Samenvatting probleem 2 (Etnische verschillen in probleemgedrag) 3.3C Interculturele Pedagogiek
6 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
3.3 Interculturele Pedagogiek (FSWE3030AP)
Instelling
Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Samenvatting van alle literatuur van probleem 2 van het vak Interculturele Pedagogiek van het derde jaar van de opleiding Pedagogische Wetenschappen, gegeven in het jaar 2021/2022. Met de samenvatting heb ik een 9.2 gehaald voor het meerkeuzententamen. Succes met studeren!
Leerkracht 1: Welke theorieën zijn er over etnische verschillen in probleemgedrag?
ARTIKEL STEVENS (2018). PSYCHISCHE PROBLEMATIEK BIJ JEUGDIGEN MET EEN
MIGRATIEACHTERGROND IN NEDERLAND EN VLAANDEREN
Jeugdigen met een migratieachtergrond worden regelmatig gediscrimineerd en staan voor de
uitdaging een identiteit te ontwikkelen waarin zowel plaats is voor hun etnische achtergrond als
voor het feit dat ze in Nederland opgroeien (duale identiteit). Jeugdigen met een
migratieachtergrond zouden daarom een verhoogd risico kunnen hebben op psychische
problemen.
Perspectieven
Er zijn twee theoretische perspectieven op de relatie tussen migratie en psychische
problematiek:
• Stress-perspectief
• Veerkracht-perspectief
Stress-perspectief
Het stress-perspectief stelt dat migratie kan leiden tot psychische problemen bij jongeren doordat
migratie kan worden gezien als een stressvolle ervaring vanwege:
• Het proces van migratie is stressvol
o Migreren betekent afscheid nemen van belangrijke mensen, een leven opbouwen
in een nieuw land, een nieuwe taal leren en zich aanpassen aan de nieuwe
waarden, normen en gebruiken. Jeugdigen die het proces van migratie zelf niet
hebben meegemaakt krijgen het nog wel indirect mee via de ouders.
o In migrantengezinnen is er vaak sprake van asymmetrische acculturatie: een
situatie waarin kinderen positiever zijn over de waarden, normen en gebruiken van
het ontvangende land dan hun ouders. Deze verschillen tussen ouders en kinderen
kunnen vervolgens leiden tot intergenerationele conflicten en stress, wat het risico
op psychische problematiek bij zowel kinderen als hun ouders verhoogt.
o Jeugdigen bevinden zich in een levensfase waarin ze een eigen identiteit
ontwikkelen, waarbij ze moeten beslissen hoe zij zich verhouden tot het land van
herkomst en de ontvangende maatschappij. Voor een deel van deze jongeren kan
dit proces van identiteitsontwikkeling resulteren in vervreemding en
(psychische) problemen.
• Confrontatie met voordelen en discriminatie is stressvol (etnische
minderheidspositie)
o Discriminatie verkleint de kans op een baan, wat resulteert in minder inkomen en de
noodzaak te wonen in relatief onveilige buurten.
o Discriminatie houdt een risico op angst, depressie en agressie.
▪ Indirect: bijvoorbeeld via de bovenstaande materiële consequenties van
discriminatie.
▪ Direct: sociale identiteit theorie stelt dat etnische discriminatie pijnlijk is
voor de gene die het ervaart, omdat het samengaat met het besef dat een
belangrijk deel van een persoonlijk niet gewaardeerd of zelfs afgewezen
wordt door anderen. Discriminatie roept daarnaast een constant gevoel van
dreiging op en gaat samen met een tekort aan controle over het eigen leven.
