Judgments
Uitwerking van alle verplichte jurisprudentie
- Course
- Institution
Een uitwerking van alle verplichte jurisprudentie incl. omschrijving van de feiten/casus, rechtsvraag en rechtsoordeel.
[Show more]
1 review
By: emmaderooij8 • 11 months ago
Seller
Follow
brmv
Reviews received
Content preview
Staats- en bestuursrecht I – jurisprudentieLeereenheid 2 – bestuursorgaan en belanghebbende begrip
Stichting bevordering kwaliteit leefomgeving Schiphol regio
- Wel of geen (b-)bestuursorgaan i.d.z.v. art. 3:1 lid 1 aanhef en sub b Awb;
- Essentie -> Bij gebreke van inhoudelijke overheidsinvloed op de bestedingscriteria alsmede
het ontbreken van overheidsfinanciering in een overwegende mate, valt de Stichting
bevordering kwaliteit leefomgeving Schipholregio niet aan te merken als bestuursorgaan;
- Openbaar gezag kan in beginsel slechts bij wettelijk voorschrift worden toegekend. Als een
daartoe strekkend wettelijk voorschrift ontbreekt, is een orgaan van een privaatrechtelijke
rechtspersoon in beginsel geen bestuursorgaan.
- Bij organen van privaatrechtelijke rechtspersonen die geldelijke uitkeringen of op geld
waardeerbare voorzieningen aan derden verstrekken, kan zich evenwel een uitzondering
op deze regel voordoen, waardoor die organen toch bestuursorgaan in de zin van artikel 1:1,
eerste lid, aanhef en onder b, van de Awb zijn. Deze uitzondering doet zich voor als aan twee
cumulatieve vereisten is voldaan.
1. Inhoudelijk vereiste - Het eerste vereiste is dat de inhoudelijke criteria voor het
verstrekken van geldelijke uitkeringen of voorzieningen in beslissende mate worden
bepaald door een of meer bestuursorganen als bedoeld in artikel 1:1, eerste lid, aanhef
en onder a, van de Awb
2. Financiële vereiste - De verstrekking van deze uitkeringen of voorzieningen wordt in
overwegende mate, dat wil zeggen in beginsel voor twee derden of meer, gefinancierd
door een of meer bestuursorganen als bedoeld in artikel 1:1, eerste lid, aanhef en onder
a, van de Awb.
Leereenheid 4 – Handelingen van bestuursorganen
Long Lin - ABRvS 10 april 1995, AB 1995, 498
- Boek nr. 163 (Hst. 5)
- Essentie - Publieke taakcriterium
o Toepassing van het publieke taakcriterium zorgt er voor dat er sprake is van een
beschikking ook als er geen publiekrechtelijke bevoegdheid is
- Voorbeeld van een geval waarin sprake is van een publiekrechtelijke rechtshandeling,
waarbij tevens sprake is van een weigering door de overheid als eigenaar. De weigering van
de Staat om een gehavend schip toegang te verlenen tot de territoriale wateren van
Nederland steunde primair op het eigendomsrecht van de Staat, maar werd toch
aangemerkt als een beschikking in het kader van het beheer van het openbare vaarwater
(beheerstaak).
- Kluwer:
o Essentie - Verbod binnenvaren territoriale zee door zwaar beschadigd schip; besluit
genomen ter uitvoering van publiekrechtelijke taak; beschikking; sluiten
garantieovereenkomst als voorwaarde doet niet af aan beschikkingskarakter;
belangenafweging tussen ernst van situatie schip en mogelijke bedreiging voor
kuststaat; garantie voor eventueel kostenverhaal; hoogte garantie niet gemotiveerd.
o Het bestreden besluit is een beschikking in de zin van art. 2 Wet Arob. Enig als
zodanig aanwijsbaar publiekrechtelijk voorschrift ter uitvoering waarvan het besluit
is genomen, is geen vereiste om een beschikking in de zin van art. 2 aan te nemen.
