Hoofdstuk 12 Afweer gaat over het afweersysteem, bloedgroepen en plantenafweer.
Ik maak samenvattingen aan de hand van vragen, zodat je actief leert (active recall) ipv 'nutteloos' een samenvatting doorleest.
Gebruik een papiertje om de antwoorden te verbergen en ga zo langs elke vraag!
Een type afweer van de plant door aanpassingen aan de buitenkant van de
plant. Bijvoorbeeld stekels. Sommige bomen zijn een soort huis voor bepaalde
mieren, deze mieren bijten ongedierte, waardoor deze van de boom afblijven. In
ruil voor de beschermingen geeft de boom eiwitten en nectar
Wat is chemische afweer?
Een type afweer van de plant door chemische stoffen af te geven. Veel van deze
stoffen smaken bitter, waardoor het dier de plant liever niet meer eet. Andere
planten maken bijtende, brandende of giftige stoffen. Bijvoorbeeld de brandnetel
die mierenzuur afgeeft.
Hoe werkt mierenzuur?
De brandharen op de brandnetelblaadjes bevatten histamine, mierenzuur en
acetylcholine. Mierenzuur bijt en maakt wondjes in de huid. Histamine kan nu
het lichaam in en verwijdt de bloedvaatjes. Acetylcholine prikkelt de zenuwen en
door de verwijde bloedvaten verspreidt het makkelijk. De 3 stoffen samen
veroorzaken een brandende pijn.
Hoe beschermt de reuzenberenklauw zich?
Het maakt de fototoxische stof, furocoumarine, dat bij het aanraken van blad of
stengel vrij komt. Onder invloed van zonlicht ontstaan brandwonden, de stof
maakt de huid extreem gevoelig voor uv-straling.
Hoe beschermt de venijnboom zich?
Het maakt de giftige stof taxine. De hele plant is giftig, behalve het vruchtvlees
van de rode besjes.
Hoe beschermen planten zich tegen schimmels en bacteriën?
Plantencellen herkennen schadelijke schimmels en bacteriën via receptoren op
de celmembranen. Hierna neemt de plant maatregelen, zoals het sluiten van de
huidmondjes of de aanmaak van H2O2 (celwandverdikking).
Als de cel beschadigd is, komt er NO vrij; schadelijk voor ziekteverwekkers én
de plantencel (beste voor overleving).
Hoe waarschuwen planten andere planten? (BRON 2)
H12 Afweer 1
, Als de plant wordt opgegeten, geeft het een bepaalde stof (geur van gemaaid
gras) af. Andere bladeren reageren hierop door stoffen aan te maken die het
ongedierte niet lekker vindt of pijn doet.
Waarvoor werken deze waarschuwingsstoffen nog meer?
Kleine carnivoren kunnen deze stoffen ook waarnemen. Zij gaan naar de
aangevreten plant toe om het ongedierte te eten. Sommige planten maken
speciale nectar in hun kliercellen.
Dit is een vorm van symbiose; mutualisme, beide partijen hebben voordeel; plant
wordt niet meer opgevreten en carnivoor heeft voedsel.
Hoe worden bacteriën ingedeeld en hoe zijn ze gebouwd? 78, 79a, 92a
Bacteriën zijn eencellige organismen, ze hebben geen celkern en hun
cirkelvormig DNA ligt los in het grondplasma.
Indeling:
Leefomgeving: aeroob of anaeroob (zuurstofrijk of zuurstofarm)
Voedselherkomst: heterotroof of autotroof (opnemen van organische stoffen
of zelf maken)
Celvorm: bijv. bolletjes of staafjes
Celwandverschillen
Niet alle bacteriën zijn slecht, bijvoorbeeld bij het verteren van voedsel of
verhinderen van andere schadelijke soorten
Welke bacterische ziekteverwekkers zijn er?
De cholerabacterie: eiwit choleratoxine zorgt ervoor dat je darmcellen water
afscheiden —> diarree, uitdroging, sterfte
Blauwalgen: maken organische stoffen met behulp van CO2, H2O en zonlicht.
Microcystines: kleine cirkelvormige peptidemoleculen die de lever
beschadigen
Anatoxine-a: tast de zenuwen aan waardoor de ademhaling stopt
Welke andere eencellige ziekteverwekkers zijn er?
Malariaparasieten: ‘driedaagse’ koortsaanval
Bij een prik van een malariamug komen de Plasmodium parasieten het
lichaam is. Ze ontwikkelen in de lever en besmetten rode bloedcellen. Bij het
H12 Afweer 2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aliesvkammen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.42. You're not tied to anything after your purchase.
