Summary
Samenvatting ERGGZ
- Course
- Institution
Samenvatting van 32 pagina's voor het vak Ethiek en Recht GVB aan de HW
[Show more]
1 review
By: Marleen98 • 8 year ago
Good summary of the material.
By: liannewildeman • 8 year ago
Thanks for your review!
Seller
Follow
liannewildeman
Reviews received
Content preview
Samenvatting ethiek en recht week 1Praktisch gezondheidsrecht, hoofdstuk 7.1 t/m 7.6
Doelstelling: weet wat het beginsel van zelfbeschikking inhoudt
Het recht om zelf te bepalen wie je bent en hoe je je sociaal, economisch en
cultureel wilt ontwikkelen.
Doelstelling: kan aangeven wat het verschil is tussen het
gevaarscriterium en het bestwilcriterium
Doelstelling: kan aangeven welke personen en disciplines betrokken zijn
bij een gedwongen opname en kan kort beschrijven wat de rol is van die
betrokkenen
7. Bijzondere opnemingen psychiatrische patiënten
7.1 Gevaarscriterium
Doelstelling: weet welke wetten van belang zijn bij de vrijwillige en de
gedwongen opname weet wat het gevaarscriterium inhoudt
Doelstelling: weet welke grondrechten in het geding komen bij
gedwongen opname van patiënten
Voordat de Wet BOPZ werd ingevoerd, kon een rechterlijke machtiging tot
gedwongen opnemen in een ‘krankzinnigengesticht’ worden verleend als dat ‘in
het belang der openbare orde of in dat van den lijder zelven wordt vereischt’.
Deze rechtsgrond is vervangen door het gevaarscriterium, wat in de loop van de
jaren verruimd is op basis van jurisprudentie.
Een psychiater moest vaststellen dat er sprake is van een stoornis van de
geestvermogens waarbij het kan gaan om een gebrekkige ontwikkeling van de
geestvermogens of om een ziekelijke stoornis van de geestvermogens.
Volgens art. 1 lid 1 sub f Wet BOPZ kan gevaar bestaan uit:
1. Gevaar voor zichzelf
a. Het gevaar dat betrokkene zich van het leven zal beroven of zichzelf
ernstig lichamelijk letsel zal toebrengen
b. Het gevaar dat betrokkene maatschappelijk te gronde gaat
c. Het gevaar dat betrokkene zichzelf in ernstige mate zal
verwaarlozen
d. Het gevaar dat betrokkene met hinderlijk gedrag agressie van
anderen zal oproepen
2. Gevaar voor een of meer anderen
a. Het gevaar dat betrokkene een ander van het leven zal beroven of
hem ernstig lichamelijk letsel zal toebrengen
b. Het gevaar voor de psychische gezondheid van de ander
c. Het gevaar dat betrokkene een ander, die aan zijn zorg is
toevertrouwd, zal verwaarlozen.
3. Gevaar voor de algemene veiligheid
7.2 Begrip psychiatrisch ziekenhuis
Doelstelling: weet wat een psychiatrisch ziekenhuis is
Onder bepaalde omstandigheden kan een persoon gedwongen worden
opgenomen te worden in een psychiatrisch ziekenhuis: zorginstelling of afdeling
die door de minister is aangemerkt als een psychiatrisch ziekenhuis,
verpleeginrichting of een instelling voor mensen met een verstandelijke
beperking. De instelling moet gericht zijn op behandeling, verpleging en verblijf
van personen die gestoord zijn in hun geestvermogens.
7.3 Opneming via rechterlijke machtiging
1
,Doelstelling: kent de verschillende in de wet geregelde machtigingen en
de daarbij geldende procedures en voorwaarden
Als de burgerlijke rechter toestemming verleent om iemand onvrijwillig in een
psychiatrisch ziekenhuis op te laten nemen en te verblijven, dan wordt dat een
rechterlijke machtiging (RM) genoemd. Er zijn verschillende machtigingen.
Over het algemeen geldt dat een rechter machtiging kan verlenen als hij van
oordeel is dat:
- De stoornis van de geestvermogens de betrokkene gevaar doet
veroorzaken, en
- Het gevaar niet door tussenkomst van personen of instellingen buiten een
psychiatrisch ziekenhuis kan worden afgewend, en
- De betrokkene geen blijk geeft van de nodige bereidheid om zich te laten
opnemen.
Wanneer de rechter een machtiging verleent kan de betrokkene naar een
psychiatrisch ziekenhuis worden overgebracht en gedwongen worden daarin te
verblijven zolang de machtiging loopt.
7.3.1 Voorlopige machtiging en machtiging tot voortgezet verblijf
Een gedwongen opnemen vangt in regel aan met een voorlopige machtiging.
