Summary
Samenvatting GNKGGZ
- Course
- Institution
Samenvatting van het blok geneeskunde GGZ
[Show more]
1 review
By: estherurbanietz • 8 year ago
By: liannewildeman • 8 year ago
Thanks for your review!
Seller
Follow
liannewildeman
Reviews received
Content preview
Samenvatting GNKGGZDoelstelling: De toepassingen van het medische model in de psychiatrie
Doelstelling: De principes van de psychiatrische diagnostiek en de rol
van de DSM IV
Psychiatrie voor verpleegkundigen
Hoofdstuk 1: algemene inleiding in de psychiatrie
1.1 Terreinafbakening
Doelstelling: De ontwikkelingen van de psychiatrie als medisch
specialisme
Het woord psychiater is afgeleid van de woorden psyche (geest) en iatros (arts):
een arts van de geest. We kunnen vaststellen dat zich bij mensen psychische
verschijnselen voordoen zoals emoties, gedachten en begeerten en daar kunnen
ziekelijke stoornissen bij voorkomen.
Psychiatrie is dat deel van de geneeskunde dat zich bezighoudt met stoornissen
van voornamelijk psychische aard. Psychische ziekten noemen we ziekten waarbij
zich voornamelijk psychische klachten en verschijnselen voordoen. Er is nader
onderzoek nodig om te weten of je met een psychiatrische dan wel met een
somatische (lichamelijke) ziekte te maken hebt.
1.1.1 Ziekte
Doelstelling: Het begrip ‘psychiatrische stoornis’ of ‘ziekte’
Waarom we spreken over ziekten of stoornissen, terwijl het eigenlijk over
belevingen en gemoedstoestanden gaat:
- Het gaat om ongewenste, onaangename toestanden
- Ze belemmeren het normale functioneren.
- Het overkomt de persoon, hij kiest er niet zelf voor en hij is ook niet bij
machte er zelf iets aan te doen.
1.1.2 Oorzaken van psychiatrische stoornissen
Doelstelling: De rol van lichamelijke en psychische factoren en
processen bij het ontstaan van psychiatrische stoornissen
De verschillende denk- en verklaringsmodellen in de psychiatrie
Veel psychiatrische stoornissen hebben niets te maken met traumatische
ervaringen. Ernstige psychiatrische stoornissen zijn lang niet altijd psychogeen
(veroorzaakt door psychische factoren). Dikwijls worden ze veroorzaakt onder
invloed van lichamelijke factoren. Nog veel vaker zijn er zowel lichamelijke als
geestelijke factoren (multiconditioneel). Bij de lichamelijke oorzaken gaat het om
verstoringen in ingewikkelde stofwisselingsprocessen die zich in de hersenen
voortdurend afspelen, ze worden ingang gezet door stress of treden plotseling op.
Ook kan het worden veroorzaakt door lichamelijke ziekten.
Het is belangrijk onderscheid te maken tussen vorm en inhoud. Bij de inhoud gaat
het om wat de persoon erover zegt: ervaringen. Bij de vorm gaat het erom hoe hij
het zegt: conditie. In de psychiatrie is de vorm vaak veel belangrijker dan de
inhoud.
Psychiatrische stoornissen zijn meestal multiconditioneel: er moet aan meerdere
voorwaarden voldaan zijn, wil dit bepaalde ziektebeeld optreden:
- Lichamelijke conditie
- Levensomstandigheden
- Voorgeschiedenis
- Maatschappij
,1.1.3 Psychosomatiek
Psychiatrische stoornissen gaan vaak gepaard met lichamelijke klachten en
verschijnselen, maar worden lichamelijke aandoeningen ook wel eens
veroorzaakt door psychische factoren? Psychische oorzaken van ziekten spreken
sterk tot de verbeelding.
1.2 Vier categorieën
1.2.1 Organische stoornissen
Doelstelling: De indeling in vier categorieën van psychiatrische
stoornissen
Doelstelling: De rol van lichamelijke en psychische factoren en
processen bij het ontstaan van psychiatrische stoornissen
De verschillende denk- en verklaringsmodellen in de psychiatrie
Met organische stoornissen worden psychiatrische ziektenbeelden bedoeld die
optreden als gevolg van een lichamelijke ziekte. Al heel lang is bekend dat tal van
somatische ziekten psychiatrische stoornissen kunnen veroorzaken. Daarbij gaat
het uiteindelijk om een stoornis van de hersenfuncite, maar die is dan ontstaan
door een van buitenaf werkende factor: een ziekte elders in het lichaam, een
vergiftiging, eventueel een primaire aandoening van de hersenen zelf.
