Macronutriënten
- voedingstoffen in grote hoeveelheid (koolhydraten, vette, eiwitten)
Micronutriënten
-voedingstoffen in kleine hoeveelheden (mineralen, vitamines, spoorelementen)
Richtlijnen goede voeding algemeen advies schijf van 5
- 200 gram groeten en fruit, dagelijks - Dagelijks groenten en fruit
-90 gram bruin brood, volkoren of andere graan, - Zuivel , dagelijks
- 15 ongezouten noten, dagelijks -Gezonde smeer en bereidingsvetten
- 3 thee, dagelijks -wekelijks Max 500 gram vlees
- zuivel, dagelijks -Vis, vette vis wekelijks
- peulvruchten, dagelijks - Voldoende volkoren bruin brood, dagelijks
-1x vis, vette vis, per week - plantaardige eiwit bronnen
-Drink kraanwater, groene thee, gefilterde koffie
- Geraffineerde graan door volkoren graan -eet uit elk vak de aanbevolen hoeveelheid
- Ongefilterd door gefilterd koffie
- Boter, harde margarine, bak/braad vet door zachte margarine, vloeibaar vet, plant
- Beperk rood vlees, vooral bewerkt
-Min mogelijk suikerdranken
-1 glas alcohol per dag
- Max 6 gram keukenzout per dag
- Geen supplementen, behalve speciale groepen
De 5 groepen
- groenten en fruit
- aardappelen, brood, rijst, pasta, peulvruchten
- zuivel, vlees, vis, vervangers,
- bak, braad en frituurproducten, olie, halvarine
- water
Vervangers
- veganisten
- ijzer te kort, eiwit, vitamine B1, B12
-peulvruchten, tabletten, spinazie combi met sinaasappelsap (C zorgt beter ijzer opnamen)
-lactose intolerantie
- soja melk, kaas
- vitamine te kort
- ziekte aan maag, darm, lever, galblaas, alvleesklier (eten niet goed opgenomen) /medicijnen
Spijsverteringskanaal
- stelsel buizen en lichaamsholte, contact met buitenwereld
- mond, slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm, endeldarm, anus (onverteerd eten
Mechanisme van de spijsvertering
- mond (fijngemalen) slokdarm ( spieren keel en slokdarm) ritmische samentrekking
Chemie van spijsvertering
- afgebroken door enzymen, afgescheiden door klieren, mond tot endeldarm
- darm bacteriën, darm flora, helpt afbraak voedingsstoffen
, - eiwit, ontleed tot bouwsteen
- koolhydraten, gesplitst in monosacharide, naar lever omgezet glycogeen naar cellen
-vet, gesplitst in vetzuren en glycerine, verbrand als energie bron of opgeslagen al weefsel
Gefaciliteerde diffusie
- proces waarbij moleculen verplaatsen door vloeistofwant met hulp van transporteiwitten op
vloeistofwant., functioneren als drager die het molecuul door wanden van cel in en uit helpen
Antioxidanten
- vangen vrije radicalen (agressieve stoffen schaden aan cellen en weefsels), herstel of voorkomen
schade van oxidanten, voorkomen kanker en hart- en vaatziekte
Elektrolyten balans
- voedingstoffen of chemicaliën via eten
- regelen hartslag, samentrekking van spieren, calcium, magnesium, kalium, natrium, chloride
- verlaat lichaam door bewegen, zeten, plassen
- lichaamsvocht, water verplaatsing door aantrekking elektrolyten, deeltjes continu in beweging
- in en uit de cellen, bloedbaan, voorzien zuurstof, verwijderen afvalstoffen
- verstoring evenwicht, te kort door meer uit dan erin komt ruimte tussen cellen en bloedbaan
- te hoog natrium, kan alleen bij slechte nier of hart functie, bloeddruk neemt toe
Vochtbalans
- te hoog vochtopnamen, hyponatremie
- 2/3 van lichaam is vocht, 1.5/2 L nodig, vrouwen 52-55%, mannen 60%
Acidose en alkalose
- verstoring door afwijking zuurbase evenwicht
- acidose, bloed zuur, daling pH van bloed -alkalose, bloed bases, stijging pH van bloed
Botgezondheid
- Calcium bekendst vitamine D en K, fosfor, magnesium, fluoride: essenscheel sterke botten
Voedingsvezels
- trekken water aan (ontlasting zachter),
-stimuleert darmperistaltiek ( ontlasting volume toename),
- voorkomt aambeien ( passagesnelheid verhoogt),
-verlaagt hart en vaatziekten ( belemmering absorptie van cholesterol),
-oplosbare vezels zorgen bij vertering voor korte-keten-vetzuren (remmen LDL cholesterol),
- verlagen diabetes 2 (vertragen vertering glucose, remmen bloed opnamen
Hydrolyse
- reactie die polysacharide splitst in monosacharide en sacharose in glucose en fractose
gluconeogenese
- vorming van glucose uit eiwitten en vetten onder invloed van het hormoon cortisol
pdcaas
-behoefde 9 essentiële aminozuren, berekenen eiwit kwaliteit basis van chemische score van
aminozuurscore voor veteerbaarheid ven eiwitten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller carmenklein14. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.59. You're not tied to anything after your purchase.