Werkgroep 1: lokaal bestuur, dualisering, decentralisatie, gemeenteraad
Lokaal bestuur = gemeente,
Kenmerken
- De gemeente heeft de jurisdictie over een bepaald gebied, elke gemeente heeft
eigen regels en verordeningen die alleen gelden voor die gemeente
- De gemeente is echter wel ondergeschikt aan een hogere autoriteit, de gemeente
moet binnen de grenzen van hogere wet- en regelgeving blijven
- Het bestuur van de gemeente is democratisch gelegitimeerd door middel van
gemeenteraadsverkiezingen
- De gemeente heeft het recht om van haar burgers belasting te heffen
- De gemeente heeft een open huishouding, het gemeentelijke takenpakket is in
principe onbeperkt
- De gemeente is de fysiek meest nabij en territoriaal kleinste overheidslaag
Gedecentraliseerde eenheidsstaat,
- Tegenovergestelde van een federatie, die mogen hun eigen wet- en regelgeving
vormen (zoals de Verenigde Staten).
- Binnen deze eenheidsstaat vormen de hogere overheden de wet- en regelgeving
voor de lagere overheden.
- Huidige inrichting van het Nederlands binnenlands bestuur is gestoeld op de
Grondwet van Thorbecke uit 1848, met 3 hoofdlagen van bestuur: gemeente,
provincie en Rijk.
o Eenheidsstaat: primaat van de rijksoverheid
o Gedecentraliseerd: gemeenten en provincies besturen mee in medebewind,
maar hebben ook zelfstandige, autonome taken.
Autonomie en medebewind,
Onderscheid in taken van de gemeente
- Artikel 124 Grondwet
o Voor provincies en gemeenten wordt de bevoegdheid tot regeling en bestuur
inzake hun huishouding aan hun besturen overgelaten.
- Artikel 108 Gemeentewet
o De bevoegdheid tot regeling en bestuur inzake de huishouding van de
gemeente wordt aan het gemeentebestuur overgelaten ( autonomie).
o Regeling en bestuur kunnen van de besturen van provincies en gemeenten
worden gevorderd bij of krachtens de wet ( medebewind).
Inzoomen: gemeente,
Wat doet een gemeente?
- Gemeentes hebben zeer veel verschillende taken, onder andere:
o Burgerzaken: gemeente houdt bij wie in de gemeente woont via het BRP en
geeft officiële documenten af, zoals paspoorten en rijbewijzen.
o Openbare orde en veiligheid: de burgemeester in de gemeente heeft het
gezag over de politie en brandweer. Bovendien stelt elke gemeente een APV
op, waarin regels staan over bijvoorbeeld het afsteken van vuurwerk.
, Franka Huizing
REV3D
o Sociale zaken en werkgelegenheid: elke gemeente is bijvoorbeeld
verantwoordelijk voor de uitvoering van de Participatiewet.
o Zorg, welzijn en volksgezondheid: elke gemeente is bijvoorbeeld
verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke
ondersteuning en voor de jeugdzorg, elke gemeente heeft een GGD en de
gemeente houdt toezicht op de kinderopvanginstellingen.
o Onderwijs: de gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht op de
Leerplichtwet en is verantwoordelijk voor de huisvesting van (basis)scholen.
o Asielbeleid en integratie: gemeenten moeten bijvoorbeeld asielzoekers met
een tijdelijke verblijfsvergunning volgens een bepaalde verdeelsleutel van het
Rijk huisvesten.
o Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting: elke gemeenteraad dient een
bestemmingsplan vast te stellen en de gemeente houdt toezicht op de
woningbouw en maakt daarover afspraken met woningcorporaties.
o Verkeer en vervoer: de gemeente moet zorgen voor aanleg en onderhoud van
fietspaden, parkeerterreinen, autowegen en trottoirs. Om alle verkeer in goede
banen te leiden, stellen veel gemeenten een verkeer- en vervoerplan.
o Milieubeheer: de gemeente is verantwoordelijk voor de uitoefening van en
toezicht op de Wet milieubeheer, welke regels stelt over gebruik van de grond,
lucht, enz.
o Sport, cultuur en recreatie: gemeenten stellen subsidies en gebouwen
beschikbaar voor sportclubs, theaters, zwembaden, enz. Daarnaast ligt de
zorg boor natuur- en recreatiegebieden vaak bij gemeenten.
Inrichting gemeente
- De organisatie van de gemeente is vastgelegd in de Gemeentewet. Gemeenten zijn
publiekrechtelijke rechtspersonen die in de Grondwet worden opgericht, artikel 123 /
124 Grondwet.
- Belangrijk is ook 125 Grondwet:
o Aan het hoofd van de provincie en de gemeente staan provinciale staten
onderscheidenlijk de gemeenteraad. Hun vergaderingen zijn openbaar,
behoudens bij de wet te regelen uitzonderingen.
o Van het bestuur van de provincie maken ook deel uit gedeputeerde staten en
de commissaris van de Koning, van het bestuur van de gemeente en het
college van B&W.
Gekozen volksvertegenwoordigers
- Volksvertegenwoordigend orgaan: artikel 7 Gemeentewet, de raad vertegenwoordigt
de gehele bevolking van de gemeente.
- De omvang van de gemeenteraad is afhankelijk van het aantal inwoners van de
betreffende gemeente. De kleinste gemeenteraad bestaat uit 9 leden (< 3.001
inwoners) tot maximaal 45 raadsleden (>200.000 inwoners), artikel 8 Gemeentewet.
- De gemeenteraad, afgekort ook wel de raad genoemd, wordt rechtstreeks door de
inwoners van de gemeente gekozen. Dat gebeurt om de vier jaar bij de
gemeenteraadsverkiezingen.
Verkiezingen
- Vereisten om gekozen te worden als gemeenteraadslid: artikel 10 Gemeentewet
o Incompatibiliteiten: Artikel 13 en 15 Gemeentewet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller frankahuizing. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.