Week 2.1 – Verkeersaansprakelijkheid en bijzondere aansprakelijkheidsregelingen o.g.v. Europese
Richtlijnen................................................................................................................................................... 16
Hoofdstuk 4: Productaansprakelijkheid.............................................................................................................16
Hoofdstuk 5: Aansprakelijkheid voor motorrijtuigen.........................................................................................18
Hoofdstuk 6: Oneerlijke handelspraktijken, misleidende en vergelijkende reclame, aansprakelijkheid bij
elektronisch rechtsverkeer en schending van mededingingsrecht....................................................................19
Week 3.1 – Schadevergoedingsrecht: omvang van de schadevergoeding......................................................29
Hoofdstuk 9: Schadevergoedingsrecht...............................................................................................................29
Week 3.2 – Collectieve actie en verjaring..................................................................................................... 30
Hoofdstuk 14: Op art. 6:162 te baseren vorderingen en collectieve acties.......................................................30
Hoofdstuk 15: Verjaring.....................................................................................................................................31
Pagina 1 van 34
,Week 1.1 - Verbintenissen uit de wet, aansprakelijkheid voor
eigen gedrag o.g.v. 6:162 BW
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding
Verbintenis, rechtsplicht, vermogensrecht, nakoming
Een verbintenis is een rechtsplicht. Op wie door toerekenbaar onrechtmatig handelen schade
veroorzaakt, rust volgens art. 6:162 een verbintenis om de schade te vergoeden. Degene die door de
onrechtmatige daad is benadeeld heeft een aanspraak: het recht op schadevergoeding.
Van rechtsplichten kan in beginsel – binnen de grenzen van art. 3:296 – nakoming worden gevorderd. Zo
kan de crediteur nakoming vorderen van een verbintenis uit overeenkomst of uit de wet, en kan iemand
bij een onrechtmatige daad een verbod of bevel vorderen om schade te voorkomen. De nakoming van
verbintenissen is geregeld in de art. 6:27 e.v.
Soms rust op iemand een verplichting waarvan geen nakoming kan worden gevorderd, maar ter zake
waarvan niet-naleving andere gevolgen heeft. Bijv.: de verplichting tot beperking van schade: degene
jegens wie onrechtmatig is gehandeld, is op zijn beurt verplicht om zijn schade e beperken, anders treft
hem eigen schuld (art. 6:101). Houdt hij zich niet aan deze plicht, dan kan de aansprakelijke nakoming
daarvan niet rechtstreeks afdwingen, maar kan de aanspraak worden verminderd.
Plaats van ‘verbintenissen uit de wet’ in de wet
De verbintenissen uit de wet zijn geregeld in art. 6:74 e.v. en art. 6:162 e.v. Omdat het hier gaat om
verbintenissen, zijn daarop telkens ook de algemene bepalingen inzake het verbintenissenrecht (art. 6:1 –
6:161) van toepassing. De regels over schadevergoeding zijn geregeld in de art. 6:95 e.v. De art. 6:198 –
6:202 regelen de aansprakelijkheid uit zaakwaarneming. In art. 6:203 – 6:211 is de aansprakelijkheid bij
onverschuldigde betaling geregeld. En art. 6:212 kent een regeling van de verbintenis tot
schadevergoeding uit ongerechtvaardigde verrijking.
Rechtvaardiging voor het ontstaan van verbintenissen
Verbintenissen kunnen slechts ontstaan, indien dit uit de wet voortvloeit (art. 6:1) → gesloten stelsel van
bronnen. Ontstaan verbintenissen door een rechtshandeling, dan wordt het bestaan ervan
gerechtvaardigd doordat partijen dat rechtsgevolg hebben beoogd en gewild (art. 3:33 e.v.).
Vertrekpunt: ieder draagt zijn eigen schade…
Het buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht kent als uitgangspunt dat ieder zijn eigen schade draagt.
Men draagt dus in beginsel zelf de lasten. Men kan zich indekken door zelf verzekeringen af te sluiten.
Echter, wanneer iemand anders op grond van een verbintenis uit de wet verantwoordelijk kan worden
gehouden voor het ontstaan van de schade, kan die schade op hem worden afgewenteld → kan leiden
tot volledige vergoeding.