• Specifieke culturele achtergrond: van bepaalde migrantengroeperingen wordt door
verschillende eveneens in verband gebracht met een verhoogde kans op de ontwikkeling
van psychische problemen bij jeugdigen en dan met name met agressief, delinquent en
oppositioneel gedrag. Mohler ontwikkelde twee modellen waarin de culturele achtergrond
van jeugdigen worden gerelateerd aan psychische problematiek:
, 2
o Problem-supression model: gaat ervan uit dat het gedrag van jeugdigen direct
beïnvloed wordt door culturele normen over geaccepteerd en niet-geaccepteerd
gedrag, omdat jeugdigen deze normen internaliseren.
o Adult-distress threshold model: een indirect effect van cultuur op psychische
problematiek kan worden verwacht, omdat ouders en andere volwassenen (zoals
leerkrachten) bepaald (gewenst) gedrag bij kinderen stimuleren terwijl ander
(ongewenst) gedrag onderdrukt wordt. Het sterk onder druk zetten van jeugdigen
om bepaald gedrag al dan niet te vertonen, kan leiden tot gevoelens van angst en
depressie
Veerkracht-perspectief
Het veerkracht-perspectief stelt dat migratie niet leidt tot psychische problemen bij jongeren. Het
veerkracht-perspectief benadrukt het potentieel van migranten. Dit potentieel kan voortkomen uit:
• Selectie: de kenmerken van migranten voorafgaande aan migratie.
o Het healthy migrant-effect benadrukt de vaardigheden van personen die migreren.
Het vraagt veel cognitieve en emotionele vaardigheden om alle voorbereidingen
voor migratie te treffen, terwijl de resultaten van de voorbereidingen vaak niet zeker
zijn. Het healthy migrant-effect gaat er dus van uit dat er sprake is van selectieve
migratie, waarbij slechts de veerkrachtigen het migratieproces aandurven en
aangaan. Kinderen van deze migranten groeien dus op in een veerkrachtig gezin.
o Vroeger dacht men vooral dat individuen met een verhoogd risico op psychische of
psychiatrische problematiek migreerden, maar voor dit idee is geen empirisch
bewijs gevonden.
• Invloed: de ontvangen steun en het positieve perspectief op de toekomst na migratie.
o Immigratie paradox: veerkracht is het gevolg van de positieve context van
migranten nadat zij gemigreerd zijn. De immigratie paradox geeft aan dat het beter
gaat met migranten ) dan op basis van hun sociaaleconomische status (SES) en
minderheidspositie verwacht zou kunnen worden. Dit heeft te maken met de grote
mate van steun die migranten (vooral eerste generatie) ontvangen van hun eigen
etnische groep en de hoge academische aspiraties die jongeren met een
migratieachtergrond hebben.
DUINHOF ET AL. (2019). IMMIGRATION BACKGROUND AND ADOLESCENT MENTAL HEALTH
PROBLEMS: THE ROLE OF FAMILY AFUENCE, ADOLESCENT EDUCATIONAL LEVEL AND GENDER
Andere theorieën die in het probleem naar voren komen:
• Intersectionaliteitstheorie: kruispunt denken. Gaat er vanuit dat achtergrondkenmerken
met elkaar samenhangen (migratiestatus hangt samen met laag SES). Gezamenlijk
beïnvloeden deze achtergrondkenmerken het gedrag van kinderen.
• Double jeopardy (dubbel risico): effecten van een lage SES en migratieachtergrond
versterken elkaar. Effect van SES is sterker bij mensen die ook een migratieachtergrond
hebben dan bij mensen zonder migratieachtergrond.
• Diminishing returns: effecten van een hoge SES is minder sterk bij migranten door
ervaring van discriminatie en verminderde steun uit de eigen groep. Effecten van hoge SES
zijn hierdoor kleiner bij mensen met een migratieachtergrond dan bij mensen zonder een
migratieachtergrond.
• Intersectionaliteit onzichtbaarheidstheorie: verschillende effecten migratieachtergrond
voor jongens en meisjes. Immigranten meisjes (niet prototype) meer onzichtbaar t.o.v.
immigranten jongens (prototype) en autochtone meisjes (prototype autochtoon).
, 3
Leerdoel 2: Wat zijn de verschillen in probleemgedrag tussen mensen met en zonder
migratieachtergrond?
