In deze samenvatting wordt het boek Inleiding onderwijswetenschappen van Lazonder & Veerman. Ook zijn de hoorcolleges van het vak Inl. Onderwijswetenschappen samengevat.
Powerpoint en college 1
- Ouders/opvoeders spelen een steeds actievere rol in het onderwijs
- Leerkrachten spelen een steeds actievere
rol in de opvoeding
- Kerndoelen voor hygiëne, sociale
redzaamheid, wederzijds respect
en zorg voor het milieu
- Leerkrachten volgen kinderen in
hun ontwikkeling
- Leerkrachten signaleren mogelijke
problemen en stoornissen
- Schoolpsycholoog of pedagoog
diagnostiseert
- Leerkracht communiceert met de
ouders en hulpverleners
- Micro niveau
- Leren en instructie
- Toetsing
- Individuele verschillen
- Meso niveau
- Leraar en lerarenopleiding
- Functies van het onderwijs, curriculum en onderwijsinhoud
- Macro niveau
- Onderwijsvrijheid, segregatie en emancipatie
- Selectie en differentiatie in het onderwijssysteem
Wat is leren?
- Leren is een proces dat leidt tot een blijvende verandering van kennis, vaardigheid of
houding
- Leren kan intentioneel of incidenteel zijn
- Intentioneel: er worden activiteiten uitgevoerd met het doel om iets te leren
- Incidenteel: er worden activiteiten uitgevoerd die een ander doel dienen, leren
is een bijproduct van die activiteiten
- Leren is niet gebonden aan plaats of leeftijd
- Leren gebeurt niet ‘automatisch’; het vereist inzet en aandacht
Wat is instructie?
- Instructie is elke vorm van pedagogisch-didactische ondersteuning die het leren
faciliteert
- Instructie is altijd intentioneel
- Instructie is niet gebonden aan plaats of leeftijd
- Instructie hoeft niet door een bevoegde leraar gegeven te worden (bijv. vrijwilliger,
ouder, medeleerling, lesmateriaal)
- Instructie omvat meer dan lesgeven alleen
Wat is onderwijs?
- Onderwijs is een geïnstitutionaliseerde én geprofessionaliseerde vorm van (leren en)
instructie
- Onderwijs is gebonden aan plaats (school) en leeftijd
- Onderwijs wordt gegeven door een gediplomeerd leraar
- Onderwijs heeft een langere looptijd dan instructie (meer leerdoelen/eindtermen die
bereikt moeten worden)
Onderwijswetenschappen: een toegepaste wetenschap die het onderwijs bestudeert en
hierdoor probeert een bijdrage te leveren aan de verbetering van het onderwijs
, - Multidisciplinair: psychologie, pedagogiek, sociologie, management-wetenschappen,
bestuurskunde, rechten en economie.
- Vier rollen:
- Ontwerper:
- Ontwikkelen leerdoelen en leerlijnen (curricula)
- Ontwikkelen (online) leermiddelen, toetsen, examens en
beoordelingsinstrumenten voor docenten, leerlingen, beoordelaars en
begeleiders
- Evalueren onderwijsvernieuwingen
- Begeleiden auteurs van leermiddelen en toetsen
- Enthousiasmeren en inspireren leraren, beoordelaars en alle andere
betrokkenen bij de uitvoering van het onderwijs en de examinering
- Adviseur:
- Inventariseren de wensen en behoeften van leerlingen, leraren en
schoolleiders over bijv. lerarentekort, werkdruk, onderwijstechnologie
- Stellen verbeterplannen op
- Trainen/coachen leraren, begeleiders en schoolleiders
- Geven input aan het management voor beleidskeuzes
- Bedenken en onderhouden kwaliteitssystemen
- Onderzoeker:
- Schrijven onderzoeksvoorstellen
- Doen fundamenteel en/of praktijkgericht onderzoek
- Beschrijven de resultaten in rapporten en artikelen voor de
wetenschap en praktijk
- Presenteren hun onderzoek op wetenschappelijke congressen
- Vertalen onderzoeksresultaten naar de onderwijspraktijk
- Geven lezingen voor leraren, schoolleiders en ouders
- Geven onderwijs aan studenten
- Beleidsmaker
- Signaleren ontwikkelingen in landelijk, regionaal en gemeentelijk
onderwijsbeleid
- Vertalen dit beleid naar de situatie in hun/een school
- Ontwikkelen, implementeren en evalueren beleidsmaatregelen
- Organiseren kennis- en netwerkbijeenkomsten
- Coördineren verandertrajecten
- Lerarenopleider
Soorten onderwijsonderzoek:
- Fundamenteel-wetenschappelijk
- Vragen vanuit nieuwsgierigheid van de onderzoeker
- Kennis om de kennis
- Niet primair gericht op de toepasbaarheid in het onderwijs
- Praktijkgericht
- Vragen vanuit de school
- Toepassingsgericht
- Resultaten direct toepasbaar in de eigen school of klas
- Beleidsgericht
- Vragen vanuit schoolbesturen of de overheid
- Toepassingsgericht
- Resultaten onderbouwen beleid of niet
, Hoofdstuk 1
Leren vindt plaats wanneer ervaring, inclusief oefening, een relatief permanente verandering
veroorzaakt in iemands kennis, gedrag of potentieel voor gedrag
- Deze verandering kan opzettelijk of onopzettelijk zijn, ten goede of ten kwade, juist of
onjuist, en bewust of onbewust.
