Immunologie 1
Inhoudsopgave
H1: inleiding tot de Hematologie ...................................................................................................................... 3
1 functies van het bloed ..................................................................................................................................... 3
2 samenstelling van het bloed ............................................................................................................................ 3
2.1 bloedcellen .............................................................................................................................................. 3
2.2 bloedplasma ............................................................................................................................................ 4
2.3 verdeling van de bloedcellen in het bloed ............................................................................................... 4
3 bloedafname en soorten bloedstalen .............................................................................................................. 4
H2 de verschillende bloedcellen ....................................................................................................................... 5
4 witte bloedcellen of leukocyten ....................................................................................................................... 5
4.1 polymorfonucleaire neutrofiele granulocyt = neutrofiel ......................................................................... 7
4.2 eosinofiele granulocyt = eosinofiel .......................................................................................................... 8
4.3 basofiele granulocyt = basofiel ................................................................................................................ 8
4.4 mononucleaire fagocyt = monocyt .......................................................................................................... 9
4.5 lymfocyt ................................................................................................................................................. 10
4.6 analyses op witte bloedcellen/ leukocyten ........................................................................................... 11
5 rode bloedcellen of erytrocyten ..................................................................................................................... 11
5.2 Bloedgroepsystemen ............................................................................................................................. 12
5.3 functie van de rode bloedcellen ............................................................................................................ 15
5.4 analyses op rode bloedcellen ................................................................................................................ 17
6 bloedplaatjes of Trombocyten ....................................................................................................................... 17
6.1 Morfologie ............................................................................................................................................. 17
6.2 functie van de trombocyten .................................................................................................................. 18
6.4 analyses op trombocyten ...................................................................................................................... 20
H3 inleiding tot het immuunsysteem ............................................................................................................. 20
7 het niet-specifieke of aangeboren immuunsysteem ...................................................................................... 21
8 het verworven, adaptieve of specifieke immuunsysteem .............................................................................. 23
8.1 de start van het specifiek immuunsysteem – antigeenpresentatie ...................................................... 23
8.2 de humorale immuunrespons – antilichamen ....................................................................................... 24
8.3 de cellulaire immuunrespons ................................................................................................................ 25
8.4 kenmerken van de specifieke/adaptieve immuunrespons.................................................................... 25
9 een immuunrespons met niet-specifieke en specifieke componenten. ......................................................... 26
H4 antigenen en hun immunogeniciteit ......................................................................................................... 27
10 factoren die de immunogeniciteit van een antigeen beïnvloeden – vaccinatie........................................... 27
11 immuuntolerantie – antigenen die geen immuunrespons opwekken ......................................................... 29
12 antigeendeterminanten of epitopen ........................................................................................................... 29
H5 immunoglobulinen of antilichamen .......................................................................................................... 30
13 de structuur van een antilichaam ................................................................................................................ 30
13.1 Variabele en constante gedeelten ....................................................................................................... 31
13.2 Hinge region -> flexibiliteit .................................................................................................................. 32
1
, 14 moleculaire basis van de antigeen-antilichaam interactie .......................................................................... 32
15 affiniteit en aviditeit van de antilichaam-antigeeninteractie ...................................................................... 33
16 kruisreactie .................................................................................................................................................. 34
17 verschillende klassen immunoglobulines/ antilichamen ............................................................................. 34
17.1 structurele verschillen tussen de verschillende klassen immunoglobulines ....................................... 35
17.2 functionele verschillen tussen de verschillende klassen immunoglobulines ...................................... 36
18 isotype, allotype en idiotype van een antilichaam ...................................................................................... 38
18.1 isotypen diversiteit .............................................................................................................................. 38
18.2 allotype diversiteit ............................................................................................................................... 39
18.3 idiotype diversiteit ............................................................................................................................... 39
19 monoklonale en polyklonale antilichamen .................................................................................................. 39
H6 immunologische laboratoriumtoepassingen: aantonen van de interactie tussen antigeen en antilichaam.
