Als gevolg van de verwachte klimaatverandering zullen er volgens het KNMI warmere en drogere
zomers en zachtere, nattere winters komen.
Neerslagregiem = schommelingen van de neerslag in het jaar
Onregelmatig neerslagregiem = grotere schommelingen in de neerslag
Bij een regelmatig aanbod van regen en natte sneeuw is het risico op een overstroming minder
groot.
In de zomer krijgen natuurgebieden en landbouwgronden vaker last van droogte:
- Door de verwachte stijging van de gemiddelde zomertemperatuur zal de verdamping
toenemen.
- Gedurende het zomerseizoen zal de nuttige neerslag daarom afnemen. Dat betekent dat er
minder water in de grond kan zakken om de grondwaterspiegel aan te vullen.
- Door de snellere waterafvoer wordt de grondwatervoorraad minder aangevuld en zal de
grondwaterspiegel dalen. De bovenste laag droogt eerder uit.
De verstedelijking in Nederland bracht steeds meer verstening van het oppervlak met zich mee. Maar
op de grote hoeveelheid water die bij hevige buien valt is het rioolstelsel niet berekend.
Tegenwoordig mag een waterprobleem niet doorgeschoven worden naar een andere plaats of een
ander tijdstip. Aangezien een teveel aan water even onwenselijk is als een tekort aan water, probeert
met enerzijds overstromingen te voorkomen en anderzijds voldoende water van goede kwaliteit
beschikbaar te hebben.
De overheid heeft wettelijk vastgelegd dat in de toekomst bijna alle ruimtes zodanig moeten worden
ingericht en gebruikt dat er nooit te veel water, maar ook nooit te weinig water is.
- Water moet eerst ter plekke worden vastgehouden.
- Als de bodem verzadigd is met water, worden er maatregelen genomen om water te bergen.
- Pas wanneer er geen mogelijkheid is om het water op te slaan, wordt het water afgevoerd.
Dit heet de drietrapsstrategie: vasthouden, bergen en afvoeren.
Vasthouden: om meer water ter plaatse te kunnen vasthouden, worden er vijvers aangelegd en
grachten uitgediept. Soms wordt ook tussen de stenen op parkeerplaatsen grind of
grasbetonblokken neergelegd. In veel nieuwbouwwijken wordt het regenwater van daken of goten
naar zogenaamde wadi’s of straten met doorlatende stenen geleid, waarna het langzaam de grond in
zakt.
Bergen: water geborgen in plassen, meren of kanalen. Bijzonder gebied is een groene berging,
speciaal ingericht om overtollig water op te vangen. Wanneer ergste wateroverlast voorbij is, wordt
bergingswater gelijk geloosd en oorspronkelijk waterpeil weer ingesteld.
Afvoeren: via rivieren en kanalen wordt er zoveel mogelijk water op zee geloosd. Als niet al het
overtollig water kan worden afgevoerd, is er sprake van wateroverlast.
, Watertoets is er zodat er bij nieuwe besluiten op het gebied van de ruimtelijke ordening, duidelijk
wordt beschreven wat de gevolgen van die bouw zijn voor de veiligheid, wateroverlast,
waterkwaliteit en de verdroging.
Een waterschap is een regionale overheidsinstantie die tot taak heeft om de waterhuishouding te
regelen. Nederland telt 22 waterschappen. Waterschappen zijn verantwoordelijk voor duinen en
dijken, grondwaterpeil, waterkwaliteit en sommige waterschappen onderhouden bepaalde
vaarwegen en landwegen.
Bij beoordeling van bouwplannen gelet op 2 criteria:
- Er mag geen gebouw of weg worden aangelegd die gebruikt wordt voor de
drietrapsstrategie.
- Waterproblemen mogen nooit worden afgewenteld in ruimte of tijd.
Paragraaf 2
Water: vriend of vijand?
Het werd warmer en er vond een zeespiegelstijging plaats. Door de temperatuurstijging smolt het
landijs en steeg de zeespiegel. Het KNMI verwacht dat het tempo van de zeespiegelstijging toeneemt
en dat de zeespiegel ook na het jaar 2100 blijft stijgen.
Zeespiegelstijging niet alleen veroorzaakt door het smelten van landijs, maar ook door het uitzetten
van het warme oceaanwater.
Terwijl de zeespiegel stijgt daalt de bodem van een deel van Nederland. Deze bodemdaling komt
vooral voor in West- en Noord-Nederland. De combinatie van bodemdaling en zeespiegelstijging
veroorzaakt relatieve zeespiegelstijging.
Dalen van Nederlandse bodem heeft verschillende oorzaken:
- Vroeger tijdens de overstromingen, werden zand en klei afgezet in een groot gebied naast de
rivier. Deze sedimentatie compenseerde de bodemdaling. Tegenwoordig vindt alleen nog
sedimentatie plaats in de uiterwaarden en dat betekent dat het waterbergende vermogen
van het gebied tussen de winterdijk (en winterbed) afneemt.
- De grondsoorten veen en klei in West-Nederland bevatten veel water. Om het gebied te
kunnen gebruiken voor landbouw en verstedelijking, wordt het grondwater weggepompt.
Door verlaging van de waterstand komen de bodemdeeltjes dichter bij elkaar te liggen
(inklinking) en zakt de bodem van het klei- en veengebied in. Het veen droogt uit door de
ontwatering, waardoor het krimpt.
- Veenoxidatie is een proces waarbij het veen dat boven het grondwater uitkomt, verteert
door blootstelling aan de lucht. Grote delen van West-Nederland bestaan uit veen, dus dit
proces levert een belangrijke bijdrage aan de bodemdaling.
- Ook door de aardgaswinning dalen delen van Nederland, vooral in Noord-Groningen.
Na iedere overstroming worden er dijken, dammen of duinen aangelegd, verhoogd of verbreed. Het
grootste deel van Nederland is nog steeds gevoelig voor overstromingen. Het water kan vanuit de
zee, IJsselmeer en de randmeren of uit de rivieren komen. Ongeveer de helft van
overstromingsgevoelige gebieden ligt boven NAP, maar kan bij hoog water toch overstromen.
Economische waarde en het aantal inwoners achter de duinen en dijken is sterk toegenomen. Dit
betekent dat de gevolgen van eventuele overstromingen nog groter zijn. Kabinet heeft daarom de
Tweede Delta-commissie ingesteld. Ze hebben 3 doelen om waterveiligheid in Nl te garanderen:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller verakhb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.62. You're not tied to anything after your purchase.