Voor dit vak heb ik een 8 gehaald met behulp van mijn samenvatting. Alle relevante wetsartikelen zijn rood gemarkeerd en er staan handige plaatjes en tabellen in.
Staatsrecht samenvatting tentamen
Hoofdstuk 1: De Nederlandse staat en zijn bewoners
Kenmerken van de staat
We spreken van een staat als er een gemeenschap is van mensen op een bepaald
grondgebied, waarover een organisatie het hoogste gezag uitoefent. Staat heeft 2
betekenissen:
Het land, dus grondgebied met de bevolking van de staat
Gezag in de staat, dus de overheid
Staat
Is soeverein: zelfstandige en ondeelbare eenheid, het hoogste gezag dragend
Is zelfstandig drager van rechten en plichten, dus rechtspersoon art. 2:1 BW
Zorgt voor bescherming van de burgers door de landsgrenzen te verdedigen en orde
te handhaven
Zorgt dat het algemeen belang wordt gediend
Optreden als staatsmacht in juridische verkeer binnen NL en contact met andere
staten
Andere staten erkennen Nederlandse staat en zelfbeschikkingsrecht van NL binnen
eigen staat en over eigen staatsaangelegenheden
Hoogste
Hoofdlijnen staatsrecht: gezag
- Handhaving individuele vrijheden van de burger
- Totstandkoming, gelding en handhaving van het recht
Gemeenschap
- Rechtspraak en rechtsbescherming tegen de overheid van mensen
- Inrichting van de staat en verdeling van bevoegdheden
Grondgebied
Grondgebied
Territorium: grondgebied van staat, kent grenzen en verdrag met buurlanden
Territoriale zone 12 mijl/22km
Luchtruim boven land en territoriale zone horen bij het grondgebied
Gemeenschap
Gemeenschap wordt gevormd door mensen die:
Daartoe behoren vanwege hun afstamming
Op eigen verzoek de nationaliteit van de staat hebben verkregen
Zich met elkaar verbonden voelen
Gezag
De staat heeft zeggenschap over het gehele grondgebied (ook vreemdelingen)
Hoogste gezag van de staat is gericht op het scheppen en handhaven van de orde en
het recht
Om te voorkomen dat burgers eigenrechter spelen, mag alleen het hoogste gezag
geweld gebruiken > dit heet geweldsmonopolie
Koninkrijk der Nederlanden
Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint-Eustatius en Sint-Maarten (vroeger Indo en Su)
Aruba, Curaçao en Sint-Maarten zijn wel een zelfstandige staat
, BES-eilanden zijn openbaar lichamen
Rijkswet: buiten die van toepassing zijn in het gehele Koninkrijk
Nederlanders
Nederlanderschap: burgers die tot het Koninkrijk der Nederlanden behoren hebben een
Nederlandse nationaliteit
Rechtsgevolgen van het Nederlanderschap:
- Nederlanders hebben vrije toegang tot NL en recht op verblijf
- Wetboek van Sr exterritoriale werking: heeft werking buiten de landsgrenzen van
een staat art. 5 Sr
- Diplomatieke bescherming: bescherming van de eigen staat in het buitenland
- Niet aan andere staten worden uitgeleverd art. 4 Uitleveringswet
- Actief en passief kiesrecht art. 4 Gw
- Functies zoals burgemeester, rechter en ambtenaar alleen voor Nederlanders
- Aanspraak maken op voorzieningen of uitkeringen
Vreemdelingen hebben bovenstaande 6 rechten, de laatste alleen bij rechtmatig
verblijf art.1:1 lid 1 sub e RWN
Nederlanders kunnen Nederlanderschap verliezen art. 14 RWN
Iedereen die 14 jaar en ouder is, heeft een identificatieplicht art. 1 Wid
Wanneer ben je een Nederlander?:
Eén van de ouders is Nederlands
Derde generatie: kind in Nederland geboren, ouders zijn niet Nederlands art. 3 RWN
Geadopteerde minderjarigen art. 5 RWN
Optie verklaring: verklaring van vreemdeling dat hij door optie Nederlander wil zijn
- Geen aanmerking tot optie verklaring> naturalisatie: verkrijging van het
Nederlanderschap door een besluit van Nederlandse overheid art. 7 RWN
(verzoek indienen bij IND)
- Daarna naturalisatietoets: examen om Nederlanderschap te kunnen verkrijgen
- Daarna deelnemen aan natuurlijk naturalisatieceremonie waarbij hij verklaring
van verbondenheid uitspreekt: vraag heden en rechten van NL eerbiedigt
- Geldt wel afstand plicht, dus eigen nationaliteit proberen kwijt te raken art. 9 lid
1, RWN
Vreemdelingen
Geldt het koppelingsbeginsel: vreemdeling die niet rechtmatig verblijft in NL (behalve
uitzonderingsgevallen) kan geen aanspraak maken op verstrekkingen, voorzieningen
en uitkeringen art. 10 lid 1 en 2 Vw
Verhinderd toegang tot NL: bij geen geldige ID, persoon is een gevaar voor de
openbare orde en veiligheid, heeft geen geld voor verblijf en terugreis art. 3 Vw
Voor kort verblijf visum aanvragen: toestemming van een staat om daar gedurende
de vrije termijn te verblijven art. 3.3 vreemdelingenbesluit
- Om langer te verblijven, moet je aanvragen bij de ambassade
- Daarna verblijfsvergunning regulier aanvragen: is een vergunning tot verblijf voor
werk, studie, gezinshereniging, gezinsvorming etc. art. 14 Vw
