Verklaringsmodellen: wanneer en waarom komt een stelselprobleem op de
beleidsagenda?
De beleidswetenschap onderscheidt vier verklaringsmodellen (Hoogerwerf en Herweijer
2008: 63-82):
– Het kloofmodel:
hierin bepaalt de ernst van het probleem de aandacht die het van beleidsmakers
krijgt; bij een relatief klein verschil tussen de maatstaf en de waargenomen situatie is
beleid minder noodzakelijk. Bij de vraag of er sprake is van een ernstig probleem gaat
het niet alleen om een objectieve bepaling van het verschil tussen de maatstaf en de
bestaande situatie, maar kunnen ook subjectieve oordelen over het verschil tussen
de maatstaf en een verwachte situatie een rol spelen;
– Het barrièremodel:
in dit verklaringsmodel wordt de relatieve omvang van het probleem, vergeleken met
de omvang van andere problemen, bepalend. Problemen die de meeste aandacht
krijgen (barrières overwinnen) komen op de beleids- en besluitvormingsagenda. De
media spelen hierbij een belangrijke rol;
– Het stromenmodel:
agendavorming is in dit model een resultante van een aantal ontwikkelingen. Er
bestaat in de eerste plaats al geruime tijd aandacht voor het probleem, maar door
een gebeurtenis of incident neemt de aandacht voor het probleem opeens toe.
Daardoor ontstaat een kans (er opent zich een beleidsvenster of policy window) om
het probleem op de agenda te krijgen, waar dat voorheen niet lukte. Het is vervolgens
de taak van een beleidsmaker om op zo’n moment adequaat en snel op de geboden
kans te reageren. Voorwaarde is wel dat er beleidsoplossingen voor het probleem
beschikbaar zijn en dat het politieke klimaat voor die oplossingen op dat moment
gunstig is. Toeval speelt in dit model een grote rol;
– Het relatieve-aandachtsmodel:
in dit model is bepalend hoe lang het probleem is verwaarloosd en in welke mate het
in de voorgaande periode in de verdrukking is gekomen. De aandacht voor
problemen is cultureel bepaald en kent een cyclisch verloop. In de samenleving en in
de politiek ontstaat een gedeeld idee dat het probleem te lang is verwaarloosd en
aandacht behoeven. De selectie van het probleem vindt plaats op basis van
consensus tussen politieke stromingen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller frankahuizing. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.18. You're not tied to anything after your purchase.