Summary
Samenvatting eindexamenstof geschiedenis VMBO TL
- Course
- Institution
Hierbij een samenvatting gemaakt voor de eindexamens in 2019/2020.
[Show more]
Seller
Follow
imkeaa
Reviews received
Content preview
Samenvattingen GeschiedenisHoofdstuk 1
Paragraaf 1
Er zijn een aantal oplopende spanningen tussen verschillende landen. Dit zijn dus de spanningen die
de onzekerheid en het vertrouwen in Europa deden oplopen.
Wapenwedloop
Dit speelde zich af met oorlogsschepen op zee
Nationalisme
Het overdreven trots zijn op je land, volk etc.
Modern Imperialisme
De periode van koloniale staten toevoegen aan het rijk
Bondgenootschappen
Centralen (Duitsland en Oostenrijk-Hongarije) en de geallieerden (Frankrijk, de Verenigde
Staten en Rusland)
Militarisme
Het uitbreiden en verheerlijken van militaire macht
Dit zijn dus indirecte oorzaken van de eerste wereldoorlog, door de oplopende spanningen. Maar er
is één directe oorzaak voor het uitbreken van de eerste wereldoorlog: de moord op kroonprins Frans
Ferdinand.
Frans Ferdinand werd vermoord in Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië. Frans Ferdinand was de
kroonprins van Oostenrijk-Hongarije.
Duitsland vormde met Italië en Oostenrijk-Hongarije een bondgenootschap in 1914. Italië haakte in
1914 alleen weer af, en toen bleef Duitsland met Oostenrijk-Hongarije over.
De bondgenoten waren altijd verplicht om elkaar te helpen.
Frans Ferdinand werd vermoord door Gavrilo Princip. Hij was voor de aansluiting van Bosnië vij het
onafhankelijke Servië en zag Oostenrijk-Hongarije dus als de vijand.
Een maand na de moord verklaarde Oostenrijk-Hongarije de oorlog aan Servië.
Rusland, dat bevriend was met Servië besloot het leger te mobiliseren.
Duitsland verklaarde de oorlog aan Rusland en Frankrijk.
Duitsland viel op 4 augustus België binnen.
Toen verklaarde Engeland de oorlog aan Duitsland.
De eerste weken was het enthousiasme onder de soldaten en burgers groot. Iedereen verwachtte
een snelle overwinning van de troepen.
Paragraaf 2
Duitsland lag tussen Rusland en Frankrijk in en hield dus rekening met een tweefrontenoorlog. Die
tweefrontenoorlog wilde Duitsland voorkomen. Duitsland was dus van plan om eerst snel Frankrijk te
veroveren, en daarna tegen Rusland te gaan vechten. Het plan mislukte alleen wel snel.. Dat komt
doordat:
De opmars in het westen vastliep
Rusland sneller dan gedacht mobiliseerde.
,Miljoenen soldaten kwamen terecht in loopgraven.
Massale aanvallen die werden afgeslagen op de loopgraven waren één oorzaak voor het grote aantal
slachtoffers. Een andere belangrijke oorzaak waren de technische vernieuwingen in bewapening. Het
ging om mitrailleurs, maar ook om gifgas, tanks en vliegtuigen.
De eerste wereldoorlog was een totale oorlog, omdat de landen die oorlog voerden, ook met man en
macht meedeed en alle bevolking wel een taak had:
Fabrieken moesten overschakelen op de productie van uniformen, wapens en munitie.
Vrouwen moesten in de fabrieken gaan werken, omdat de meeste mannen aan het front
waren.
De overheid riep artsen en verpleegsters op voor medische hulp aan het front.
Oftewel iedereen had wel een taak in de oorlog. Daardoor was het een totale oorlog.
Bij een totale bevolking hoort ook een bevolking die de oorlog voor 100% steunt. Er werd dus
propaganda ingezet, om de bevolking te laten geloven dat ze streden voor een goed doel.
Ook het gebruik van censuur was hierbij ingezet.
De eerste wereldoorlog was een echte wereldoorlog, omdat alle landen die maar een klein beetje
met de aanleidingen te maken hadden, mee vochten. Want in het Midden-Oosten werd gevochten,
maar ook in Engeland en de Verenigde Staten. Maar zelfs in Afrika werd gevochten. Daar vochten
soldaten van kolonies van Engeland en Frankrijk tegen soldaten uit de kolonies van Duitsland.
Bovendien vochten soldaten uit de kolonies van over de hele wereld aan het front in Frankrijk.
Duitsland kreeg na het Von Schlieffenplan toch met een tweefrontenoorlog te maken, maar de
gevolgen waren minder erg dan gedacht. Duitsland won verschillende veldslagen tegen de Russen.
Het Russische leger was namelijk erg zwak en leed grote tekorten aan zorg, wapens, uniformen en
personeel.
De Duitse opmars in het westen liep vast, omdat het Belgische, Franse en Engelse leger
terugdrongen. Het terugdringen lukte alleen niet, maar het Duitse leger kon ook geen nieuw gebied
veroveren. Zo ontstond een front van honderden kilometers lang.