Geen visumplicht voor staatsburgers van andere staten van EU, Unieburgers of
gemeenschapsonderdanen. Voor hun geldt een vrije termijn van 6 maanden
,Asielzoekers
Gelden andere regels voor dan reguliere vreemdelingen
Aanvragen verblijfsvergunning asiel in Nederlandse aanmeldcentrum art. 28 Vw
- Voor asielprocedure 6 dagen rust en voorbereidingstermijn
- Daarna algemeen procedure die (duurt max 8 dagen) geeft aan of rechtmatig
verblijf kans heeft
- Heeft de IND meer tijd nodig? Dan geldt een verlengde asielprocedure die enkele
maanden kan duren
Asielzoekers die via Schiphol in NL komen, moeten eerst in gevangenschap daarna
degene die kansrijk zijn naar de opvangcentrum of asielzoekerscentrum
(verdrags) vluchteling: persoon die vrees heeft voor vervolging in eigen land wegens
ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging
Verblijfsvergunning wordt geleend art. 13 Vw:
- NL is verplicht door verdrag (vluchtelingenverdrag)
- Wezenlijk Nederlands belang
- Klemmende redenen van humanitaire aard (ziekte, vereniging)
Inburgeringsplicht voor vreemdelingen art. 3 Wi
Inburgeringsexamen art. 7 Wi
Bewegingsvrijheid van burgers
Grondrecht: fundamenteel recht dat in beginsel door de staat ten opzichte van de burger
gerespecteerd moeten worden
Bronnen van staatsrecht
Constitutie: staatsregeling, al dan niet verdeeld over meerdere rechtsbronnen.
Staatsregeling: regeling waarin de organisatie en inrichting van de staat en het
staatsgezag is geregeld
Bronnen:
Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden
Statuut: regeling met betrekking tot de organisatie van het Koninkrijk en de verhouding
tussen de landen die daartoe behoren
Grondwet
Regelt de inrichting en het functioneren van de Nederlandse staat, de staatsorganen en de
verdeling van de staatsmacht
Vult het statuut aan betreft zaken die het gehele Koninkrijk betreffen
Bescherming van burgers tegen inbreuken door de staat
Biedt extra zekerheid, hoogste wet, moeilijker te wijzigen
(Organieke) wetten, reglementen
Organieke wet: wet in formele zin die in opdracht van de grondwet tot stand komt
Reglementen: regelen o.a. gang van zaken bij vergaderingen en andere
werkzaamheden
Gewoonterecht
, Recht dat is gebaseerd op een bepaald gebruik, dat een zekere tijd voortduurt en waarvan
men vindt dat het juridisch gezien zo hoort
Verdragen en Europese maatregelen
Hebben rechtstreekse werking
Voorbeeld: EU-verdrag, vluchtelingenverdrag en BUPO
Jurisprudentie
Uitspraken van rechters waarin bestaande rechtsregels worden verduidelijkt en toegepast in
een concreet geval
Hoofdstuk 3: de organisatie van de Nederlandse staat en het
Koninkrijk
Historische ontwikkeling
In de statenbond of confederatie had elke provincie een eigen bestuur, met aan het hoofd
een stadhouder en eigen wetgeving
- Statenbond: samenwerkingsverband tussen zelfstandige staten gebaseerd op een
verdrag
- Confederatie: zelfde als statenbond
- Centraal gezag ontbrak, maar er was wel een Staten-Generaal
- Staten-Generaal: algemene vergadering van afgevaardigden uit de zelfstandige
provinciën van de republiek der zeven verenigde Nederlanden (7 soevereine staten).
Volksvertegenwoordiging in NL en het Koninkrijk der Nederlanden
- Elke afgevaardigde bezat een mandaat (opdracht) of last (opdracht) van zijn
provincie, daarin werd bepaald hoe hij zich moest opstellen in de Staten-Generaal.
Als mandaat niet duidelijk genoeg was moest hij een ruggenspraak houden > overleg
voeren met de provincie
- Stadhouder: hoofd van het bestuur van een provincie tijdens de republiek der zeven
verenigde Nederlanden
- De staat was vastgelegd als eenheidsstaat met een centraal gezag en onzelfstandige
departementen.
- Eenheidsstaat: staat bestaande uit onzelfstandige delen onder een centraal gezag
De begrippen statenbond, bondstaat en eenheidsstaat
- Onderlinge afspraken tussen Nederlandse Staten is niet vastgelegd in een verdrag,
maar in een staatsregeling of constitutie, namelijk het Statuut
- Nederlandse koning is ook staatshoofd van voormalige Nederlandse Antillen en
Aruba
- Koninkrijk heeft ook eigen organen zoals:
De Raad van ministers van het Koninkrijk
De Raad van Staten van het Koninkrijk
- VS, Bondsrepubliek Duitsland en België vormen geen statenbond, maar een
bondsstaat of federatie
- Bondstaat: eerste verschil is dat deelstaten in een bondsstaat hun zelfstandigheid en
staatsmacht grotendeels afstaan aan een centraal gezag, de federale regering
o Bondstaat: staat bestaande uit grotendeels onzelfstandige federale staten
met een centraal federaal gezag
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bebiii23x. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.52. You're not tied to anything after your purchase.
