Summary
Samenvatting COMPLETE EXAMENSTOF AK HAVO
- Course
- Level
complete samenvatting voor examen aardrijkskunde havo
[Show more]
Seller
Follow
pipklomp
Reviews received
Content preview
Systeem aardeEndogene krachten
Slab-pull: plaat wordt naar beneden getrokken door de zwaartekracht.
Ridge-push: magma komt omhoog waardoor platen uit elkaar worden geduwd.
Convectiestromen:
- Draaiende bewegingen in de aardmantel veroorzaakt door de hitte uit de
aardkern
- Veroorzaakt de beweging van de platen
- Warme lucht stijgt op en koelt af waardoor de draaiende bewegingen ontstaan
Plaatbewegingen
- Divergentie:
- Magma welt op waardoor de plaat uit elkaar wordt gedrukt. Er ontstaan
vulkanen.
- Mid-oceanische ruggen: hierdoor ontstaat er nieuw oceaanbodem omdat
basaltisch magma onder lage druk stollend uitvloeit waar de platen
breken.
- Twee continentale platen divergeren. In het midden zal er rek ontstaan
en wordt de plaat uit elkaar gescheurd. Er ontstaat een breukgebergte.
Het hoger gelegen gedeelte heet een horst. Het gezakte deel heet een
slenk.
- Convergentie: twee platen bewegen naar elkaar toe. Als je twee continentale
platen hebt die convergeren, botsen die tegen elkaar aan waardoor er opstuwing
van deze twee platen ontstaat. Er ontstaat een plooiingsgebergte.
- Transforme breuk: twee platen schuiven over elkaar heen. Dit veroorzaakt
aardbevingen.
- Subductie: oceanische en continentale plaat botsen tegen elkaar. De continentale
plaat (graniet) gaat over de oceanische plaat (basalt) omdat basalt zwaarder is
dan graniet. Er ontstaan een trog, vulkaan en plooiingsgebergte.
,Exogene krachten
Verwering: afbrokkelen van gesteente door wind of plantengroei (stilstaand proces)
- Bij chemische verwering is er warmte,vocht en zuren nodig. Kalksteen kan
bijvoorbeeld oplossen door de warmte, het vocht en de zuren in de grond. Deze
verwering vind je in de tropen.
- Mechanische verwering (of fysische verwering) ontstaat door hele grote
temperatuurverschillen. Hierdoor zet het gesteente uit en krimpt het daarna
weer waardoor er scheurtjes ontstaan en het gesteente zal breken. Deze
verwering vind je in de woestijn omdat er grote temperatuurverschillen tussen
overdag en ‘s nachts zijn.
Erosie: uitschurende werking van met puin beladen ijs, water of wind
Zonder verwering geen erosie: van verwering krijg je schuurmiddel, daarna kan erosie
plaatsvinden.
Sedimentatie: proces waarbij los materiaal na transport door wind, water of ijs op het
aardoppervlak wordt afgezet.
Bovenloop Erosie
Middenloop Transport
Benedenloop Sedimentatie
kracht van de golven stof en zand kunnen gesteente zandstralen
, Alfred Wegener heeft bewezen dat de continenten aan elkaar vast hebben gezeten:
oercontinent Pangea.
- Hij zag namelijk overeenkomsten tussen fossielen op de continenten
- Hij heeft sporen van gelijktijdige vergletsjering gevonden
- De continenten passen als puzzelstukjes in elkaar
Vulkanen:
- Schildvulkaan:
- Vloeibare, zure lava
- Divergentie
- Effusieve uitbarstingen
- Vlak, minder breed, minder hoog
- Stratovulkaan:
- Stroperige en basische magma
- Subductie
- Explosieve uitbarstingen
- Stijl, hoog, smal
- Hotspot:
- Midden op een plaat
- Magmahaard ligt vast maar de plaat beweegt wel, hierdoor krijg je een rij
vulkanen.
Aardbevingen:
- Meten met een seismograaf
- Hypocentrum: bron diep in de aardkorst
- Epicentrum: plaats aan oppervlakte waar de trillingen vrijkomen
- Met de schaal van richter meet je de energie die vrijkomt
- Met de schaal van mercalli meet je de schade achteraf
Tsunami:
- Verzakking aardkorst door breuken in de aardkorst en zeebevingen
- Water vult het gat op
- Er ontstaat een golf die aan land nog intenser wordt omdat de kust schuin
oploopt
Gesteenten:
- Stollingsgesteenten ontstaan door afkoeling van heet, vloeibaar materiaal
- Sedimentgesteenten zijn afzettingsgesteenten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pipklomp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52355 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now