Naar door verweerder bij pleidooi is gesteld, is de Staat beheerder van de
Nederlandse territoriale wateren. De Staat, en daarmee verweerder, acht zich in dit
verband verplicht ervoor zorg te dragen dat het vaarwater aan zijn bestemming
beantwoordt. Het vorenstaande betekent dat het besluit is genomen ter uitvoering
van verweerders publiekrechtelijke taak. Indien aan de toestemming tot
, binnenvaren vervolgens de voorwaarde wordt verbonden dat een overeenkomst
naar privaatrecht — zoals i.c. de garantieverklaring — dient te worden gesloten,
heeft dit niet het gevolg dat het besluit als rechtshandeling naar burgerlijk recht
moet worden gekwalificeerd.
o De Staat der Nederlanden en daarmee verweerder ontleent de bevoegdheid tot het
opleggen van een verbod in beginsel aan de soevereiniteit van de Staat.
Daartegenover staat echter dat verweerder op grond van het volkenrecht niet zover
mag gaan dat hij het voor een schip dat in nood verkeert en reparatie behoeft
onmogelijk maakt om de territoriale zee binnen te varen. Er dient in een dergelijk
geval een afweging plaats te vinden tussen de ernst van de situatie waarin het
schip zich bevindt en de bedreiging die het schip kan vormen voor de kuststaat.
Verweerder mag zich in dat geval zekerheid verschaffen voor verhaal van de uit het
binnenvaren van het schip voor de Staat mogelijk voortvloeiende kosten. Aangezien
die kosten primair zouden worden gedragen door de Staat, lag het voor de hand een
garantie te verlangen ten gunste van de Staat der Nederlanden.
o Het bedrag waarvoor de garantie moet worden gegeven dient niet hoger te zijn dan
het bedrag dat bij een ongunstige afloop van de vaart door de Staat betaald zou
moeten worden. Terzake ontbeert het besluit iedere motivering.
Van Vlodrop B.V. - ABRvS 6 mei 1997, JB 1997, 118
- Strekking -> Ook een rechtsbeginsel (onrechtmatige daad, onverschuldigde betaling) kan
dienen als grondslag voor een besluit
- Toepassing algemene rechtsbeginselen in het aansprakelijkheidsrecht – zelfstandig
schadebesluit
o = besluiten van een bestuursorgaan over het al dan niet toekennen van
schadevergoeding of nadeelcompensatie die niet steunen op een wettelijke
grondslag.
- De rechter volgt de volgende redenering:
o Een publiekrechtelijke rechtshandeling is een op rechtsgevolg gerichte handeling die
gegrond is op een publiekrechtelijke bevoegdheid.
o Een publiekrechtelijke bevoegdheid kan voortvloeien uit een (algemeen)
rechtsbeginsel.
o Een beslissing omtrent een verzoek om schadevergoeding, voor zover het schade
betreft ten gevolge van de onrechtmatige uitoefening van een aan het publiekrecht
ontleende bevoegdheid, is gegrond op het rechtsbeginsel, volgens hetwelk degene
die door aan hem toerekenbaar onrechtmatig handelen of nalaten schade heeft
veroorzaakt, is gehouden die aan de benadeelde te vergoeden.
- De afdeling bestuursrechtspraak nam aan dat een beslissing van een bestuursorgaan over
het al dan niet toekennen van schadevergoeding moet worden aangemerkt als een
(appellabel) besluit. De Afdeling beriep zich hierbij op het algemeen rechtsbeginsel volgens
hetwelk degene die door hem toerekenbaar onrechtmatig handelen of nalaten schade heeft
veroorzaakt, is gehouden die te vergoeden. Dit rechtsbeginsel wordt aangemerkt als
publiekrechtelijk van aard indien het zijn werking doet voelen in een door de uitoefening
van een aan het publiekrecht ontleende bevoegdheid ontstane rechtsverhouding;
1. Is sprake van een publiekrechtelijke bevoegdheidsgrondslag?
o In dit arrest ontbreekt de wettelijke grondslag. Omdat de Afdeling het toch wenselijk
acht in bepaalde gevallen rechtsbescherming te bieden tegen
schadevergoedingsverzoeken creëert de Afdeling bestuursrechtspraak een
bevoegdheidsgrondslag (om die reden wordt ook wel gezegd dat de zelfstandig
schadebesluiten ‘strategische besluiten’ zijn). De bevoegdheidsgrondslag vindt de
Afdeling bestuursrechtspraak in een ‘ongeschreven rechtsbeginsel’ (onrechtmatige
, daad, onverschuldigde betaling en/of het beginsel van gelijkheid voor publieke lasten
(égalité devant les charges publiques));
2. er moet sprake zijn van materiële connexiteit;
o Dat wil zeggen dat de schade die een burger vergoed wil zien moet zijn veroorzaakt
in het kader van de uitoefening van een publiekrechtelijke bevoegdheid.