De rechter verleent een machtiging tot voortgezet verblijf als de patiënt
langer in het psychiatrisch ziekenhuis moet verblijven.
Voorlopige machtiging
De rechter kan een voorlopige machtiging afgeven bij patiënten die als gevolg
van een geestelijke stoornis zodanig gevaar opleveren, dat gedwongen opneming
noodzakelijk is. De criteria:
- Er is een stoornis van de geestvermogens
- Er bestaat gevaar
- De stoornis doet het gevaar veroorzaken
- Het gevaar kan niet anders dan door opneming worden afgewend
- Betrokkene geeft geen blijk van de nodige bereidheid voor de opneming en
verblijf
Het artikel vereist allereerst dat er een stoornis van de geestvermogens is bij de
patiënt en er moet een verband bestaan tussen de geeststoornis en het gevaar.
Er is geen gedwongen opneming mogelijk als iemand zelf bereid is om zich te
laten opnemen. Pas als iemand geen blijk geeft van de nodige bereidheid voor
opneming en aan de overige eisen is voldaan, kan de rechter een machtiging
afgeven. Wanneer iemand vrijwillig in een psychiatrisch ziekenhuis verblijft en
aangeeft dit te willen beëindigen, dan kan er een voorlopige machtiging worden
afgegeven.
Procedure voorlopige machtiging
De rechter kan een voorlopige machtiging afgeven op verzoek van de officier van
justitie. Verschillende personen kunnen zich tot de officier van justitie wenden
met het verzoek voor een voorlopige machtiging: echtgenoot/levenspartner,
ouders, voogd, curator, mentor, (over)grootouders, meerderjarige kinderen en
kleinkinderen en meerderjarige broers en zussen. Ook is de officier van justitie
bevoegd om uit eigen beweging een vordering in te stellen.
De vordering moet vergezeld gaan van een geneeskundige verklaring waarvoor
de verzoeker dient te zorgen: de betrokken is gestoord in zijn geestvermogens en
als gevolg daarvan levert hij/zij gevaar op. Deze verklaring moet opgesteld
worden door een psychiater die niet bij de behandeliing betrokken in geweest,
hem kort van tevoren persoonlijk onderzocht heeft en zo mogelijk overlegd heeft
met de huisarts en eventueel behandelend psychiater.
2
,Op de vordering van de officier van justitie beslist de rechtbank zo spoedig
mogelijk. De rechter wijst aan de betrokkene een advocaat toe als hij daartoe zelf
geen initiatief neemt en tegen die toewijzing geen bezwaren maakt. De rechter is
ook verplicht om de patiënt te horen, tenzij deze dat zelf niet wil. De rechter
moet zich laten voorlichten door degene die het verzoek tot machtiging indient
en de psychiater die de vereiste verklaring afgeeft. Beiden kunnen tot
verschijnen verplicht worden. Deze regels gelden voor alle andere machtigingen.
Duur van de voorlopige machtiging
De patiënt mag voor maximaal 6 maanden opgenomen worden. De voorlopige
machtiging moet binnen 2 weken uitgevoerd worden nadat die is afgegeven.
Voortgezet verblijf
Verblijft een patiënt op grond van een voorlopige machtiging in een psychiatrisch
ziekenhuis, dan kan het nodig zijn het verblijf te verlengen. De rechter kan dan
een machtiging tot voortgezet verblijf op verzoek van de officier van justitie
verlenen. Een machtiging tot voortgezet verblijf kan slechts verleend worden als
de rechter van oordeel is dat de stoornis van de geestvermogens van de patiënt
nog aanwezig zijn en dat deze stoornis betrokkene ook gevaar zal doen
veroorzaken. Ook geldt dat het gevaar niet kan worden afgewend door
tussenkomst van personen of instellingen buiten het ziekenhuis. Behalve de
geneeskundige verklaring moeten aan de rechter de volgende stukken worden
voorgelegd:
- Een afschrift van het behandelingsplan
- Een toelichting over de stand van de uitvoering daarvan of een verklaring
met opgave van redenen waarom een dergelijk plan er niet is of (nog) niet
is uitgevoerd.
Een machtiging tot voortgezet verblijf wordt in de regel telkens voor maximaal 1
jaar afgegeven. Van die termijn kan in 2 gevallen worden afgeweken:
1. Wanneer een patiënt al ten minste 5 jaar aaneengesloten met rechterlijke
machtiging opgenomen is geweest, kan een nieuwe machtiging telkens
voor een termijn van 2 jaar worden verleend.
