CZS: binnen holten van schedel en in WK (grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en
ruggenmerg)
PZS: via zenuwcellen CZS verbindt met alle regionen van lichaam (sensibele en motorische zenuwen)
o Bevat autonoomZS: controleert en coördineert alle automatische functies van lichaam
(hartslag, ademhaling, spijsvertering) => zorgt voor communicatie tussen hersenen en
organen
Parasympatisch: werkt als lichaam in rust is + bloedtoevoer naar organen groter/
spijsvertering werkt harder + hartslag en ademhaling langzamer
Sympatisch: werkt als je actief bent + hartslag en ademhaling hoger + zintuigen
werken beter + spijsvertering werkt minder hard
NEURONEN
Werking: NT uitgestuurd door axoneindvertakking en kruist synaptische spleet op weg naar de
receptoren, op de dendrieten. Ze verwerkt daar een impuls die naar cellichaam gaat, en daar wordt
bepaald of impuls verder gaat naar volgende axoneindvertakkingen. Deze sturen dan weer NT in
synaptische spleten naar receptoren van volgende neuronen,…
3 types:
o Sensorische of gevoelszenuwcellen (afferent = aanvoerend): zenden impulsen naar hersenen
o Motorische (efferent = afvoerend): zenden impulsen naar spieren
o Interneuronen: wisselen impulsen uit tussen andere neuronen in hersenen en ruggenmerg
VORMING MYELINESCHEDE
Axonen hebben belangrijke rol in overdragen van signalen, wanneer het ZS ontwikkeld wordt
Myeline = vettige witte stof, werkt als soort isolatiemateriaal
o Signalen kunnen sneller worden doorgegeven + signaal komt alleen maar uit aan synaps aan
einde van axon
PZS: myeline => Schwann-cellen
Hoe gebeurd signaaloverdracht? => dmv elektrochemische processen gaat impulsgeleiding door
neuronen plaatsvinden
AP: ontstaat door snelle instroom van positief geladen Na-ionen op bepaalde plaats in axonmembraan
=> die plaats wordt positief geladen => daarna snelle uitstroom van positief geladen K-ionen =>
membraan wordt weer neutraal
o Lokaal opgewekte AP veroorzaken in aangrenzende membraan delen kleine kringstroompjes
=> AP kan zich voorplanten over gehele lengte van axon, richting dendriet van volgende
neuron
AP kunnen alleen ontstaan op knopen van Ranvier => AP springt van knoop naar knoop =>
impulsgeleiding verloopt veel sneller
PZS
1
, Gevoelszenuw: geven signalen door van PZS naar CZS (waarnemingen doorgeven)
Bewegingszenuw: geven signalen door van CZS naar PZS (verantwoordelijk voor aansturing spieren)
Gemengde zenuw: heeft dubbele functie => zowel motorische en sensorische info
HERSENEN EN RUGGENMERG
STRUCTUUR PERIFERE ZENUW
CLASSIFICATIES (+ DIA 17 – 18)
Erlanger en Gasser classificatie:
o Alle zenuwen
o Indeling in A, B en C
o A en B zenuwvezels zijn gemyeliniseerd
Lloyd en Hunt classificatie:
o Enkel sensorische zenuwvezels
o Indeling in groepen I, II, III en IV
OVERZICHT PZS
Elke sensorische zenuw gaat zich splitsen in 6 tal sensorische zenuwwortels die ruggenmerg
binnentreden op verticale rij aan dorsale zijde
Anderzijds 6 tal zenuwwortels aan ventrale zijde die ruggenmerg buitentreden = motorische
zenuwwortels
Dorsaal: sensorische zenuwworteltjes, signalen doorgeven aan CZS
Ventraal: motorische zenuwworteltjes, zorgen ervoor dat info naar buiten gaat treden
Komen samen in 1 ruggenmergzenuw => splitsen in dorsale en ventrale vertakking
Dorsale: huid en spieren van rug bedienen
Ventrale: voorkant van romp en ledematen bedienen
Vormt verschillende plexussen, op verschillende ruggenmergzenuwen
MOTORISCH SYSTEEM
Afdalende motorische baan en overschakeling op motorische voorhoorncel
Perifere mot. baan: motorische voorhoorncel -> anterieure wortel -> perifere mot. zenuw -> spier
Motorische eenheid = motor unit = geheel van cellichaam, heel het axon en ook innervatie vanuit
zenuwen naar spiervezels
PROPRIOCEPTIEF SYTEEM
2
, Deel van PZS
