Summary
Samenvatting Taal & Didactiek spelling
- Course
- Institution
Samenvatting van het boek Taal & Didactiek Spelling. Erg handig voor het tentamen Nederlands 4.
[Show more]
Seller
FollowEsther2111
Content preview
SPELLING TAAL EN DIDACTIEKHoofdstuk 1 Ons spellingssysteem
§1.1 Ons schriftensysteem en leren spellen.
Alfabetisch schriftsysteem = ons schriftsysteem. De taal wordt weergeven door afzonderlijke
spraakklanken van een woord.
Voordeel: letters, en als je die letters uitspreekt heb je een klank. Het aantal tekens dat je
moet leren is niet heel veel.
Nadeel: u rug, emmer, gelukkig (niet alles is klankzuiver)
Pictografisch schriftsysteem = de alleroudste manier op woorden weergegeven, doormiddel
van tekeningen en afbeeldingen. Ondersteuning taalonderwijs.
Voordeel: vrij ingewikkelde boodschap is op een simpele manier weergegeven, iedereen
begrijpt het. Je kunt het in één oogopslag zien.
Nadeel: Als het niet helemaal duidelijk is hang je, het moet dus eenvoudig zijn.
Logografisch schriftsysteem = schriftsysteem waarbij elk plaatje staat voor één woord,
bijvoorbeeld het Chinees.
Voordeel: elk woord eigen karakter, dus alles is uniek.
Nadeel: veel woorden, dus veel karakters (geen chinees die alle tekens kent)
Foneem = spraakklank die betekenisverschil veroorzaakt. We kennen 34 fonemen.
Grafeem = schriftelijke weergave van een foneem, letter of lettercombinatie. We kennen 36
grafemen (ei/ij, ou,au)
Kinderen vinden lastig:
- ze schrijven de spraakklank ipv het foneem (bir, beer)
- volgorde van letters binnen en grafeem onthouden is lastig (peos, tiun)
- koppeling tussen grafemen en fonemen is lastig (aa, a, u put, gelukkkig etc.)
zie ook figuur 1.4 blz 16: overzicht Nederlandse fonemen.
§1.2 Hoofdregels van de Nederlandse spelling
Fonologisch principe = elk foneem wordt door een apart grafeem weergegeven. Voor elke
spraakklank een aparte letter of lettercombinatie.
Dit wordt ook wel het beginsel van de standaarduitspraak (= een uitspraak die niet gekleurd
is door de woonplaats, leeftijd of andere kenmerken van een spreker) genoemd.
Woorden die volgens het fonologisch principe worden gespeld zijn klankzuivere woorden.
Morfologisch principe = als we bij de spelling van een woord niet uitgaan van de klank, maar
van de vorm van woorden.
Morfemen zijn betekenis dragende elementen. Vrije morfemen komen als woord voor,
gebonden morfemen zijn altijd aan het woord verbonden.
Morfologisch principe:
- de regel van gelijkvormigheid
- de regel van overeenkomst
Regel van gelijkvormigheid = woord of voegsel steeds op dezelfde manier schrijven. Voor elk
morfeem dezelfde lettercombinaties, bijv hond – honden.
, Regel van overeenkomst = de opbouw van een woord moet in de spelling duidelijk worden,
als woorden op dezelfde manier zijn gevormd worden ze ook op dezelfde manier
geschreven. Elk woord volgend dezelfde woordvormingsregels, bv. breedte, lengte
Verschil: bij de regel van gelijkvormigheid blijft het beperkt tot één morfeem, bij de regel van
overeenkomstig kijk je naar het hele woord.
Syllabisch principe = heeft betrekking op de spelling van syllaben in een woord.
Syllabe = een klankgroep, een gedeelte van het woord.
Verschil met morfeem: een morfeem heeft altijd een betekenis, syllbabe niet.
Verschil met lettergreep: een lettergreep is een visuele verdeling van het woord, je kunt een
woord pas in lettergrepen verdelen als je de juiste spelling van het woord weet (bak-ker)
Syllabisch principe:
- regels voor verdubbeling lange klank, twee letters (ko, koffer)
- regels voor verenkeling lange klank, korte klank opschrijven (raamen ramen)
uitzonderingen: ee op het einde wel (zee, mee)
Etymologische principe = herkomst is bepalend voor de schrijfwijze van een woord of
spraakklank. Leenwoorden vallen ook hieronder. Voor kinderen erg lastig, want je kunt het
bijna niet beredeneren.
Dus bepalend voor de spelling zijn:
- spraakklanken (fonologisch principe)
- morfemen (morfologisch principe)
- klankgroepen (syllabisch principe)
- herkomst (etymologisch principe)
§1.3 Spellingvereenvoudiging
Argumenten Nederlandse spelhervorming:
- de leefbaarheid van de spelling meeste fouten in verenkelings en
verdubbelingsregel of fouten door spreektaalinvloed of vergissingen
- de bruikbaarheid van de spelling het is makkelijker als een woord steeds dezelfde
vormen heeft (dus niet hont – honden), homofonen zullen toenemen, hierdoor wordt
het begrijpen lastig.
- de sociale aanvaardbaarheid van de spelling kost miljarden om alle schoolboeken
en officiële uitgaves te veranderen.
homofonen = woorden met dezelfde uitspraak, maar met een verschillende schrijfwijze
(ijs /eis, hij/hei)
semantisch principe = vanuit de betekenis tot de juiste schrijfwijze komen. Bijvoorbeeld
boekenkast schrijf je met een n, omdat er meerdere boeken in kunnen staan.
Nieuw regel: schrijf een n als het eerste deel van de samenstelling alleen een meervoud
heeft op -en. BV. Horlogemaker (horloges)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Esther2111. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.62. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now