ARTIKEL STEVENS (2018). PSYCHISCHE PROBLEMATIEK BIJ JEUGDIGEN MET EEN
MIGRATIEACHTERGROND IN NEDERLAND EN VLAANDEREN
Empirisch onderzoek
Er wordt een overzicht gegeven van het Nederlandse en Vlaamse onderzoek naar de relatie
tussen migratieachtergrond en psychische problemen.
Methode
Op basis van de resultaten van drie eerder uitgevoerde systematische reviews en een aanvullende
zoekactie in PsycINFO, zijn veertien onderzoeken geselecteerd (waarin 13 in Nederland en 1 in
Vlaanderen). Er zijn alleen onderzoeken geselecteerd waarin een vergelijking is gemaakt tussen
groepen jeugdigen uit de algemene bevolking met en zonder achtergrond van migratie (groepen
bestonden minimaal uit 100 jeugdigen) en waarbij gebruik werd gemaakt van een gevalideerd
instrument om psychische problemen te meten. Er zijn alleen onderzoeken geselecteerd waarin
een migratieachtergrond gedefinieerd werd als het hebben van ten minste één ouder die geboren
is in het buitenland.
Kenmerken onderzoeken
De Nederlandse onderzoeken richtten zich met name op jeugdigen met een Marokkaans-
Nederlandse, Turks-Nederlandse, Surinaams-Nederlandse en Antilliaans-Nederlandse
achtergrond, waarbij het merendeel van deze jeugdigen geboren was in Nederland (zogenaamde
tweedegeneratiemigranten). Zowel ouders, leerkrachten als jeugdigen rapporteerden over de
psychische problemen van het kind. In ongeveer de ene helft van de onderzoeken werd
gebruikgemaakt van de Strength and Difficulties Questionnaire (SDQ), terwijl in de andere helft de
Child Behavior Checklist (CBCL), het Youth Self-Report (YSR) of het Teacher’s Report Form
(TRF) werd afgenomen.
Resultaten
De resultaten van de onderzoeken lieten geen eenduidige verschillen in psychische
problemen zien tussen jeugdigen met en zonder een migratieachtergrond. In elk van deze
onderzoeken werden verhoogde risico’s op psychische problemen gevonden voor migranten ten
opzichte van niet-migranten, maar dat gold nagenoeg nooit voor alle typen psychische
problemen, voor alle informanten (ouders, leerkrachten en jeugdigen) of voor alle
migrantengroepen (meestal jongeren met een Marokkaanse, Turkse, Surinaamse of Antilliaanse
achtergrond).
Dit betekent dat in bijna alle onderzoeken vergelijkbare niveaus van psychische problemen werden
gevonden voor jeugdigen met een zonder een migratieachtergrond, terwijl in twee derde van de
onderzoeken ook lagere niveaus van psychische problemen werden gerapporteerd voor of door
jeugdigen met een migratieachtergrond.
Het onderzoek is niet in lijn met het stress-of veerkrachtperspectief op migratie. Er is differentiatie
noodzakelijk op basis van:
• Het type psychische probleem: uit onderzoek waarin gebruik is gemaakt van
zelfrapportages van jongeren komt naar voren dat verschillen in psychische problemen
tussen jeugdigen met en zonder een migratieachtergrond variëren met het type psychisch
probleem.
o Onderzoek met de SDQ (zelfrapportage)
▪ Jeugdigen met een migratieachtergrond (Turks-Nederlandse en
Marokkaans-Nederlandse) rapporteerden meer gedragsproblemen en
sociale problemen dan jeugdigen zonder migratieachtergrond.
▪ Jeugdigen met een migratieachtergrond rapporteerden even vaak (Turks-
Nederlandse) of minder vaak (Marokkaans-Nederlandse) emotionele
problemen dan jeugdigen zonder migratieachtergrond.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper socialewetenschappeneur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $4.30. Je zit daarna nergens aan vast.
