Summary
Samenvatting Nederlandse Letterkunde
- Course
- Institution
samenvatting Nederlandse Letterkunde I hoofdstuk 3 en eigen notities
[Show more]
Seller
Follow
brittdelme2001
Content preview
Hoofdstuk 3: de vroegerenaissance in noord en zuid
Inleiding
- Renaissancistische vernieuwingen: tweede helft 16 e eeuw eerst in Zuidelijke Nederlanden,
daarna in Noordelijke Nederlanden
- Eerste generatie renaissancisten: zorgen voor overgang van rederijkersdichtvormen naar
renaissancistische dichtvormen hanteert vernieuwd gedachtengoed dat aansluit bij
humanisme.
- Rederijkerskamers worden soms wel, soms niet als platform voor literaire vernieuwing
gezien.
- Ingegaan op term renaissance + op wijze waarop die vanuit 19 de-eeuwse concepten zou
worden ingevuld.
- Aantal aandachtspunten uit renaissancistische poëtica.
- Renaissance in zuiden: dichters Lucas d’Heere en Jan van der Noot belangrijke rol
- Renaissance in Noorden: belangrijkste literaire centra: Leiden, Haarden en Amsterdam
Het begrip ‘Renaissance’ en enkele renaissancistische literaire
concepten
Het begrip ‘renaissance’
Renaissance (wedergeboorte) = contemporaine term + uitdrukking van vernieuwd zelfbeeld.
Men heeft gevoel iets nieuws te beleven denkt te hebben gebroken met Middeleeuwen
en wil teruggrijpen naar modellen en ideeëngoed van klassieke oudheid.
Griekse + vooral Latijnse oudheid: beschavingsmodel en levensmodel
Renaissance sluit aan als intellectueel-culturele beweging die verbonden is met denken van
humanisten + humanistische beweging (ook in gerichtheid op humanitas, filologie, geschiedenis)
Zo’n vernieuwingsbewustzijn is al meer in geschiedenis voorgekomen: nieuwe gouden eeuw, ten
tijde van keizer Augustus, Karolingische renaissance.
(info gouden eeuw: opeenvolging van verschillende tijdperken in oudheid. Gouden eeuw: volmaakt
en harmonieus bestaan, gevolgd door zilveren, bronzen, koperen en ijzeren eeuw. Opeenvolging van
tijd werd lineair ingevuld: ooit was er ideale tijd (gouden eeuw) die verworden is tot huidige slechte
tijd. Er is geen sprake dat tijd ooit zal verbeteren.)
19e eeuw: renaissance als vernieuwingsbeweging sterk uitvergroot.
Boek: Die Kultur der Renaissance in Italien (Jacob Burckhardt)
- Renaissance wordt geschetst als beweging waarbij nadruk ligt op:
o individu + ontdekking van mens (antropocentrisme) en diens eigen taal en cultuur
o Herontdekking van de Oudheid (paganisme: heidendom met hun goden uit vroegere
oudheid)
o Kosmopolitisme
o Beschaving en eruditie
o Esthetiek van het kunstwerk + centrale plaats van de kunst.
- Italië = overheersend.
, - Invloed van Noordelijk humanisme + continuïteit met Middeleeuwen uit oog verloren.
o renaissancistische genre: (auto)biografie voorgangers in Middeleeuwse vitae
(heiligenlevens). Andere voorbeelden:
Geschriften van Macchiavelli: Il Principe (de Heerser) sluit aan bij traditie
oudere vorstenspiegelliteratuur
renaissancistische notie van de faam zit verankerd in de Middeleeuwse, aristocratische eer-
en gloriecodes: verheven vrouwbeeld in renaissance sluit aan bij profane hoofse minnelyriek.
- Zijn verhaal is geschreven vanuit 19de-eeuwse opvattingen over de kunst.
o Men dacht alleen maar aan religieuze cultus van de Kunst in 19e E
Musea werden als ‘temples des atrs’ gezien
L’art pour l’art-gedachte: kunst mag geen ander doel hebben dan zichzelf
nastreven + mag niet worden beoordeeld met morele, politieke of
didactische criteria
Enkele renaissancisti sche literaire concepten
Theorie van literatuur in Renaissance steunt op 2 geschriften uit oudheid:
- Aristoteles’ Poetica
- Horatius’ Ars poetica (brief in versvorm over poëticale aangelegenheden)
Gaan niet enkel om poëzie, maar om letterkunde in algemeen vooral toneel.
Concepten uit renaissancistische poëtica waarvan we nu zijn vervreemd:
Mimesis
Voor Aristoteles: kunst = mimesis weergave van werkelijkheid vanuit perspectief zoals
werkelijkheid kan of zou moeten zijn.
- Kunst weerspiegelt de realiteit van menselijk bestaan, hoe mens is, hoe hij handelt, reageert
refereert naar mens in algemeen:
o Het zijn universalia (kentrekken en waarden) die in literatuur getoond moeten
worden.
- Verschil kunst en literatuur t.o.v. geschiedschrijving:
o Kunst: beeld mogelijkheden en wenselijkheden uit
o Literatuur: toont wat zou moeten gebeuren
o Historie: brengt wat gebeurt is.
- Literatuur brengt algemene waarheden/waarden aan de universalia.
o Fragment Poetica:
Historicus en dichter: drukken zich beiden met of zonder metrisch taal uit.
geschriften van Herodotus (geschiedschrijver) omzetten in verzen wordt
niet minder een soort geschiedschrijving
Verschil: dichter: herhaalt dingen die gebeurt zijn. Historicus: zegt ze zoals ze
moeten gebeuren.
Translati o, imitati o, aemulati o
Renaissance: gericht op herontdekking van klassieke cultuur. moet deze cultuur kennen + eigen
maken: ontdekken en toepassen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittdelme2001. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now