Info vanuit spierreceptoren, huidreceptoren,… naar CZS
SENSORISCH SYSTEEM
Pijn, temperatuur, grove aanraking,…: info vanuit PZS naar CZS
Via dorsale kanaal
AANGEZICHTS- EN HERSENZENUWEN
DEEL 2: LETSELS EN HERSENMECHANISMEN VAN PERIFERE ZENUWEN
Effect op perifere zenuw: afhankelijk van biomechanische aspecten
Zenuwen met dunne vezeltjes, omringd door veel epineuraal weefsel: relatief
weinig last wanneer zenuw wordt ingedrukt
Rechts: veel zenuwvezeltjes en weinig epineuraal weefsel
CLASSIFICATIE VAN ZENUWLESIES VOLGENS SEDDON
NEURAPRAXIE
= lesie die tijdelijk blok veroorzaakt van zenuwgeleiding zonder transsectie van axonen (“geleidingsblok”) =>
geen echte schade
Functieverlies duurt enkele uren of dagen
Zenuw blijft distaal elektrisch prikkelbaar
Goede prognose voor herstel
AXONOTMESIS
= transsectie van axonen terwijl zenuwscheden intact blijven
Er treedt generatie op van distale deel
Bijna compleet herstel mogelijk na reïnnervatie
Chirurgisch ingrijpen niet nodig
NEUROTMESIS
= complete transsectie van zenuwvezel met inbegrip van zenuwscheden
Er ontstaat een gap tussen uiteinden
Chirurgische hechting nodig (sutuur, grafts)
Volledig herstel niet te verwachten
3
, INDELING VOLGENS SUNDERLAND
1. Blokkade van zenuwgeleiding, zonder axonaal letsel
(= neurapraxie)
2. Lesie van axon zonder aantasting van neurilemma of peri- en
epineurium (bij chronische compressiesyndromen)
3. Lesie van axon en endoneurium, maar niet van peri- of
epineurium
4. Lesie van axon, endoneurium en perineurium met preservatie van
macroscopische zenuwcontinuïteit
5. Complete doorsnijding van zenuw met uiteenwijken van zenuwstompen (= neurotmesis)
Wallerse degeneratie = proces waarbij na scheuren of kneuzen van
zenuwvezel, het axon dat distaal van schade is gelegen gaat
degenereren (anterograde of orthograde degeneratie) + vindt plaats na
axonaal letsel, kan zowel in PZS als CZS voorkomen + treedt op in
axonale stomp distaal van schade en begint meestal binnen 24u – 36u
na ontstaan van letsel. Voor optreden van degeneratie, zijn distale
axonale vezels meestal wel nog elektrisch te stimuleren, na letsel valt
axonskelet uit elkaar en vervolgens ook axonale membraan. Axonale
degeneratie wordt gevolgd door het uiteenvallen van myelineschede
en infiltratie van macrofagen (ruimen uiteengevallen weefsel op).
Neurolemma van zenuwvezels degenereert niet en blijft bestaan (holle
buis). Distale einde van zenuwvezel, dat proximaal van letsel is gelegen,
strekt zich binnen 96u na letsel uit (er gaan scheuten in de richting van
holle buis), scheuten worden aangetrokken door groeifactoren die door
Schwanncellen in buis worden geproduceerd. Dus als zo een scheut zo
een buisje bereikt, dan groeit het daarin vast en groeit het per dag
ongeveer 1 mm verder. Uiteindelijk kan dan doelweefsel worden bereikt en opnieuw worden geïnnerveerd. Als
scheut de buisjes niet bereiken, dan kan er geprobeerd worden om scheuten operatief in buisjes te gaan
leiden. Die regeneratie vindt langzaam plaats in ruggenmerg (veel langzamer dan in perifere zenuwen: omdat
myelineschedes in ruggenmerg geproduceerd worden door oligodendrocyten en in PZS door Schwanncellen)
DEGENERATIE VOLGENS WALLER
Distaal:
o Axonen: na ongeveer 10 dagen microscopisch verdwenen
o Myeline: na 1 à 2 maanden myeline opgeruimd
o Schwann-cellen: gaan zich delen en vormen Schwann-buizen
o Basale lamina: begint na +- 4 weken te fragmenteren
Proximaal:
o Cellichamen: niet alle cellichamen overleven!
Eiwitsynthese in cellichamen wijzigt: groei en reïnnervatie
o Axonen: atrofie van proximale axondeel
Na 2 – 3 dagen: ontstaan van sprouts
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller FMertens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.39. You're not tied to anything after your purchase.