Hiermee heb ik een 16/20 gehaald.
Dit is een samenvatting van het vak Persoonlijkheidspsychologie bachelor II. Het wordt gedoceerd door Gina Rossi. Het bevat 9 hoofdstukken van het handboek Personality Psychology Custom Edition for Vrije Universiteit Brussel.
De sleutelfiguren:
- Psychodynamisch: Freud en Horney
- Humanistisch/existentieel: Rogers
- Dispositioneel: Allport, McCrae en Costa
- Biologisch/evolutionair: Eysenck
- Leren en cognitief: Mischel
2. Inleiding tot persoonlijkheidstheorieën
Woord komt van “persona”
- Latijns voor masker
Persoonlijkheid = patroon van relatief permanente karaktertrekken (= traits) en unieke
kenmerken die zowel voor consistentie als individualiteit zorgen in het gedrag van een
persoon
- Traits
o Consistentie over tijd
o Individuele verschillen in gedrag
o Stabiliteit over situaties
o Bv.: extravert/introvert, emotioneel stabiel/labiel
- Kenmerken
o Unieke kwaliteiten
o Bv.: temperament, intelligentie
Theorie = set van gerelateerde veronderstellingen die wetenschappers toelaten om obv
logisch deductief redeneren testbare hypotheses te formuleren
- Verschillend van volkswijsheid
- Je gaat met die hypotheses op zoek naar evidentie
- Theorie is verwant met, maar verschillend van
o Speculatie
§ Theorie moet verbonden worden aan empirische data en wetenschap
§ Een theorie kan wel met een speculatie beginnen
o Hypothese
§ Specifiek vermoeden dat kan getest worden adhv een
wetenschappelijke methode
§ Er wordt wel vaak deductief geredeneerd
• Van 1 theorie naar veel hypotheses
o Taxonomie
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Gina Rossi 2
, § Classificatiesysteem obv natuurlijke relaties
§ Noodzakelijk bij wetenschap
§ Maar ze generen niet noodzakelijk hypotheses
• Dat doet een theorie wel
Waarom bestaan er meerdere theorieën?
- Verschillende persoonlijke achtergronden
o Ervaringen tijdens kindertijd spelen een rol
o Interpersoonlijke relaties
§ Iedereen heeft verschillende invalshoeken
- Verschillende filosofische oriëntaties
- Data die gekozen wordt om te observeren is verschillend
- Unieke manieren om naar de wereld te kijken
De persoonlijkheid van theoretici en hun theorieën over persoonlijkheid
- Psychology of Science = psychologie van de wetenschap
o Empirische studie van het wetenschappelijk denken en gedrag van een
wetenschapper
o Een wetenschapper gaat zijn persoonlijkheid in de theorie leggen
o Dit kan de theorieontwikkeling beïnvloeden
- De persoonlijkheden en de psychologie van verschillende theoretici beïnvloedt de
aard van de theorieën die ze ontwikkelen
Criteria voor het evalueren van een zinvolle theorie:
- Genereert onderzoek
o Beschrijvend onderzoek en testen van hypotheses
o Theorie steeds verfijnen en uitwerken
- Is falsifieerbaar (= te verifiëren, controleren)
o Als je iets niet kan weerleggen, is het gewoon een speculatie
- Organiseert gekende data
o Structuur waar je nieuwe dingen aan kan ophangen
- Leidt handelen
o Kan antwoorden bieden in het praktische leven
- Is intern consistent
o Test beantwoordt aan zijn doel
o De items meten hetzelfde
o Bevat operationele definities
- Is spaarzaam
o Niet complexer dan noodzakelijk is
Dimensies voor een concept over de mensheid:
- Determinisme vs vrije keuze
o Mate waarin men denkt dat mensen controle hebben over hun leven
- Pessimisme vs optimisme
o Pessimistisch of optimistisch tov de ontwikkeling van de mens
- Causaliteit vs teleologie
o Naar verleden kijken vs gedrag uitleggen door toekomstige doelen
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Gina Rossi 3
, - Bewuste vs onbewuste determinanten van gedrag
- Biologische vs sociale invloeden op persoonlijkheid
o Nature vs nurture
- Individualiteit vs similariteit
o Unieke combinatie van trekken vs overal vind je mensen met die trekken
Onderzoek naar persoonlijkheidstheorieën
- Het moet onderzoek generen
o Theorie geeft betekenis aan data
§ Data komen voort uit onderzoek ontworpen om hypotheses te testen
die afgeleid zijn van de theorie
o Gebeurtenissen voorspellen
§ Meettechnieken ontwikkeld om het voorspellen te vergemakkelijken
- Systematische observaties
o Voorspellingen zijn consistent en accuraat
- 2 empirische criteria voor meetinstrumenten
o Betrouwbaarheid
§ Consistentie van meten
§ Test-hertest betrouwbaarheid = stabiel kenmerk moet bij nieuwe
meting hetzelfde resultaat geven als bij de eerste meting
o Validiteit
§ Mate waarin instrument effectief meet wat het moet meten
§ Construct validiteit
• Convergerend = hoog correleren met dezelfde testen
• Divergerend = laag correleren met andere testen
• Discriminant = discrimineert tussen mensen die verschillend
zijn obv het gemeten construct
§ Predictieve validiteit
• Mate waarin test toekomstig gedrag kan voorspellen
3. Freud
Opening van de psychodynamische theorie
Wetenschappelijke basis voor onderdrukking van herinneringen uit kindertijd: casus Prof.
Ross Cleit
- 1992: zijn zuster belt hem dat zijn neefje bij een koor gaat
- Ross is onverklaarbaar niet blij en gespannen
o Weken die volgen wordt hij depressief
- Hij herinnert zich plots seksueel misbruik door de beheerder van het koor waar hij als
kind bij was
o Blijkt waar te zijn na objectief onderzoek
- Schuldige gearresteerd in 1994
o Misbruik vond plaats in 1967/1968
Psychodynamische theorieën:
- Psychoanalyse
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Gina Rossi 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ryostox. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.62. You're not tied to anything after your purchase.
