Hoorcollege 8: Middeleeuws Europa en de buiten-
Europese wereld
MET DE STEPPENOMADEN VAN CENTRAAL-AZIË.
Steppenomaden in Europa
• Vorming ‘staten’ binnen Europa:
Belangrijke contacten met Midden-Oosten en Chinezen
- op Zwarte Zeesteppe: Hunnen, Avaren, Khazaren, Wolga Bulgaren,
Mongolen;
- in/bij Donaudelta: (Witte) Bulgaren;
- in Karpatenbekken: Hunnen, Avaren, Magyaren.
- Meestal Altaïsche volkeren (= een Altaïsche taal sprekend, m.n.
Turks of Mongools).
Meeste nomaden waren afkomstig uit oostelijke steppe
• Vaak: relatie met vorming stepperijken in Centraal-en Oost-Azië.
Grote stepperijken Centraal-Oost-Azië (500-1500)
Eerste khanaat van de Göktürk: Over westelijke en oostelijke steppe
552-630(O)-659(W)
Tweede khanaat van de Göktürk: Groepen mensen die eenzelfde Turkse
taal spreken, maar niet één volk. En niet voorgangers huidige Turken.
682-742(O)-766(W)
Khanaat van de Oeigoeren:
744-840
Khanaten van de Mongolen:
1206-1368(O)-ca 1500(W)
In periodes geen grote stepperijken: geen/weinig handel Midden-Oosten, China,
etc.
Kern relaties stepperijken – sedentaire wereld
Aspect afpersing (via tribuutbetaling), ook in combinatie met militaire
steun.
Aspect handel (impliceert tevens beheersing ‘zijderoutes’). Zeer grote
vraag in sedentaire wereld naar paarden vanuit stepperijken.
Vorming stepperijken alleen mogelijk als er ook sedentaire rijken zijn.
MET DE MOSLIMWERELD VAN HET MIDDEN-OOSTEN EN NOORD-AFRIKA.
Religieus gemotiveerde expansiedrang. Kalifaat Abassieden, ca. 850. Roep om
medezeggenschap ontstond onder Syriërs hierdoor nieuwe kalifaat.
, De Moslimwereld: vier ontwikkelingen
1) Verlies eenheid umma (fitna; shia; meer kalifaten)(= ook verlies
‘arabiciteit’) door onderlinge verschillen. Scheuringen = fitna. Fase van
burgeroorlog. Scheuring over bijvoorbeeld opvolger Mohammed. Vanaf 10 e
eeuw gaan sjiieten zich pas onderscheiden.
Opkomst sjiieten zichtbaar in de 10e eeuw. Sjiietische sekte uit Libanon
vlucht naar Tunesië. Expansie naar Marokko en Egypte. Opvolger profeet =
kalief.
Sjiitische kalifaat van de Fatimieden (909-1171). Erkennen de kalief in
Bagdad niet.
2) Invloed ‘Turken’ (steppenomaden-I)
Arabisch was taal van de veroveraars. Perzisch belangrijke bestuurstaal in
Arabische wereld.
Turkisering Moslimwereld
Vanaf 9e-10e eeuw: inzet ‘Turkse’ slaven in mamelukken-systeem. Werden
aangevoerd vanuit steppegebieden. Turkisering van Arabische legers.
Doordringen ook tot topposities.
Rijk van de Ghaznaviden (977-1186). Vanaf 10e eeuw ‘Turkse’ slaven die
generaals worden en grijpen naar de macht. Dit is het Rijk van de
Ghaznaviden.
1000-1050: bekering Oghuz Turken/ Turkmenen; Steppen verlaten en
Moslimwereld binnengedrongen. sultanaten Groot-Seldjoeken (1037-
1092-1194) en Rum-Seldjoeken (1077-1243-1307) = Anatolië.
1250-1517: Qipchak Turken (Cumanen) vestigen Mamelukken Rijk v Egypte
e.o.
ca 1300 etc.: opkomst Osmaanse Turken
3) Ambivalente contacten met Europa
Definitie kruistocht
Authorisatie paus. Dus pas bij goedkeuring paus.
Gelofte geloof trouw te zijn.
Expeditie = heilige oorlog
Expeditie = peregrinatio. Bedevaartstocht boete doen voor zonden.
Kruisvaarder privileges & beloning
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mlgsmo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.