Artikel 1
Reclassering in een veranderende omgeving
Reclassering is een organisatie die bijdraagt aan en maatschappelijke re-integratie van justitiabelen, met name door het
voorbereiden en uitvoeren van in de samenleving ten uitvoer gelegde sancties. De reclassering kan een belangrijke rol spelen
in de levensloop- en de persoonsgerichte benadering, continuïteit én aan de functie van herstel in het totale sanctiebeleid.
Er vindt in toenemende mate samenwerking plaats tussen strafrechtstoepassing, bestuur en zorg. Dit biedt kansen voor
gezamenlijk optrekken om te komen tot een effectievere aanpak van delinquentie en andere maatschappelijke problematiek.
De reclassering is hier vooral van bijzonder belang, gezien het reclasseringswerk het gehele justitiële beloop omvat. Omdat
de reclassering zo betrokken is, kan deze het gedrag van de delinquent zien, duiden en beïnvloeden in het grotere verband
van zijn levensloop en zijn maatschappelijke context.
Kernbegrippen rond het reclasseringswerk
• De reclassent
o De reclassent wordt verdacht van het plegen van één of meer delicten en daarvoor mogelijk wordt, of is
veroordeeld. Deze mensen vertonen gedrag dat hen in conflict heeft gebracht met hun sociale omgeving,
relaties en de rechtsorden
o We kennen persoonlijke en omgevingsfactoren die een risico kunnen opleveren voor verder of ernstiger
schadelijk en strafbaar gedrag.
• Kern van het reclasseringswerk
o Begeleiden en resocialiseren van de delict pleger heeft altijd centraal gestaan in het reclasseringswerk.
Hierbij ligt de focus op het duiden van oorzaken en gevolgen van het delict en de risico’s op herhaling
daarvan.
o Het reclasseringswerk is gericht op de justitiabele en op de omgeving.
o In het strafproces informeert en adviseert de reclassering justitiële beslissers over: de persoon van de
dader
§ De context waarbinnen het delict plaats vond en
§ De te verwachten effecten en gevolgen van op te leggen sancties
• Resocialisatie
o Socialiseren is het proces van het zich eigen maken van normen, waarden en gebruiken van een groep of
cultuur waarvan iemand deel uitmaakt. Resocialiseren is het opnieuw aanleren van sociaal gedrag, is de
meer bewuste pendant hiervan, die plaatsvindt of moet plaatsvinden als de socialisatie in eerste instantie
gebrekkig is geweest of als zodanig door de omgeving wordt beoordeeld.
• Re-integratie
o Dit is het opnieuw deel uit gaan maken van of opgenomen worden in het grotere geheel, nadat men
hiermee de aansluiting kennelijk was verloren.
Het verschil tussen resocialisatie en re-integratie is dat re-integratie vooral op de feitelijke herinpassing in de maatschappij
op sociale domeinen als wonen, werken, relaties en vrije tijd. Resocialisatie gaat meer om het aanleren van vaardigheden en
methoden van coping.
De lokale driehoek: burgemeester, officier van justitie en het hoofd van de politie, is verantwoordelijk voor de keuze voor een
bepaald sanctiestelsel. Vormen van structureel overleg hierover zijn het veiligheidshuis en ZSM.
In de Visie op sanctietoepassing ziet de Afdeling advisering een regionaal en gedifferentieerd aanbod van sancties en
voorzieningen als voorwaarde voor het effectiever kunnen opereren en voor het leveren van maatwerk en continuïteit, met
perspectief op het verminderen van recidive en detentieschade en versterken van resocialisatie en herstel:
1. Minder vrijheidsbeneming
2. Meer en volwaardiger vrijheidsbeperking
3. Minder lange en zinvollere voorlopige hechtenis
4. Meer voorwaardelijke modaliteiten
5. Betekenisvoller toezicht en
6. Regionale en flexibele vrijheidsbenemende capaciteit
De DJI wil de resocialisatie van gedetineerden bevorderen en hen daarvoor een grotere eigen verantwoordelijkheid geven.
Wegens het belang van resocialisatie en re-integratie ligt het voor de hand dart de reclassering een meer nadrukkelijke en
vanzelfsprekende rol speelt tijdens detentie, door tijdig adviseren in alle/ de meeste gevallen, door gedragsinterventies vaker
te adviseren en toe te passen en gedetineerden ook anderszins te begeleiden.
1
,De geregistreerde criminaliteit daalt al jaren. Het gevangeniswezen is ook gedaald in capaciteit. De reclasseringsactiviteiten
daalt evenwel niet evenredig mee.
