Samenvatting OWE 2.01 handschriftontwikkeling
Inleiding
Waarom is het schrijven belangrijk?
- Schrijven is het op papier zetten van een boodschap
- Leren schrijven betekent dat bewegingen (motoriek) gekoppeld worden
aan letters en woorden.
- Door te lezen en schrijven communiceer je met anderen en hoe beter je in
staat bent om gedachten en informatie op papier te zetten, hoe beter een
boodschap overkomt.
Waarom is leren schrijven in het digitale tijdperk van belang?
- Onderzoek toont aan dat je beter leert lezen wanneer je de letters en
woorden met de hand leert schrijven.
o Niet alleen het lezen wordt beter, je krijgt ook spelling beter onder
de knie.
o Met de hand getallen schrijven en sommen maken ondersteunt het
cijferen en het rekeninzicht.
- Jonge kinderen ontwikkelen hun brein door te schrijven.
o Als schrijven aan lezen, spellen en rekenen wordt gekoppeld zorgt
dit voor een intensivering van de activiteit in meerdere
hersengebieden, waardoor alle vaardigheden beter in de het
geheugen worden opgeslagen.
,Hoofdstuk 1 leren schrijven
Leren schrijven
- Kinderen schrijven vaak op school, maar dit is vaak gerelateerd aan het
uitvoeren van andere opdrachten.
o 2x per maand handschriftonderwijs is niet genoeg voor kinderen die
het handschrift nog niet beheersen en kunnen het handschrift zo
niet gericht verbeteren en automatiseren.
o Aandacht verdelen over wat ze schrijven en hoe ze het
neerschrijven wat de leerprestatie van zowel het uitvoeren van de
opdrachten als het schrijven zelf belemmert.
- Aanleren van alle motorische vaardigheden vereist dat er vaak en op de
goede manier wordt geoefend, net zo lag tot het schrijven automatisch
verloopt.
o Dan pas kan het kind volledig aandacht richten op de boodschap die
hij op papier wilt zetten.
Schrijven en typen in het voortgezet onderwijs
- De leerlingen die met de hand aantekeningen hadden gemakt, haalden
betere toetsresultaten dan diegene die en laptop hadden gebruikt.
Plaats van handschriftontwikkeling in Nederland en daarbuiten
- In Nederland onderkent men dat handschriftonderwijs een taak van de
school is en hecht men belang gaan een vlot en soepel handschrift bij het
schrijven van teksten.
- Echter wordt door het rapoprt van de Inspectie van het Onderwijs
handschriftontwikkeling gezien als onderdeel van het leren van taal.
o Aan de orde komt hoe het onderwijs is ingericht om kinderen te
leren zich schriftelijk uit te drukken, maar wordt er geen aandacht
besteed aan het aanleren van de motorische vaardigheid van
schrijven.
- Wat ontbreekt is een leerlijn met heldere aanwijzingen hoe het leerproces
van handschriftontwikkeling vormgegeven kan worden.
Veel kinderen met ‘hanenpoten’ in het primair onderwijs
- Omdat schrijven met de hand in Nederland vooralsnog geen wettelijk
erkende plaats in het lesprogramma van het primair onderwijs heeft,
ontbreken einddoelen en wordt de voortgang van het leren schrijven niet
gemonitord.
- Handschriftonderwijs vaak een ondergeschoven kindje met als gevolg dat
veel kinderen aan het einde van het jaar slechts minimaal beschreven
schijfschriftjes meenemen en leerkrachten klagen over slechte
handschriften.
- Groeiend percentage kinderen dat moeite heeft met schrijven door:
o Onvoldoende instructie en oefeningen
o Afname fijnmotorische vaardigheden
- Kinderen die moeite hebben met schrijven laten ‘hanenpoten’ zien,
schrijven veel te langzaam of te snel en hebben vaak last van pijn in de
hand of arm.
- Omdat er op school veel geschreven wordt bij leerstofverwerking, lopen
deze kinderen veelvuldig en langdurig tegen falen aan wat hun gevoel van
zelfvertrouwen vermindert.
Ondersteuning voor jou als leerkracht
,- Gelukkig kunnen de meeste kinderen met schrijfmoeilijkheden goed
geholpen worden.
o Vaak zijn enkele gerichte aanwijzingen en wat extra oefeningen in
de klas voldoende om hen op het goede schrijfspoor te zetten.
, Hoofdstuk 2 basiskennis
Samenhang tussen schrijven met de hand en taal, rekenen en
informatieverwerking
- Cijfers, letters en woorden worden beter geleerd en opgeslagen in het
geheugen door ze te schijven dan door te typen of ernaar te kijken.
- Bij het schrijven et e hand zijn er meer verschillende hersengebieden actief
dan bij typen.
o Zowel de vorm die je ziet, de klank die je hoort, als het gevoel van
de beweging die je maakt worde in het geheugen opgeslagen als
één eenheid.
o Het zien, horen of schrijven van een letter of woord activeert de
hersengebieden die bij deze gehele eenheid passen.
- Bij schrijven hoort bij elke letter een andere beweging en een ander
motorisch programma die opgeslagen is in het geheugen om de beweging
die bij de letter hoort uit te voeren.
o Motorisch programma opgebouwd tijdens het schrijven van de letter
en verbetert door herhaling van de beweging e zorgt dat letters
geautomatiseerd worden.
o Hoe meer men oefent, hoe nauwkeuriger de aansturing van de
schrijfbeweging, hoe beter het schrijfresultaat.
o Bij tikken wort er geen koppeling tussen beweging en lettervorm
gemaakt en het brein minder actief is.
- Nog een andere reden waarom zelf schrijven bijdraagt aan het kunnen
lezen.
o Als kinderen schrijven is het resultaat steeds enigszins anders,
waardoor het kind actief blijft zoeken naar welke beweging hij moet
maken om de juiste vorm te realiseren bevordert herkenning van
de letters.
- Bij het herkennen van letters wordt aangeraden kinderen meerdere
varianten van letters tegelijk aan te bieden, kinderen te laten
experimenteren met deze letters.
- Letters worden beter gereproduceerd na het kopiëren dan overtrekken.
Koppeling tussen zien, horen, spreken en schrijven van klanken en woorden
- Leerlingen herkennen eerst de letter van hun nam, vervolgens leert hij dat
klanken en letters kan verbinden tot een woord zoals zijn naam, en dat dit
gebeurt in een bepaalde volgorde.
o Vormt het begin van schrijven.
- Het gelijktijdig gebruiken van verschillende waarnemingen en
bewegingenn brengt in de hersenen koppeling tot stand die een kind nodig
heeft om te leren lezen, schrijven en rekenen.
- Met de hand schrijven bevordert niet alleen fijnmotorische vaardigheden,
maar laat ook een positieve relatie zien met schoolse vaardigheden.
Schrijven met de hand legt een relatie tussen taal en motoriek
- Om de relatie tussen taal en motorische handeling weer te geven, wordt in
het onderwijs het model van Hayes en Flower gebruikt.
- Bij het schrijven van een briefje is het resultaat afhankelijk van drie
samenhangende vaardigheden:
1. De motorische handeling om letters op papier te zetten
2. De juiste volgorde (=spellen)
3. Ordenen van woorden in een zin (=stellen)
- De twee voorwaarden voor de motorische handeling zijn de klank-
tekenkoppeling en de vaardigheid om de beweging uit te voeren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fleurrenske. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.