....................................................................................................................................................................... 40
20 agglutinatietechnieken ................................................................................................................................ 40
20.1 hemagglutinatie ................................................................................................................................... 40
20.2 Latexagglutinatie ................................................................................................................................. 43
20.3 bacteriële agglutinatie (NIET LANG BIJ STILGESTAAN) ........................................................................ 43
21 precipitatiereactie ....................................................................................................................................... 44
21.1 de Heidelberger-precipitatiecurve ...................................................................................................... 44
21.2 neerslagtechnieken in de vloeibare fase ............................................................................................. 45
21.3 neerslagtechnieken in de vaste fase.................................................................................................... 46
22 testen gebaseerd op de biologische activiteit van de antilichaam-antigeen interactie .............................. 48
22.1 complementfixatietest ........................................................................................................................ 48
22.2 virusneutralisatietest ........................................................................................................................... 49
22.3 haemagglutinatie-inhibitietest ............................................................................................................ 49
23 aantonen van de aanwezigheid van antigenen in serum of andere vloeibare fasen, met behulp van
gemerkte antilichamen .................................................................................................................................... 49
23.1 algemeen principe: .............................................................................................................................. 50
23.2 enzyme-linked immunosorbent Assay of ELISA ................................................................................... 50
23.3 kwantitatieve ELISA (= ANDERE ELISA DAN 23.2!!) ............................................................................. 51
23.4 enzyme multiplied immunoassay technique (EMIT) ........................................................................... 52
23.5 radio-immunoassay (RIA) .................................................................................................................... 53
23.6 immunofluorescentie .......................................................................................................................... 55
23.7 chemiluminescente labels ................................................................................................................... 56
24 aantonen van de aanwezigheid van antigenen op cellen met behulp van gemerkte antilichamen............ 57
24.1 cellulaire ELISA of FIA .......................................................................................................................... 58
24.2 flow cytometrie ................................................................................................................................... 58
25 aantonen van antigenen in weefsels met behulp van gemerkte antilichamen: immunohistochemische
kleuringen ......................................................................................................................................................... 62
25.1 directe methode .................................................................................................................................. 62
25.2 tweestaps indirecte methode .............................................................................................................. 62
25.3 driestaps indirecte methode ............................................................................................................... 63
25.4 oplosbaar enzyme-immunocomplexmethode/ gelabelde methode ................................................... 63
25.5 (strept)avidine-biotine methodes ....................................................................................................... 64
25.6 technieken met grote amplificatie van het signaal ............................................................................. 65
2
,H1: inleiding tot de Hematologie
Hematologie: tak van de medische wetenschap die zich bezighoudt met
• De samenstelling en eigenschappen van het bloed
• Bloedvormende organen (hematopoëtisch weefsel)
• Bloedziekten
60-70 ml bloed/ kg lichaamsgewicht
Man: 5-6l bloed
Vrouw 4-5l bloed
1 functies van het bloed
• Weefsels voorzien van O2 (en CO2 verwijderen)
o Longen: O2 bindt op hemoglobine
o Weefsels: O2 wordt terug afgestaan
• Transport van
o Suikers, mineralen, vitamines, hormonen, eiwitten, vetten,..
o Afvalstoffen naar nieren, longen, …
• Afweersysteem: bescherming tegen binnendringende micro-organismen en
lichaamsvreemde stoffen
• Regulatie van lichaamstemperatuur
• Regulatie van zuur-base evenwicht
• Water en zouthuishouding
• Herstel bij verwondingen van de vaatwand zodat bloedverlies zoveel mogelijk wordt
voorkomen
2 samenstelling van het bloed
Bloed: 45% bloedcellen & 55% bloedplasma
• Samenstelling hangt af van bepaalde parameters
2.1 bloedcellen
• Rode bloedcellen (erytrocyten):
• 41% van bloedvolume
• Functie: transport van zuurstof en koolstofdioxide (met de hulp van hemoglobine)
• Bloedgroepen
• Witte bloedcellen (leukocyten):
• 4% van bloedvolume
• Functie: afweer tegen infecties en binnendringen van lichaamsvreemde stoffen
• Granulocyten
o Neutrofiele granulocyten
o Eosinofiele granulocyten
3
, o Basofiele granulocyten
• Monocyten
• Lymfocyten
• Bloedplaatjes (trombocyten):
• 0,1% van het bloedvolume zijn bloedplaatjes
• Functie: hemostase/bloedstolling
Functies:
• Transport van voedingsstoffen en afvalstoffen, hormonen,…
• Regulatie van lichaamstemperatuur
• Water en zouthuishouding van cellen
2.3 verdeling van de bloedcellen in het bloed
• Gelijkmatige verdeling van bloedcellen in bloed door
o Beweging
o Afstoting door negatieve elektrische lading aan hun oppervlak
• pH arterieel bloed = 7,34
pH daling -> minder afstoting -> geldrolvorming of rouleauxvorming
rouleauxvorming kan bloedstroom afremmen en bemoeilijkt de uitwisseling van
stoffen tussen de cellen en de omgeving
3 bloedafname en soorten bloedstalen
Bovenstaande vloeistof van gestolde bloed (geen antistollingsmiddel aanwezig) = serum
Bloed moet afgenomen worden met een antistollingsmiddel of anti-coagulans
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vdpL. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.61. You're not tied to anything after your purchase.