Toezicht wordt beschouwd als een belangrijk middel tegen recidive. We kunnen het toezicht indelen in verschillende niveaus
van intensiteit. Om het niveau van toezicht optimaal aan te passen aan het actuele risico, is flexibiliteit vereist.
Reclasseringswerk is:
1. Een justitie-, althans sanctie gerelateerde activiteit en organisatie
2. Met wortels in de samenleving
3. Die zich veelal in een gedwongen kader
4. Bezighoudt met personen die een delict hebben gepleegd en die een sanctie hebben te ondergaan
5. Gericht op een aanvaardbaar maatschappelijk functioneren van die persoon.
De reclassering draagt bij aan resocialisatie en maatschappelijke re-
integratie van justitiabelen, door het voorbereiden en uitvoeren van
sancties.
Advisering Sanctie uitvoering Toezicht
De reclassering zal advies moeten Reclassering als verantwoordelijk voor Geregeld wordt het toezicht al voor
geven over welke sanctie voor wie en het uitvoeren van vrijheid beperkende het verstrijken van de proeftijd
waartoe het best geschikt is. Daarbij sancties. beëindigd. Doorgaans wegens behaald
zal aandacht moeten worden gegeven Continuïteit in de activiteiten en het resultaat, soms wegens een nieuw
aan: contact zijn belangrijke voorwaarden delict of niet nakomen van
• Context van delict en voor de effectiviteit van een voorwaarden.
delinquent reclasseringstraject.
• Proportionaliteit van de
sanctie
• De resocialiserende functie
van de sanctie
• De herstelfunctie van de
sanctie
Artikel 2
Besluit van 23 mei 2017 betreffende de wijziging van de Reclasseringsregeling 1995 in verband met de modernisering van die regeling en enkele
redactionele en technische wijzigingen
Zie hiervoor de regeling zelf.
Artikel 3
Reclassering, beeldvorming en identiteit
Het werk van de reclassering is in de afgelopen jaren betrekkelijk stabiel gebleven en zelfs wat toegenomen. Dit valt
behoorlijk op tegenover de dalende geregistreerde criminaliteit en de afname van strafrechtelijke afdoeningen door het OM
en de rechtbank.
In 1823 is de reclassering ontstaan. Dit was een eerste aanzet tot het bijstaan van gedetineerden bij hun terugkeer in de
samenleving. Begin vorige eeuw kwam daar toezicht op voorwaardelijk veroordeelden bij en eindvorige eeuw de coördinatie
en begeleiding van werkstraffen. Daarnaast begon ook de taak van adviseren.
Missie van de reclassering ‘’Het actief bijdragen aan de veiligheid van de samenleving door het voorkomen van
criminaliteit en het terugdringen van recidive. De reclassering wil risico’s zo veel
mogelijk beheersen en de dader of verdachte stimuleren om zijn gedrag aan te
passen.’’
Bij vroeghulp is sprake van snel een beeld krijgen van de betrokken verdachte om te kunnen adviseren over beslissingen
rondom de voorlopige hechtenis. Het belangrijkste probleem bij vroeghulp is dat dit niet automatisch gaat en niet in alle
gevallen wordt verleend. De reclassering kan namelijk niet zelfstandig. Bij vroeghulp is zij afhankelijk van een melding door de
politie.
Een andere taak van de reclassering is diagnose en advies. Bij advies zal voornamelijk een inschatting van het risico van
herhaling plaatsvinden. Deze inschatting of diagnose is sterk geprofessionaliseerd met de introductie van risicotaxatie.
We kennen RIScà De RISc is een diagnostisch instrument dat als doel heeft te komen tot een inschatting van de kans op recidive bij
(jong)volwassen mannelijke en vrouwelijke delinquenten. Ook eventuele criminogene risicofactoren in beeld te krijgen.
Bij deze taak richt de reclassering zich niet meer zo op een reactie op het delict. Zij is bij haar takenpakket sterker
georiënteerd op de toekomst en het beperken van risico’s. De intensiteit en duur worden daarom ook gebaseerd op de kans
dat herhaling uitblijft.
2
,Adviezen van de reclassering worden voor een overgroot deel door de rechterlijke macht overgenomen. Dit geeft blijk van
een groot vertrouwen in de expertise van de reclassering op het gebied van advies en diagnose. Echter schept dit ook een
verplichting dat de betrouwbaarheid en validiteit van diagnose en advies optimaal zijn en dat er in eigen kring, in het
vervolgtraject van toezicht en begeleiding daadwerkelijk op wordt voortgebouwd.
