Summary
Samenvatting Sportfysiologie
- Course
- Institution
Samenvatting van het vak sportfysiologie van het eerste jaar. Bevat de hoofdstukken: Zenuwstelsel, Energiesystemen, Ademhalingsstelsel, Cardiovasculair systeem.
[Show more]
Seller
Followbrittvanhaut
Reviews received
Content preview
Het zenuwstelselIndeling
2 criteria:
Functie (fysiologie)
o Willekeurig zenuwstelsel
= somatisch = animaal zenuwstelsel
Handelen is onderworpen aan de wil
Regelt:
- Waarnemingen van omgeving (voelen, ruiken, … )
- Verwerking van waarneming (perceptie)
- Ontstaan van beweging
- Controle van het bewuste handelen
o Onwillekeurig zenuwstelsel
= vegetatieve = autonome zenuwstelsel
Niet onderworpen aan de wil -> onbewuste, automatisch geregelde
lichaamsfuncties
Bv. hartritme, ademhaling, spijsvertering, secretie van stoffen, …
Ligging (anatomie)
o Centrale zenuwstelsel (CZS)
Omgeven door bot
Omvat:
- Ruggenmerg (van schedelbasis tot 1e lendenwervel)
- Hersenen
o Perifere zenuwstelsel (PZS)
Netwerk dat CZS verbindt met verschillende delen van het lichaam
Omvat:
- Sensoren
= receptoren = zintuigen
- Ruggenmergzenuwen
31 paar
Tussen 2 aansluitende wervels -> 1 paar ruggenmergzenuwen naar
lichaam
Functie: ruggenmerg verbinden met alle delen van het lichaam
- Hersenzenuwen
12 paar
Functie: alle delen van het hoofd verbinden met de hersenen,
gelaatsspieren aansturen
Ruggenmergzenuwen en hersenzenuwen bevatten:
afferente neuronen = sensorisch
efferente neuronen = motorisch
,De zenuwcel (neuron)
= functionele en anatomische eenheid van het zenuwstelsel
Zenuwstelsel = netwerk van zenuwcellen die met elkaar in verbinding staan`
Delen:
- Cellichaam
Ontvangt info
- Dendrieten
Ontvangt info
- Axon
= zenuwvezel
Geeft info door -> aan volgend neuron of aan effectororgaan
Eindigt in eindtakken, met synaptische knoppen
Rond axon: myelineschede = isolerende laag (vetten en eiwitten) onderbroken door
insnoeringen van Ranvier
snellere geleiding
Richting prikkelgeleiding: van dendriet, cellichaam axon
Innerveren/innervatie van een spier door een zenuw = zenuwvezels zijn met spier
verbonden, prikkel die geleid wordt door axonen zal spier tot contractie brengen
Zenuw:
- Bundelt zenuwvezels (axonen) of zenuwcellen (neuronen)
- Vergelijkbaar met telefoonkabel
- Bestaat uit talrijke zenuwcellen, gebundeld tot fascikels
Ieder fascikel: verschillende types zenuwvezels
Soorten neuronen:
Sensorische = afferente neuronen
Ontvangen info via sensoren (in huid, ogen, … ) vervoeren info (zenuwimpulsen)
naar CZS
Motorische = efferente neuronen
Vervoeren motorische opdrachten vanuit CZS naar spieren, klieren, organen
spieren ontvangen impulsen bewegingen worden uitgevoerd
, Interneuronen = schakelneuronen
Liggen volledig in CZS
Hebben korte axonen
Vormen tussenschakel tussen sensorische en motorische zenuwcellen (verbinding
tussen neuronen)
In hersenen en ruggenmerg
Eigenschappen zenuwcellen, maken functionering ZS mogelijk:
Prikkelbaarheid
= vermogen van zenuwcel om veranderingen (prikkels) uit omgeving of in lichaam
waar te nemen
Bv. prikkelingen van geluid, licht, pijn en tast (mechanoreceptoren), houding,
temperatuur (thermoreceptoren), druk (baroreceptoren), spiergevoel
(proprioreceptoren), …
Elk zintuig (receptor of sensor) bevat zintuigcellen receptorcel, sensorische cel
slechts gevoelig voor bepaalde soort prikkel
Voorbeelden:
- Zintuigcellen oog -> prikkels van licht waarnemen
- Beweging: in gewrichten receptoren -> wijzigingen in houding van
lichaamssegmenten waarnemen
= proprioceptie
- Oor: zintuigcellen die evenwichtswijzigingen waarnemen
= vestibulair apparaat = evenwichtszintuig
Geleiding
= vermogen van zenuwcel om na prikkeling, impulsen langs zenuwcellen
transporteren naar CZS
Zintuigcel wordt geprikkeld -> impuls ontstaat = elektrochemisch signaal
, Via:
- Afferente banen
Geleiden info uit receptoren naar CZS
- Efferente banen
Indien op waargenomen info reactie komt -> signaal naar spier of orgaan
Bv. hand wegtrekken van vlam, hart sneller doen kloppen
Van CZS naar spier/orgaan
Integratie en regulatie
= verwerking en selectie van alle binnengekomen prikkels thv CZS
Bv. als kleur, geur, beeld, … waargenomen
verwerkt
wordt herkent en krijgt betekenis
reactie: vanuit ruggenmerg impulsen naar spieren gecoördineerde beweging
Geleiding van info = zich voortzetten van een elektrochemisch signaal
Gebeurd via:
- Interpretatie/ perceptie : omzetting tot zinvolle info
- Herkenning: vroeger ervaren prikkels
- Selectie: overtollige prikkels
- Associatie: verbanden leggen, plaatsen in contact
Voorbeeld: rood licht
1. Prikkel wordt waargenomen: via zintuigcellen ogen
2. Sensorische zenuwcellen in oogzenuw -> geleiding naar CZS via afferente
zenuwcellen
3. Thv CZS: regulatie en verwerking -> herkenning, betekenis en verband met
stoppen
4. Opdracht: via geleiding van prikkels naar spieren (efferent) -> remmen
= integratie en verwerking
Organisatie van het zenuwstelsel
Centrale zenuwstelsel: hersenen en ruggenmerg
integreert binnengekomen informatie, zendt prikkels uit die leiden tot controle van het
lichaam
volledig door bot omgeven
Perifere zenuwstelsel: hersenzenuwen, ruggenmergzenuwen en sensoren/zintuigen
Centrale zenuwstelsel
Hersenen
Beschermd door schedel
Tussen beendergedeelte en zenuwcellen: hersenvliezen = meninges die hersenen
beschermen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittvanhaut. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80467 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now