Op zee werd de oorlog uitgevochten door aanvoerroutes van schepen te blokkeren. Engelse
oorlogsschepen probeerden zo de toevoer van voedsel en grondstoffen naar Duitsland tegen te
houden. Dat lukte goed. De Duitse economie kreeg steeds meer last van de Engelse zeeblokkade. De
Duitsers probeerden op hun beurt de toevoerlijnen naar Engeland te blokkeren. Dat deden ze met
onderzeeërs. De Duitsers vielen niet alleen schepen van de vijand aan, maar ook schepen van
neutrale landen. Zo dus ook de schepen van de Verenigde Staten. Die waren zo boos, dat ze mee
gingen doen aan de oorlog. Nu werd het moeilijk voor de Duitsers, want het leger van de Verenigde
Staten was goed uitgerust en goed bewapend.
Paragraaf 3
België werd veroverd door Duitsland. Alleen een klein gebied in België aan de kust werd niet
veroverd, omdat de koning opdracht had gegeven om dat kleine stukje land onder water te zetten.
De Belgen hadden zwaar te lijden door de strijd met Duitsland.
Nederland was tijdens de oorlog neutraal. Nederland had dus weinig schade en mensenverlies.
Nederland mobiliseerde alleen wel het leger voor de zekerheid. Nederland had een goedlopende
economie, door de in- en uitvoer met de oorlogvoerende landen.
, Naarmate de oorlog langer duurde, kreeg Nederland te maken met verschillende
handelsbelemmeringen. De in- en uitvoer nam dus steeds meer, waardoor de economie ook steeds
slechter werd. Er kwam meer werkloosheid.
Er kwamen ontzettend veel vluchtelingen vanuit België naar Nederland toe. Wel 1 miljoen
vluchtelingen. In Nederland was er helemaal geen plaats voor zoveel vluchtelingen. In de eerste
weken werden de vluchtelingen opgevangen door gewone burgers, maar het werden er steeds meer,
dus die vluchtelingen hadden geen voedsel en onderdak. Zo ontstonden er de vluchtelingenkampen
in Nederland. Toen het in België weer wat beter ging, gingen veel vluchtelingen weer terugkeren
naar België. Daarna was vluchten niet meer mogelijk door de Dodendraad. De dodendraad hielp
Nederland met het neutraal blijven.
Om de voedselvoorziening in Nederland beter te regelen werden er twee maatregelen genomen:
Boeren kregen de opdracht om peulvruchten en graan te verbouwen. De regering kocht de
opbrengst daarvan tegen vastgestelde prijzen.
De invoering van het distributiesysteem. Bonnen waren alleen nodig voor allerlei eerste
levensbehoeften. Door het distributiesysteem konden ook armen dit soort noodzakelijkje
goederen kopen.
Paragraaf 4
De toestand in Rusland was niet goed. De soldaten waren slecht uitgerust en nauwelijks getraind. Het
grootste deel van de bevolking waren arme boere die werkten op het land van grootgrondbezitters.
Arbeiders moesten in de industrie hard werken tegen een hongerloontje.
Begin 1917 was de situatie nog erger. Grote voedseltekorten maakten het leven nog zwaarder. Veel
boeren moesten aan het front vechten. Dat was niet niks. Mensen in de steden leden honger. Dit was
het begin van de Russische Revolutie. De tsaar was ondertussen afgetreden.
Door een nieuwe regering hadden de soldaten weinig zin om nog door te vechten. Het Russische
leger bleef dan ook verliezen.
Lenin greep zijn kans om aan de macht te kunnen komen en het communisme in Rusland te laten
uitbreken. Lenin beloofde een einde aan de oorlog te maken, aan de honger en aan de
onderdrukking. Met deze beloftes lukte het om aan de macht te komen. Uiteindelijk maakte Lenin
vrede met Duitsland. Het was een ongunstige vrede, want Rusland moest veel grond afstaan.
Maar er brak nog een burgeroorlog uit tussen de communisten en hun tegenstanders. De
communisten wonnen en gaven Rusland een nieuwe naam: de Sovjet-Unie.
Er kwam eindelijk na lange tijd een wapenstilstand. Tot het laatste moment werd er gevochten en
vielen er veel slachtoffers. Frankrijk, Engeland en de VS waren de grote winnaars. Duitsland verloor.
In Duitsland bleef het onrustig na de wapenstilstand. Duitse soldaten die terugkeerden van het front
waren ontevreden en teleurgesteld. De onrust werd nog groter toen Duitsland gedwongen werd om
een vredesverdrag te tekenen.
De overwinnaars besloten met het verdrag Duitsland heel zwaar te straffen. Ze wilden ook
voorkomen dat Duitsland ooit nog een nieuwe oorlog zou veroorzaken.
Het verdrag van Versailles maakte een einde aan de Eerste Wereldoorlog.
De belangrijkste onderdelen van het verdrag waren:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller imkeaa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.95. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
60904 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now