Samenvatting Systeemfysiologie:
Prof. Depoortere
DEEL 1.0: MOTILITEIT VAN HET
SPIJSVERTERINGSSTELSEL: INLEIDING
FUNCTIES VAN HET SPIJSVERTERINGSSTELSEL
Het organisme voorzien van voedingsstoffen en energie.
o Hoe? → opslag, mechanische bewerking, propulsie, verteringsenzymen,
absorptie en verwerking en excretie van onverteerbare resten.
Controle van honger en voedselinname.
o Hoe? → signalen sturen naar de hersenen.
Afweer tegen vreemde stoffen en organismen.
o Hoe? → verandering in transit (snelheid van voortstuwing), behoud/herstel
van mucosa en signalen sturen naar de hersenen.
ONDERDELEN VAN HET SPIJSVERTERINGSSTELSEL
Slokdarm.
Maag.
Dunne darm.
Dikke darm.
(Klieren (lever, alvleesklier, …)).
Opmerking: de onderdelen van het spijsverteringsstelsel worden gescheiden met elkaar door
sfincters en hebben elk een andere opbouw van de wand.
De wand van het maagdarmkanaal bestaat uit de volgende lagen (van binnen naar
buiten):
o Mucosa:
Epitheel.
Bindweefsel.
Muscularis mucosae.
o Submucosa:
Bindweefsel.
Plexus submucosus (zenuwweefsel).
o Muscularis propria:
Binnenste circulaire spierlaag.
Plexus myentericus.
Buitenste circulaire spierlaag.
o Serosa:
1
, Bindweefsel met bloedvaten, lymfevaten en zenuwvezels.
Opmerking: de slokdarm heeft geen serosa.
2
, DEEL 1.1: MOTILITEIT VAN HET
SPIJSVERTERINGSSTELSEL: DE MOTILITEIT VAN
HET MAAG-DARMSTELSEL
CONTROLE VAN GASTROINTESTINALE MOTILITEIT: HET ZENUWSTELSEL
Enterisch Zenuwstelsel (EZS):
o Staat niet onder de wil.
o Controleert bewegingen, secretie microcirculatie en innervatie van pancreas,
galblaas en galwegen.
o 2 onderdelen:
Plexus myentericus:
- Ligt tussen de circulaire en longitudinale spierlagen.
- Controleert deze spierlagen.
Plexus submucosus:
- Binnenste plexus voor controle van secretie.
- Buitenste plexus voor controle van motiliteit (beweeglijkheid).
o Belangrijkste neurotransmitters: acetylcholine, NO, serotonine,
noradrenaline, somatostatine, substance P en cholecystokinine (CCK).
o Aantal zenuwcellen > 10 miljoen (meer dan het ruggenmerg → daarom wordt
het soms wel ‘little brain’ genoemd. Het kan onafhankelijk van het CZS
werken).
o Wisselt informatie uit met het CZS via het AZS.
Autonoom zenuwstelsel (AZS):
o 2 onderdelen:
Parasympatisch zenuwstelsel:
- Stimulerende werking op motiliteit en secretie.
- Loopt van het ruggenmerg naar de plexus myentericus en
plexus submucosus (langs de slokdarm, maag en darmen),
waar het synapsen vormt.
- Vooral afferente/sensorische zenuwvezels (maagdarmstelsel
→ CZS).
- Belangrijkste neurotransmitter: acetylcholine.
- Afkomstig van de nervus vagus (X – proximaal gedeelte),
waarvan de cellichamen in de hersenstam liggen én de nervi
splanchnici pelvini (sacraal – distaal gedeelte: distale colon en
rectum).
Sympathisch zenuwstelsel:
- Remmende werking op motiliteit en secretie.
3
, - Cellichamen liggen in het thoracolumbale gedeelte van het
ruggenmerg. Daaruit ontspringen de zenuwvezels richting de
paravertebrale ganglia en daarna de prevertebrale ganglia: het
ganglion coeliacum, ganglion mesentericus superior en
ganglion mesentericus inferior. Daarna lopen de zenuwvezels
verder (langs de bloedvaten) naar de darmen.
- Belangrijkste neurotransmitter: noradrenaline.
Zenuwvezels onder de wil:
o Bevinden zich t.h.v. de mond, keel, bovenste slokdarmsfincter en externe
anale sfincter (zijn dwarsgestreept!).
o Nervus hypoglossus:
Controleert de skeletspieren van de hypofarynx en bovenste
slokdarmsfincter.
Staat in voor het slikken.
o Nervus pudentus:
Controleert de externe anale sfincter.
Staat in voor het ophouden van uitwerpselen.
CONTROLE VAN GASTROINTESTINALE MOTILITEIT: DE SPIERCELLEN
Glad spierweefsel dat niet onder controle staat van de wil.
Zorgen voor 2 soorten contracties:
o Fasische contracties:
Kortdurend.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cedricbauters. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.12. You're not tied to anything after your purchase.