Verlies van hersenweefsel
Wanneer de hersenen beschadigd zijn of door een bepaald proces ten gronde
gaan, heeft dit consequenties voor het psychisch functioneren: dementie.
Stoornis van de cerebrale functie door interne ziekten
Van heel andere aard zijn de stoornissen die optreden bij acute lichamelijke
ziekten: hersenziekten en een groot aantal interne ziekten: delirium. Wanneer de
lichamelijke aandoening herstelt, gaat de verwardheid ook weer over.
Intoxicatie
De vergiftiging kan ook van buitenaf komen: intoxicatie.
Neurologische aandoeningen
Verschillende neurologische ziekten hebben verwardheid,
persoonlijkheidsveranderingen of psychotische symptomen tot gevolg. De
cognitieve stoornissen hebben altijd een lichamelijke oorzaak en vallen dus altijd
onder de organische stoornissen. Wanneer een patiënt ouder is dan 40 jaar en
voor het eerst een psychiatrische stoornis krijgt, moet er in ieder geval gedacht
worden aan een lichamelijke oorzaak.
1.2.2 Psychosen
De belangrijkste psychotische symptomen zijn wanen en hallucinaties. Wanen
zijn ziekelijke overtuigingen. Hallucinaties zijn waarnemingen van dingen die er
niet zijn. Psychotische symptomen zijn vaak een teken van een ziekte.
1.2.3 Neurosen
We spreken van een neurotische klacht wanneer het erger is dan normaal. Er is
geen objectieve grens die aangeeft wat nog normaal is. De grens wordt bepaald
door de persoon in kwestie zelf. Accepteert hij iets niet van zichzelf en heeft hij er
last van? Dan heeft hij een neurotische klacht. Wanneer je verlegen bent is dit
niet erg, maar als je zo verlegen bent dat je geen boodschappen durft te doen,
,dan is dat een stoornis. Neurotische klachten hangen samen met de
maatschappelijke situatie. Neurotische mensen strijden tegen zichzelf, ze lopen
zichzelf in de weg. Hij ziet heel goed in dat hij zich druk maakt om niet, maar hij
kan er niets aan doen.
1.2.4 Persoonlijkheidsstoornissen
Ieder mens heeft een kenmerkend, min of meer vast gedragspatroon. We hebben
een bepaald karakter, een bepaalde persoonlijkheid. Het karakter is
samengesteld uit allerlei karaktertrekken, die voor een deel opvallend zijn maar
die je soms ook pas op het spoor komt als je langdurig met iemand omgaat, of
als je samen bijzondere situaties doormaakt. In de loop der jaren veranderd
iemands karakter. We spreken van persoonlijkheidsstoornissen wanneer iemands
eigenschappen tot gevolg hebben dat hij zich niet zonder problemen in het leven
kan handhaven of anderen erdoor schade ondervinden.
1.3 Werkterreinen van de psychiatrie
1.3.1 Kinder- en jeugdpsychiatrie
Doelstelling: De werkterreinen en instellingen van de psychiatrie
Wanneer problemen bij kinderen niet overgaan of steeds terugkregen, de
kinderen en hun omgeving eronder lijden en hun ontwikkeling erdoor wordt
bedreigd, spreken we van psychiatrische stoornissen. De kinder- en
jeugdpsychiater is meer gericht op de ontwikkelingen van het kind.
1.3.2 Ouderenpsychiatrie
Oudere patiënten in de psychiatrie zijn te onderscheiden in drie groepen:
1. Personen die lijden aan een psychiatrische stoornis die ook bij jongeren
voorkomt.
2. Personen die lijden aan een psychiatrische stoornis a.g.v. het ouder
worden.
3. Personen die reeds lang aan een psychiatrische stoornis lijden en meestal
ook lang onder psychiatrische behandeling staan.
Bij psychiatrische beelden bij ouderen zijn lichamelijke factoren dikwijls van groot
belang. Het onderscheid tussen hersenziekte en psychiatrische ziekte is bij hen
soms helemaal niet te maken, dus veel van deze ziektebeelden bevinden zich op
het grensgebied tussen neurologie en psychiatrie.