Bij reclasseringstoezicht wordt toegezien op de voorwaarden die worden opgelegd bij een voorwaardelijke schorsing van de
voorlopige hechtenis, voorwaardelijke veroordeling, voorwaardelijke invrijheidstelling, TBS met voorwaarden, proefverlof en
voorwaardelijke beëindiging van de TBS. De reclassant dient zich te houden aan de aanwijzingen die de reclassering hem
geeft. Bij het onderdeel toezicht gaat het niet enkel om controleren, maar ook om constructief bij te dragen, te begeleiden
en ondersteunen naar resocialisatie en of re-integratie.
Volgens regelgeving kan langdurig toezicht tot 9 jaar of zelfs levenslang duren. Echter blijkt In de praktijk dat de meeste
vormen van toezicht aanzienlijk korter duren. Dit komt bijvoorbeeld omdat alles naar behoren loopt en dat verder contact
niet nodig wordt geacht. Ook bestaat er grote variatie in intensiteit van het toezicht. Dit is afhankelijk van:
• de ernst en de omstandigheden van het delict
• de persoon van de verdachte of veroordeelde
• de ingeschatte mate van het risico van recidive.
Ook blijkt dat in praktijk de intensiteit van reclassering niet het gehele traject hetzelfde is.
Reclasseringstoezicht verloopt over het algemeen voorspoedig, toch zijn er enkele aspecten van toezicht die nadere
aandacht vragen:
1. Resocialisatie en re-integratie
a. Het maatschappelijk rendement wordt uitgelegd in termen van minder of uitblijven van nieuwe politie en
justitie contacten. De resocialisatie wordt enger uitgelegd.
2. De relatie tussen medewerkers van de reclassering en de cliënt.
a. Deze relatie is niet gelijkwaardig, Omdat toezicht in gedwongen kader plaatsvindt. De reclassant moet
meewerken. Medewerking wordt Als het ware afgedwongen onder dreiging van mogelijke detentie in
geval van schending van de voorwaarden.
b. In detail wordt vastgelegd wat precies van de reclassant wordt verwacht en wat de reclassering biedt,
garandeert vermoedelijk geen overeenstemming over doelen van toezicht, noch zorgt het voor het
vertrouwen in partijen over en weer dat noodzakelijk lijkt voor een bepaalde vorm en niveau van
coöperatie
3. De uitkomsten en effectiviteit van toezicht
a. We moeten ons neer legen bij het gegeven dat exact bepalen wat de impact van toezicht is, zo goed als
onmogelijk is. Of toezicht effectief is, is niet altijd goed betrouwbaar vast te stellen. Immers kunnen
andere invloeden een rol spelen.
4. De aard en intensiteit van het toezicht
a. Als de frequentie en intensiteit van de contacten na verloop van tijd afnemen, moeten we ons in alle
eerlijkheid afvragen welke bijdrage toezicht nou echt levert en of deze bijdragen toereikend is. Een
voorspoedig verloop kan het resultaat zijn van toezicht, maar net zo goed van andere omstandigheden of
van het feit dat het risico van ontsporen toch al minimaal was.
Vervolgens kennen we de werkstraffen. Veel werk straffen worden vervuld bij maatschappelijke organisaties, maar er
worden ook veel uitgevoerd in eigen beheer van de reclassering. is Er is onderzoek gedaan dat heeft aangetoond dat in
termen van recidivereductie de werkstraf het beter doet dan de korte vrijheidsstraf. Dit betekent dat recidive minder
plaatsvindt na een werkstraf.
Twee aspecten:
• Imago van de werkstraf
o De maatschappelijke en politieke houding is kritisch ten aanzien van de werkstraf. De werkstraf zou
namelijk een zwak aftreksel zijn van de vrijheidsbeneming. De werkstraf heeft maatschappelijke
meerwaarde. Slachtoffer en samenleving hebben er meer aan vanwege het herstel van aangerichte
schade en omdat de werk gestraften deel uit blijven maken van de samenleving. De werkstraf kan een
constructieve bijdrage leveren aan de samenleving, de kosten beperken en ook nog eens de kansen op
re-integratie laten toenemen.
• Wel vraagt een werkstraf om een individuele afstemming.
o Er is echter niet altijd gelegenheid om op individuele mogelijkheden en wensen toegesneden
werkstraffen te laten uitvoeren.
o Een oplossing is wellicht gelegen in onderscheid aanbrengen tussen een reguliere werkstraf en een plus
variant.
§ In dit verband zou de reguliere werkstraf worden gereserveerd voor bulk zaken waarbij niet
zoveel aan de hand is.
§ De plus variant zou meer toegesneden zijn op de persoon van de veroordeelde, de aard van het
delict en/of de omstandigheden waaronder het delict is gepleegd.