o Is voldaan aan het vereiste van materiële connexiteit dan moet de reactie van een
bestuursorgaan op een verzoek om schadevergoeding worden aangemerkt als een
zelfstandig schadebesluit. Daarmee is echter nog niet gezegd dat het zelfstandig
schadebesluit ook appellabel is.
3. Het zelfstandig schadebesluit is enkel appellabel als er ook nog sprake is van formele
connexiteit (ook wel: processuele connexiteit).
o Het formele connexiteitsvereiste houdt in dat een zelfstandig schadebesluit alleen
appellabel is bij de bestuursrechter als het schadeveroorzakende handelen zelf ook
appellabel is bij de bestuursrechter.
o Zelfstandige schadebesluiten die zijn genomen naar aanleiding van niet appellabele
(schadeveroorzakende) besluiten – zoals bijvoorbeeld beleidsregels (Van Vlodrop) of
algemeen verbindende voorschriften (vgl. art. 8:3 lid 1 aanhef en onder a, Awb) – zijn
bijgevolg niet appellabel.
- Beroep bij de bestuursrechter tegen het zelfstandig schadebesluit staat alleen open, indien
de bestuursrechter ook bevoegd is te oordelen over beroepen tegen de
schadeveroorzakende uitoefening van de publiekrechtelijke bevoegdheid zelf.
N.V. Luchthaven Schiphol - ABRvS 3 oktober 1996, JB 1996, 231
- De NV Luchthaven Schiphol is geen krachtens publiekrecht ingestelde rechtspersoon.
- Een privaatrechtelijk ingestelde rechtspersoon kan alleen onder het begrip “bestuursorgaan
in de zin van de Awb” vallen, als zij “met enig openbaar gezag is bekleed”. Dit laatste is
alleen het geval “indien en voor zover haar een of meer overheidstaken zijn opgedragen en
de daarvoor benodigde publiekrechtelijke bevoegdheden zijn toegekend”
o personen in dienst van een rechtspersoon die krachtens privaatrecht is opgericht,
toch ambtenaar zijn als deze rechtspersoon onder overwegende overheidsinvloed
op het beheer staat.
o Ambtenaar is gelet op artikel 1, eerste lid, Ambtenarenwet ´degene die is ingesteld
om in de openbare dienst werkzaam te zijn´.
o De rechtspersoon die onder overwegende overheidsinvloed staat, behoort tot de
´openbare dienst´.
- Voor zover de rechtspersoon jegens deze ambtenaren beslissingen neemt, is zij
bestuursorgaan als bedoeld in artikel 1:1, eerste lid, aanhef en onder b, Awb (zie daarover
ook de Afdelingsuitspraak inzake NV Luchthaven Schiphol).
- Criteria die van belang zijn om te bepalen of een entiteit onder overwegende
overheidsinvloed staat:
1. Heeft een bestuursorgaan een overwegende invloed op de samenstelling van het
bestuur en de benoeming van bestuursleden van de stichting?
2. Heeft dit bestuursorgaan een belangrijke invloed op de financiën van de stichting?
3. Speelt dit bestuursorgaan een rol ten aanzien van het personeelsbeleid?
4. Heeft dit bestuursorgaan een goedkeuringsbevoegdheid ten aanzien van een of meer
besluiten van de rechtspersoon?
- een privaatrechtelijke rechtspersoon kan wegens een ‘overwegende overheidsinvloed’ op
het beheer uitsluitend in de positie van ‘bestuursorgaan’ staan ten opzichte van personen
die zijn aangesteld als ambtenaar bij die rechtspersoon maar niet tegenover anderen.
Stichting bevordering Kwaliteit Leefomgeving Schiphol - ABRvS 17 september 2014, JB 2014, 202
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brmv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.61. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now