Mineralen
- Macro-elementen
- Spoorelementen: < 0,01% van de totale massa van het organisme; max 100 ppm
gemiddelde concentratie (Fe,I,F,Zn,Se)
=> Beiden zijn essentieel
Calcium
- aanwezig in bv kaas en melk
- Resorptie stijgt door lactose, vit d, inuline, fructo-oligosachariden en fosfolipiden, daalt
door binding met oxaalzuur, fytaten, voedingsvezels.
- Het gehalte aan eiwitten en natrium kan de calciumexcretie via de urine doen toenemen.
- Verminderde resorptie bij toename van calcium in de voeding, verhoogde resorptie bij
hogere calcium-behoefte
- Functie: stevigheid en rigiditeit in het skelet ovv calciumfosfaat en hydroxyapatiet +
hardheid van tanden
- Osteoporose (botontkalking): botsamenstelling normaa, afname hoeveelheid bot, minder
sterkte en meer kans op fracturen.
3 Types: postmenopauzaal, hoge leeftijd en immobilisatie
- Osteomalacie/rachitis bij kinderen (beenverweking): toename hoeveelheid niet-
gemineraliseerd weefsel, gebrek aan calcium en/of fosfaat of vit D
Oorzaken: verstoorde Ca-resorptie, onevenwichtige voeding, verhoogde Ca-behoefte,
slechte nierfunctie door Cd-intoxicatie
Teveel:
melk-alkalisyndroom = metabolische alkalosis en hypercalciemie
nierstenen = calciumoxalaat of mengsel calciumfosfaat en calciumoxalaat
ADH: 950 mg, meer dan 2,5 g/dag vermijden
Magnesium
- aanwezig in groenten, schaalvruchten, peulvruchten
- 1/3 in het skelet -> plasmaconcentraties op peil houden
- Functie: rol in genregulatie, overdracht van elektrische signalen in
zenuwen/celmembranen/eiwitsynthese en spiercontractie
- Tekort: zeldzaam en secundair; hypokaliemie, hypercalciemie, neuromusculaire
hypergevoeligheden, elektrocardiografische afwijkingen en hartritmestoornissen
- Teveel: laxerend, minder of verdwijnen van de peesreflex
- ADH: 350 mg (man) /300 mg (vrouw), meer dan 2,5 g/dag vermijden
, Natrium
- Aanwezig in keukenzout (NaCl), brood, kaas, soep
- In additieven van maagzouten
- Functie: volemie (extracellullair volume en bloedvolume) en waterhuishouding op peil
houden
- Tekort: Na-depletie door overmatig zweten, insufficientie in bijnierschors (ziekte van
addison)
- Teveel: 2-3x de nodige hoeveelheid zonder een stijging in de activiteit van het RAAS-
systeem of sympatisch zenuwstelsel; veel zoutverbruik bevordert de arteriele hypertensie,
maagcarcinoom en invloed op nierfunctie/nierziekte
Er is een preventieve aanpak nodig bij arteriele hypertensie en/of obesitas -> zoutarme
voeding.
ADH: moeilijk te bepalen, behoefte is 600-2000 mg
Kalium
- In de meeste voedingsmiddelen vnl fruit en rauwkost
- Functie: een onvoldoende K inname versterkt het effect van teveel aan natrium op de
bloeddruk; een voldoende hoge K inname zal het effect van zoutreductie op hypertensie
versterken, minder risico op cardiovasculaire ziekten/coronaire hartziekten/cardiovasculaire
mortaliteit, minder risico op nierstenen en osteoporose
- Tekort: bij patienten met arteriele hypertensie, insuline resistentie en type 2 diabetes
Spierzwakte en hartfunctie-stoornissen
- Teveel: nierstoornissen, spierkrampen en hartritmestoornissen
ADH: 3000-4000 mg
Sporenelementen
- Aangeboren deficientieziekten: te weinig sporenelementen: ziekte van Menkes met storing
in het Cu-metabolisme, minder Cu in plasma/hersenen/lever en meer Cu in nieren en
spieren. Er is ook minder Cu-resorptie thv de dunne darm, neurologische beschadigingen,
kleur- en structuurveranderingen van het haar. Er is een lage levensverwachting
- Aangeboren opstapelingsziekte: teveel sporenelementen: ziekte van wilson
(hepatolenticulaire degeneratie), sterke vermindering van het ceruloplasmine eiwit dat Cu
bindt, meer Cu in de lever, hersenen en cornea
Behandeling: penicillamine (chelator) en zinksulfaat (belet Cu-resorptie thv de dunne darm)
- Aangeboden ovv supplementen
- Beschermt tegen kanker bij mannen, geen effect tegen cardiovasculaire ziekten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JetteVUB. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.31. You're not tied to anything after your purchase.