Rechtsstaat
Hoofdstuk 1 Recht en rechtvaardigheid
Wetten worden gemaakt aan de hand van normen als veel mensen dezelfde norm hebben
bijvoorbeeld je mag niet stelen wordt dat een wet. Dan krijg je een rechtsnorm en dat is een
norm vertaald naar een wet. (Gedragsregels door de overheid vastgesteld)
Doelen van wetten
1. Ordenen van de samenleving
2. Uitdrukking van belangrijkste normen en waarden
Soms zijn wetten onrechtvaardig, bijvoorbeeld toen het homohuwelijk verboden was.
Uiteindelijk kwamen er opstanden en werd het niet meer verboden.
Hoe is rechtsstaat ontstaan
Eerst had de koning alle macht en kon hij alles doen wat hij wilden, dat vonden mensen
uiteindelijk oneerlijk en verzonnen een rechtsstaat
- in een rechtsstaat moeten burgers en overheid aan regels houden belangrijkste
wetten zijn grondwetten
- Gevoel van onrechtvaardigheid voorkomen door bijv. vrijheid van meningsuiting
Landen met dictators hebben ook grondwetten maar die negeert de dictator. Bij een goede
rechtsstaat hebben machthebbers respect voor de grondwetten.
In Rechtsstaat heb je ook plichten zoals leerplicht of belasting betalen
Publiekrecht = rechten die te maken hebben tussen burger en de overheid bijvoorbeeld als
je boete krijgt van een politie agent
Daar valt onder
● staatsrecht bevat alle regels voor inrichting nederlandse staat zoals bevoegdheden
van ministers
● Bestuursrecht regelt verhouding tussen burger en overheid
● strafrecht geeft aan welk gedrag strafbaar is
privaatrecht = Tussen burgers onderling, als je bijvoorbeeld gaat scheiden
hier valt onder
● personen en familierecht regelt zaken als huwelijk
● ondernemingsrecht welke voorwaarden je een bedrijf kan starten
● vermogensrecht alle zaken met betrekking tot vermogen dus bijvoorbeeld huur
, Hoofdstuk 2 De grondbeginselen
rechtsstaat heeft 3 doelen:
- Vrijheid
- gelijkheid
- veiligheid
legaliteitsbeginsel = De overheid mag je alleen straffen als het in het wetboek staat. Daar
staat in welk gedrag strafbaar is, wat de strafmaat is en de ne bis in idem-regel dat betekent
dat je maar 1 keer kan gestraft worden voor een strafbaar feit
trias politica
● wetgevende macht, worden de wetten besloten
● Uitvoerende macht, kijkt naar de wetten en kijkt hoe ze uitgevoerd moeten worden
● rechtgevende macht, bepaald bij een conflict wie er nou gelijk heeft
Trias politica werkt volgens checks and balances, ze controleren elkaar en zorgen voor
evenwicht
Rechter
● is eerlijk mening van rechter telt niet mee
● Rechter beschermt ons tegen de macht van de overheid
● Niet voor eigen rechter spelen maar alles moet via de officiële rechter
Rechter kan niet ontslagen worden
klassieke grondrecht, bijvoorbeeld het vrijheidsrecht
sociale grondrecht, bijvoorbeeld recht op werk en goed onderwijs (moderner)
Wetten kan je veranderen als je meerderheid hebt van de kamer
grondwetten gaan veel lastiger daarvoor moet je eerst de meerderheid hebben, dan moet de
2e kamer aftreden en in de nieuwe 2e kamer moet ⅔ van de kamer het ermee eens zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julianvanderhoorn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.48. You're not tied to anything after your purchase.