1.3.3 Klinische psychiatrie
De aandacht richt zich in de kliniek op de individuele patiënt. Doordat hij is
opgenomen is hij losgemaakt van zijn directe relaties. De staf mag dan wel
deskundiger zijn dan de familie, maar daar staat tegenover dat de familie de
patiënt veel langer en intensiever kent. Als de patiënt straks weer naar huis gaat,
krijg hij weer met de familie te maken, en hoe zwakker iemand in het leven staat,
hoe meer hij het van zijn familie moet hebben: tijdens de opname dus
regelmatig, goed contact met de familie.
Neurotische aandoeningen worden in principe niet in de kliniek behandeld.
1.3.4 Sociale psychiatrie
De sociale psychiatrie omvat alle psychiatrische hulpverlening buiten de klinieken
en de daaraan verbonden poliklinieken. De sociale psychiatrie is voortgekomen
uit de nazorg voor patiënten die in een psychiatrische instelling waren
opgenomen en nog steeds behoort de zorg na ontslag uit de kliniek tot de taken
van de sociale psychiatrie. Dit is slechts een deel van de sociale psychologie. Van
, minstens even groot belang is de aandacht voor de problemen die wellicht tot
een opname zouden kunnen leiden. Veelal heeft de sociaal psychiater zich
nadrukkelijk tot taak gesteld opnamen zoveel mogelijk te vermijden.
De hedendaagse benadering in de sociale psychiatrie is de openbare geestelijke
gezondheidszorg (OGGZ). Deze richt zich op kwetsbare groepen in de
maatschappij. De problemen liggen op meerdere levensgebieden en er is geen
expliciete hulpvraag. Het doel van de OGGZ is voorkomen van maatschappelijke
uitval en dakloosheid door het vroegtijdig signaleren en beïnvloeden van
risicofactoren.
1.3.5 Forensische psychiatrie
Dit is de psychiatrie die betrekking heeft op de rechtspraak. Wanneer iemand een
delict begaat wanneer hij volkomen in de war is, dan wordt dat hem
waarschijnlijk niet aangerekend. Een psychiater geeft de rechter antwoord op de
vraag omtrent de toerekeningsvatbaarheid van de verdachte. Soms is deze vraag
zo moeilijk te beantwoorden of het delict zo ernstig, dat een klinische observatie
nodig is.
In sommige gevallen acht de rechter degene niet of niet geheel aansprakelijk
voor een delict, maar moet de maatschappij wel tegen hem worden beschermd
omdat hij wegens zijn persoonlijkheidsstoornissen wel een gevaar blijft. Ook zijn
er gevallen waarbij niet gevangenisstraf aangewezen is, maar eerder een
psychotherapeutische behandeling: TBS.
1.3.6 Ziekenhuispsychiatrie
Het kan hierbij gaan om een polikliniek of dagbehandeling en om een
psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis (PAAZ) of psychiatrische
universiteitskliniek (PUK). Het betreft vooral patiënten die een combinatie hebben
van lichamelijke en psychische klachten: psychiatrisch-medische unit (PMU).
1.4 Disciplines in de psychiatrie
Doelstelling: Enkele kenmerken van de disciplines die werkzaam zijn in
de geestelijke gezondheidszorg
De psychiater
Om psychiater te worden moet iemand eerst aan de universiteit geneeskunde
studeren en dan zich specialiseren in psychiatrie.
De psycholoog
Als iemand psycholoog wil worden, moet hij aan de universiteit psychologie
studeren. Binnen deze opleiding zijn er richtingen. Voor de psychiatrie zijn de
gezondheidszorgpsychologie, klinische psychologie en neuropsychologie van
belang. De neuropsycholoog doet vooral onderzoek. De GZ-psycholoog verricht
psychologisch onderzoek. De GZ-psycholoog kan zich specialiseren tot klinisch
psycholoog. Deze heeft deskundigheid op het gebied van diagnostiek en
psychotherapeutische behandleing van complexe psychiatrische problemen.
De psychotherapeut
Deze hebben zich gespecialiseerd in het behandelen van patiënten met
psychische problemen, lichte tot matig ernstige psychiatrische stoornissen of
relatieproblemen door middel van psychologische technieken.
De psychiatrisch verpleegkundige
In de psychiatrie is de dagelijkse omgang met de patiënt een wezenlijk onderdeel
van de behandeling waarbij de verpleegkundige de hoofdrol heeft. De
verpleegkundige moet voortdurend eigen keuzes maken en is daar zelf
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller liannewildeman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70055 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now