2. Wanneer het gaat om een machtiging tot voortgezet verblijf in een
instelling voor verstandelijk gehandicaptenzorg of psychogeriatrische
patiënten, kan de prognose over de geestestoestand van de betrokkene
mede in aanmerking worden genomen. Lijkt deze geen relevante
verandering aan te geven, dan kan de rechter een machtiging afgeven
voor telkens maximaal 5 jaar.
7.3.2 Voorwaardelijke machtiging
Door een wetswijziging in 2002 is per 1 januari 2004 de mogelijkheid ingevoerd
om een rechterlijke machtiging ook onder voorwaarden te verlenen. Een
gedwongen opname kan daarmee worden voorkomen of uitgesteld zolang de
betrokkene zich aan de gestelde voorwaarden houdt.
De rechter kan een voorwaardelijke machtiging op verzoek van de officier van
justitie verlenen als:
1. De stoornis van de geestvermogens van betrokkene gevaar doet
veroorzaken, en
2. Het gevaar buiten een psychiatrisch ziekenhuis alleen door het stellen en
naleven van de voorwaarden kan worden afgewend.
De voorwaardelijke machtiging wordt verleend onder de voorwaarde dat de
betrokkene zich onder behandeling stelt van de behandelaar, overeenkomstig
3
, een behandelingsplan. Daarnaast kunnen andere voorwaarden opgelegd worden
met betrekking tot het gedrag van de betrokkene, voor zover dit gedrag het
gevaar beïnvloedt.
Een belangrijke voorwaarde is tevens dat de rechter pas een voorwaardelijke
machtiging mag afgeven als de betrokkene zich bereid heeft verklaard om de
voorwaarden na te leven of als redelijkerwijs is aan te nemen dat hij de
voorwaarde naleeft.
Procedure
Net als bij de voorlopige machtiging kunnen alleen bepaalde personen de officier
van justitie verzoeken een voorwaardelijke machtiging af te geven. Een belangrijk
verschil is echter dat de betrokkene ook zelf een verzoek tot het verkrijgen van
een voorwaardelijke machtiging mag indienen. De rechter kan alleen een
voorwaardelijke machtiging afgeven als er een geneeskundige verklaring van een
onafhankelijke psychiater wordt overgelegd. Uit de verklaring moet blijken dat de
betrokkene gestoord is in zijn geestvermogen, dat dit gevaar veroorzaakt en dat
dit gevaar buiten een instelling slechts door het stellen van voorwaarden kan
worden weggenomen. Daarnaast moet aan een rechter een behandelingsplan
worden overgelegd. Dat plan moet tot stand zijn gekomen in overleg tussen de
psychiater die de patiënt zal gaan behandelen en de betrokkene. Uit het
behandelingsplan moet tevens blijken dat het overleg tussen psychiater en
betrokkene tot overeenstemming heeft geleid. Als er geen overeenstemming is
bereikt, dient de behandelaar aan te geven op welke grond hij tot het oordeel
komt dat redelijkerwijs is aan te nemen dat de betrokkene de voorwaarden zal
naleven.
Termijn
De voorwaardelijke machtiging is maximaal 6 maanden geldig en kan daarna
telkens voor een jaar verlengd worden. Dit gebeurt alleen als de stoornis van de
geestvermogens van de betrokkene nog aanwezig is, deze stoornis gevaar doet
veroorzaken en voor het afwenden daarvan een nieuwe voorwaardelijke
machtiging nodig is.
Gevolgen niet-nakoming voorwaarden
Als de patiënt de voorwaarden niet nakomt wordt de patiënt gedwongen
opgenomen.
7.3.3 Machtiging op verzoek van patiënt
De Wet BOPZ kent de rechterlijke machtiging op eigen verzoek van de
betrokkene. Deze machtiging is vooral bedoeld voor alcohol en
harddrugsverslaafden die een stoornis van de geestvermogens hebben en vaak
zijn deze mensen patiënten in eerste instantie bereid zich vrijwillig op te laten
nemen maar in de loop van de behandeling blijkt de bereidheid er niet meer te
zijn. Op grond van deze machtiging kan de opneming gedwongen worden
voortgezet.
Op grond van art. 32 Wet BOPZ kan de rechter alleen een machtiging verlenen
als de betrokkene:
- Gestoord is in zijn geestvermogens
- Bereid is in een psychiatrisch ziekenhuis een behandeling te ondergaan
- Gevaar veroorzaakt
- Het gevaar niet door tussenkomst van personen of instellingen buiten een
psychiatrisch ziekenhuis kan worden afgewend
- De betrokkene zelf het verzoekschrift voor de machtiging heeft ingediend.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller liannewildeman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
81113 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now