Samenvatting Nederlands 1
Balo B1
OPO Ned: Voortgezet lezen in het lager onderwijs
Elena Schutjes – Daniëlle Schuurmans
Heleen De Smedt
,1. Algemene inleiding op het vak Nederlands
1.1 Waarvoor gebruiken we taal?
Vier functies: afhankelijk van spreek- of schrijfdoel: altijd 1 prominenter aanwezig.
conceptualiserende / cognitieve functie
= ordering van gedachten
communicatieve functie
= om contact te maken met anderen, werkt verbindend
sociale functie
= uiting om tot een (sub)groep te behoren
expressieve functie
= gevoelens uitdrukken
1.2 Belang van taalonderwijs
taal in BO: middel én een doel
expliciet taalvaardigheid vergroten door
- vak: Taal
- taalgericht vakonderwijs in niet-talige vakken (WO, wiskunde ...)
impliciet taalvaardigheid vergroten door
- niet-talige vakken, bv. WO, wiskunde ...
- instructies buiten de klas, bv. op de speelplaats
Vijf argumenten waarom ‘taal’ een apart vak verdient te zijn in BO:
1. Op school leer je een ander soort taalgebruik dan in dagelijks leven (= CAT)
1
, 2. Niet alle kinderen kunnen zich zelfstandig het Standaardnederlands eigen maken.
Standaardnederlands = officiëlere taal waarbij de nadruk ligt op goed formuleren en verzorgd spreken en
schrijven.
Nodig om:
maatschappelijk en professioneel te kunnen functioneren
communiceren buiten de vertrouwde regio
veel kinderen ≠ Standaardnederlands als moedertaal (dialect, tussentaal (= informele spreektaal), volledig
andere taal)
3. Schriftelijke taalvaardigheid en taalbeschouwing leren kinderen niet spontaan
kinderen leren spontaan spreken
kinderen leren niet spontaan lezen, schrijven en de vorm van taalbeschouwing waarbij je inzicht hebt in de
opbouw van woorden en zinnen (nodig wanneer je vreemde taal leert)
4. Alle 21-eeuwse sleutelcompetenties doen groot beroep op taal.
Taal speelt prominente rol in de sleutelcompetenties die EOSO (VS en EU) vooropstellen om aan de
maatschappij te kunnen deelnemen.
5. Wil je kinderen leesplezier bijbrengen, dan moet je daar apart aandacht aan besteden.
leesbevordering in de taallessen:
kinderen plezierige boeken aanreiken en een positief leesklimaat creëren.
1.3 Eindtermen en generieke doelen
Taalcompetentie bestaat uit
taalkennis (= Wat weet je over taal?)
taalvaardigheden (= Wat kan je doen met taal?) (taalgebruik)
in BO vooral de focus op deze component: betekenisvolle taaltaken dagelijks leven
taalattitude (= Houding en motivatie t.o.v. taal)
ET Nederlands: 7 domeinen
1. lezen (taalvaardigheid – taalgebruik ‘Wat kan ik allemaal doen met taal?)
receptieve taalvaardigheden = als ontvanger boodschap begrijpen
2. luisteren (taalvaardigheid – taalgebruik ‘Wat kan ik allemaal doen met taal?)
receptieve taalvaardigheden = als ontvanger boodschap begrijpen
3. schrijven (taalvaardigheid – taalgebruik ‘Wat kan ik allemaal doen met taal?)
productieve taalvaardigheden = als zender een duidelijke boodschap overbrengen
pas als de productieve vaardigheden kunnen ingezet worden door de leerling, is het doel verworven (bv.
leerling gebruikt een nieuw aangeleerd woord in een eigen context)
4. spreken (taalvaardigheid – taalgebruik ‘Wat kan ik allemaal doen met taal?)
productieve taalvaardigheden = als zender een duidelijke boodschap overbrengen
pas als de productieve vaardigheden kunnen ingezet worden door de leerling, is het doel verworven (bv.
leerling gebruikt een nieuw aangeleerd woord in een eigen context)
2
, 5. taalbeschouwing
vaardigheid: reflecteren over taal, studie van de taal op zich die je inzicht geeft in de opbouw van een taal:
nadenken over klanken (= fonologie)
nadenken over woorden (= morfologie – woordleer)
nadenken over zinnen (= syntaxis – zinsleer)
nadenken over betekenissen (= semantiek)
6. strategieën
reflecteren over de manier waarop je een taak voor spreken – luisteren – lezen -schrijven best aanpakt
7. (inter)culturele gerichtheid
reflecteren over taalvarianten binnen de eigen taal en tussen culturen (bv. leenwoorden, dialecten,
jongerentaal, verschillen en raakpunten tussen talen (bv. Belgisch Nederlands versus Nederlands
Nederlands ...)
Indeling ZILL!
Leerplandoelen Nederlands én Frans bij ‘Taalontwikkeling’:
1. mondelinge taalvaardigheid Nederlands (= luisteren en spreken en bijhorende strategieën)
2. schriftelijke taalvaardigheid Nederlands (= lezen en schrijven en bijhorende strategieën)
3. talige grondhouding ( samensmelting attitudes en interculturele gerichtheid uit de ET Nederlands)
4. taalbeschouwing Nederlands
moeilijkheidsgraad taaltaak volgens ET
verwerkingsniveau
1. kopiërend niveau (bv. woorden overschrijven)
2. beschrijvend niveau (bv. onderwerp in tekst zoeken, info in grote lijnen weergeven)
3. structurerend niveau (bv. mindmap maken uit een tekst)
4. beoordelend niveau (bv. na het lezen van een boek kiezen de leerlingen een recensie en
beoordelen met welke argumenten ze akkoord zijn en met welke zaken niet)
publiek
1. de leerling zelf
2. bekende leeftijdsgenoten
3. onbekende leeftijdsgenoten (bv. Klapkrant)
‘moetje volgens ET ^
‘magje’ volgens ET v
4. bekende volwassenen
5. onbekende volwassenen
Tekst = reeks tekens (letters, symbolen, klanken) die samen een boodschap vormen.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller heleendesmedt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