Gedragsleertheorieën:
- Het resultaat van leren is een gedragsverandering en het benadrukt de effecten van
externe gebeurtenissen op het individu..
Aristoteles: we herinneren dingen samen 1) wanneer ze vergelijkbaar zijn, 2) wanneer ze
contrasteren, en 3) wanneer ze aangrenzend zijn.
- Contiquity: wanneer twee of meer sensaties vaak genoeg samen voorkomen, worden
ze geassocieerd
- Stimulus → response.
- Klassieke conditionering richt zich op het leren van onwillekeurige emotionele of
fysiologische reacties zoals angst, verhoogde spierspanning, speekselvloed of
zweten.
- Respondents: automatische responses bij een stimuli.
- Pavlov
- Nieuw geluid: neutrale simulus → ongeconditioneerde stimulus, US
→ ongeconditioneerde respons, UR.
- Het geluid werd herhaald en de hond kreeg eten na elk geluid van
de vork: geconditioneerde stimulus, CS → geconditioneerde
respons, CR.
- Operante conditionering: we leren ons op een bepaalde manier te gedragen als we
met de omgeving werken (Skinner)
- De principes van klassieke conditionering betreffen slechts een klein deel van
het aangeleerde gedrag. Gedrag is ingeklemd tussen twee sets van
omgevingsinvloeden; degenen die eraan voorafgaan, antecedenten, en
degenen die erop volgen, gevolgen.
- Antecedenten-gedrag-gevolg.
- Reinforcement/versterking:
- Versterker: elk gevolg dat het gedrag dat erop volgt, versterkt.
- Gedrag → bekrachtiger → versterkt of herhaald gedrag.
- Two types of reinforcement:
- Positieve bekrachtiging: het gedrag of de reactie produceert een
nieuwe stimulus, dus positieve bekrachtiging is de voorwaardelijke
presentatie van een stimulus na een reactie.
- Presentatie van een nieuwe stimulus.
- Negatieve bekrachtiging: verwijdering van een stimulus.
- De voorwaardelijke verwijdering van een aversieve stimulus
direct na een respons die de toekomstige snelheid van de
respons verhoogt.
- Straf omvat het verminderen of onderdrukken van gedrag.
, - Gedrag → bestraffer → verzwakt of verminderd gedrag.
- Twee types:
- Presentatiestraf: het aanbieden of toevoegen van een stimulus
volgend op het gedrag onderdrukt of vermindert het gedrag.
- Verwijderingsstraf: het verwijderen van een stimulus.
Continuours-bekrachtigingsschema: wanneer individuen nieuw gedrag aanleren, zullen ze
het sneller leren als ze worden versterkt voor elke juiste reactie.
Intermitterend bekrachtigingsschema: wanneer individuen het nieuwe gedrag onder de knie
hebben, zullen ze het het beste volhouden als ze met tussenpozen worden bekrachtigd in
plaats van elke keer.
- Intervalschema: gebaseerd op de hoeveelheid tijd die verstrijkt tussen bekrachtigers.
- Verhoudingsschema: gebaseerd op het aantal reacties dat leerlingen geven tussen
bekrachtigers.
Bladzijde 12
Cueing: de handeling van het geven van een voorafgaande stimulus net voordat een
bepaald gedrag zou moeten plaatsvinden
- Wanneer een leerling het juiste gedrag vertoont na een cue, kan de leraar de
prestatie van de leerling versterken in plaats van het falen te bestraffen.
- Prompting/ vragen: geef een extra cue na de eerste cue.
- Zorg ervoor dat de omgevingssimus waarvan u een cue wilt worden, direct
vóór de prompt die u gebruikt, plaatsvindt, zodat studenten geneigd zullen
zijn om op de cue te reageren en niet alleen op de prompt te vertrouwen.
- Vervaag de prompts zo snel mogelijk, zodat studenten er niet afhankelijk van
worden.
Toegepaste gedragsanalyse: de toepassing van gedragsleerprincipes om gedrag in dit soort
situaties te veranderen
- Om expliciete informatie te leren of gedrag te veranderen en wanneer het materiaal
sequentieel en feitelijk is.
- Gedragsverandering.
- ABAB-ontwerp: onderzoekers doen een nulmeting van het gedrag (A), passen
vervolgens de interventie toe (B), stoppen de interventie om te kijken of het gedrag
teruggaat naar het baseline-niveau (A), en voeren dan de interventie opnieuw in (B)
Shaping/vormgeven/ opeenvolgende benaderingen: vooruitgang versterken in plaats van
wachten op perfectie.
Positieve praktijk: leerlingen vervangen het ene gedrag door het andere.
Contingentiecontracten: de leraar stelt met elke leerling een individueel contract op, waarin
precies wordt beschreven wat de leerling moet doen om een bepaald privilege of beloning te
verdienen.
Token-versterkingssysteem: hiermee kunnen alle studenten tokens verdienen voor zowel
academisch werk als positief klasgedrag.
- Mag in slechts drie situaties worden gebruikt: 1) om studenten te motiveren die totaal
niet geïnteresseerd zijn in hun werk en niet hebben gereageerd op andere
benaderingen; 2) om studenten aan te moedigen die consequent geen academische
vooruitgang hebben geboekt; en 3) om te gaan met een klasse die uit de hand loopt.
Gevolgen voor de groep: een leraar kan versterking voor de klas baseren op het gedrag van
geselecteerde doelleerlingen en de klas kan beloningen verdienen op basis van het
collectieve gedrag van iedereen in de klas.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottecroijmans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.