3
, Gedragsinterventies bestaan nog niet heel erg lang. Onder invloed van wetenschappelijke inzichten dat een bepaalde vorm
van ingrijpen kan bijdragen aan gedragsverandering, zijn er allerlei gedragsinterventies in gebruik genomen, waarvan het
grootste deel van de evaluaties lieten zien dat zij daadwerkelijk bijdroegen aan gedragsverandering.
Nazorg bieden aan ex-gedetineerden is grotendeels een taak van de gemeente. Toch reclassering vaak bij. Begeleiding of
toezicht in het kader van een voorwaardelijke invrijheidstelling is niet vrijwillig en valt daarom buiten het bestek van nazorg.
Het zal echter niet verbazen dat de feitelijke invulling van dit type toezicht veel overeenkomsten laten zien met vrijwillige
nazorg.
Nederlanders kunnen ook gedetineerden zijn in het buitenland. Ook in deze gevallen speelt de reclassering een rol. De
begeleiding in deze gevallen geschiedt namelijk grotendeels door vrijwilligers, ondersteund en aangestuurd door
professionals van bureau buitenland. Ook is er betrokkenheid bij de overdracht van strafvonnissen door de reclassering. De
rol die de reclassering speelt bij gedetineerde in het buitenland is echter beperkt.
De reclassering is als uitvoeringsorganisatie verantwoordelijk voor de uitvoering van vrijheidsbeperkende sancties die in de
samenleving ten uitvoer worden gelegd. Sancties die iemands vrijheid beperken, maar dus niet volledig ontnemen, zijn
voorwaardelijke veroordeling en andere voorwaardelijke modaliteiten en werk straffen. Hierbij zal het Openbaar Ministerie
eindverantwoordelijke zijn. Bepaalt is dat er eisen aan werkstraffen, toezichten en duidelijkheid over de rechtspositie van
betrokkenen moet zijn. (Uitvoering)
Als we van reclassering plus spreken, dan voegt reclasseringsbemoeienis iets toe. Plus staat voor meerwaarde of
toegevoegde waarde. De reclassering plus kenmerkt zich door een actieve oriëntatie op resocialisatie en re-integratie. De
georganiseerde activiteiten staan in het teken van dat doel. (Meerwaarde)
De identiteit van de reclassering die hieruit volgt is tweeledig:
1. Expert en uitvoerder van vrijheid beperkende sancties
2. Verantwoordelijk voor het verlenen van meerwaarde en betekenis aan sancties ten dienste van resocialisatie en re-
integratie en ter voorkoming van recidive.
Artikel 4
Reclasseringsregeling 1995
Zie hiervoor de regeling zelf.
Artikel 5
Reclasseren: Grenzen stellen, krachten benutten
De reclassering speelt een actieve rol in de advisering over straffen en de uitvoering ervan. Vrijheidsbeperking dient een
dubbel doel: vergelding voor het strafbare feit en het verminderen van recidive. Een absolute voorwaarde voor het
voorkomen van herhaling is het uiteindelijk weer kunnen meedraaien in de samenleving. Daarvoor is nodig dat de
delinquenten wordt begeleid en wordt gecontroleerd.
De reclassering beheerst risico’s en stimuleert delinquenten in gedragsverandering binnen een verplichtend kader van de
straf.
Het primaire doel is natuurlijk dat Nederland veiliger wordt. Dit wordt onder andere gedaan door gerichte begeleiding.
Tegelijkertijd beheerste reclassering maatschappelijke risico’s door zelfstandig met een scherp oog voor veiligheid te
controleren.
De invloed van de overheid is er langzamerhand gegroeid. Vanaf de jaren 80 van te overtuigen dat de reclassering
herkenbaar deel moest uitmaken van de strafrechtspleging steeds meer grond. We kunnen drie landelijke
reclasseringsorganisaties, die intensief samenwerken:
• Reclassering Nederland (RN) De Hoofdtaken van de reclassering:
• Stichting verslavingsreclassering GGZ (SVG) • Advisering over verdachte of veroordeelden in
• Leger des Heils jeugdbescherming en reclassering (LJ&R) verband met een strafbaar feit
• Toezicht houden in de vorm van controle
• Begeleiding bij de naleving van voorwaarden en
de uitvoering van taakstraffen
Volgens lectoraat ‘waarde van reclasseren’ van de hogeschool Saxion blijkt uit de eerste onderzoeksresultaten dat inzet van
de reclassering meer opbrengt dan het kost. Delinquenten gaan minder vaak de fout in, na een taakstraf of toezicht, ten
opzichte van detentie. Hieruit kan worden opgemaakt dat de reclassering maatschappelijke meerwaarde heeft.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chareese. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.