Aansprakelijkheid en verzekering
De benadeelde kan zichzelf tegen bepaalde schade verzekeren. In dat geval rust o.g.v. de
verzekeringsovereenkomst (art. 7:925 e.v.) tussen de verzekerde en de verzekeraar op de verzekeraar de
verbintenis om onder in de polis omschreven voorwaarden aan de verzekerde een bepaalde som geld uit
te keren → verplichting tot schadevergoeding vloeit rechtsreeks voort uit de verzekeringsovereenkomst
en is dus geen wettelijke verplichting tot schadevergoeding in de zin van art. 6:95 e.v.
Niet alleen de benadeelde van een onrechtmatige daad heeft aanspraak uit art. 6:162 jegens de
aansprakelijke, maar ook bijv. de zorgverzekeraar van de benadeelde heeft voor het bedrag van de door
hem gedane uitkering door subrogatie (art. 7:962) een verhaalsrecht op de aansprakelijke en diens
aansprakelijkheidsverzekeraar.
Pagina 2 van 34
, Hoofdstuk 2: Aansprakelijkheid voor eigen gedrag o.g.v. art. 6:162
2.1 Inleiding
De onrechtmatige gedraging
De onrechtmatigheid van de gedraging is een noodzakelijke voorwaarde voor aansprakelijkheid. Lid 2 van
art. 6:162 beschrijft wanneer er sprake is van een onrechtmatige gedraging. Er zijn drie gronden waarop
een bepaalde schadeveroorzakende gedraging als onrechtmatig kan worden aangemerkt:
- Een inbreuk op een recht;
o Bijv.: A maakt zonder toestemming een lamp volgens een ontwerp waarop B octrooi
heeft.
- Een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht;
o Bijv.: C rijdt in strijd met het Reglement verkeersregels en verkeerstekens met zijn
scooter over de stoep en rijdt D aan.
- Een doen of nalaten in strijd met maatschappelijke zorgvuldigheid.
o Bijv.: E, die een café bevoorraadt, laat in een donker hoekje een kelderluik openstaan,
waar F in valt.
De toerekening
Een onrechtmatige gedraging wordt aan de dader toegerekend als hij ‘schuld’ heeft. In lid 3 van art. 6:162
staat de ‘schuld’ als belangrijkste voorwaarde voor toerekening voorop → verwijtbaar. Als onrechtmatig
gedrag voor rekening komt door een oorzaak krachtens in het verkeer geldende opvattingen, dan is schuld
niet noodzakelijk.
Als er dus aan de eisen van onrechtmatige gedraging en toerekening is voldaan, is er sprake van een
toerekenbare onrechtmatige daad.
Aansprakelijkheid rechtspersonen
Rechtspersonen kunnen ook aansprakelijk gesteld worden door toerekenbaar onrechtmatig handelen. Zij
kunnen optreden door middel van hun organen (bijv. een directeur). Handelingen van degenen die
optreden als orgaan van een rechtspersoon worden gezien als een handeling van die rechtspersoon →
ook als diegene formeel niet bevoegd is om de rechtspersoon te vertegenwoordigen.
De onrechtmatigheid van de gedraging en de betekenis van de rechtvaardigingsgrond
Lid 2 van art. 6:162 wordt afgesloten met een voorbehoud, namelijk de mogelijke aanwezigheid van een
rechtvaardigingsgrond. Als er sprake is van een rechtvaardigingsgrond, dan verlies de onrechtmatige
gedraging zijn onrechtmatige karakter. De rechtvaardigingsgronden zijn (art. 40-42 Sr):
- Overmacht (als noodtoestand);
- Noodweer;
- Uitvoering van een wettelijk voorschrift;
- Bevoegd gegeven ambtelijk bevel.
Ook zaakwaarneming kan een rechtvaardigingsgrond opleveren. Bijv.: het forceren van een deur om een
beginnende brand te blussen.
Toepassing van het relativiteitsbeginsel – uitgedrukt in art. 6:163 – kan ook ertoe leiden dat, ondanks de
overtreding van een (geschreven of ongeschreven norm), toch geen aansprakelijkheid wordt aangenomen
omdat de overtreden norm de belangen die in het concrete geval zijn geschonden niet beschermt.
2.2 De rechtsinbreuk
De inbreuk op een (subjectief) recht
Pagina 3 van 34
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MikeR24. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.