Hallo, hierbij mijn profielwerkstuk over Wateroverlast (in Zuid-Limburg). Ik heb voor dit profielwerkstuk een 8,0 gehaald en ik hoop dat ik jullie hiermee kan helpen. Persoonlijk vond ik het een heel interessant onderwerp, dus het is zeker een aanrader! (60 pagina's)
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave 2
Voorwoord 3
Inleiding 4
Doelstelling en vraagstelling 6
Deelvraag 1: Welke factoren veroorzaken de wateroverlast in Zuid-Limburg? 8
1. Klimaat 8
2. Bodemgebruik 12
3. Vegetatie 18
4. Reliëf 20
Deelvraag 2: Welke maatregelen zijn er vanaf 1995 getroffen om de wateroverlast in
Zuid-Limburg te beperken? 23
1. De Maaswerken 23
2. Waterschap Limburg + gemeenten 25
3. Provinciaal waterplan 2016-2021 26
4. Waterbeheerplan 2016-2021 27
Deelvraag 3: Welke maatregelen worden er op dit moment getroffen om de
wateroverlast in Zuid-Limburg te beperken? 29
1. Gemeenten + Waterschap Limburg 29
2. Maatregelen hogerop 29
3. Gulp- en Geuldal 30
4. Waterplan 2016-2021 31
Deelvraag 4: Welke plannen zijn er voor de toekomst om wateroverlast in Zuid-
Limburg te beperken? 32
1. Hoogwater tunnel Valkenburg - Jeroen de Leeuw 32
2. Nationaal Waterprogramma 2022-2027 - Waterschap Limburg 35
3. Nationaal Deltaprogramma 2022 38
Conclusie 45
Evaluatie 47
Literatuurlijst 48
Afbeeldingen 53
Logboek 54
Logboek Bente 54
Logboek Melanie 56
, 3
Voorwoord
Beste lezer,
Voor u ligt het profielwerkstuk genaamd ‘Wateroverlast in Zuid-Limburg’. Dit profielwerkstuk
is geschreven door Bente Philippens en Melanie Drummen, leerlingen van het Sophianum.
Wij hebben een duo gevormd omdat we beiden zeer geïnteresseerd zijn in het vak
aardrijkskunde. We hebben dit vak gekozen omdat het een heel breed vak is en je veel leert
over thema’s die ons dagelijks bezighouden. Dit is ook wat ons aantrekkelijk leek aan het
vak. De veelheid aan thema’s was tevens ook een punt van twijfel omdat het kiezen van het
onderwerp in het begin erg lastig was, maar dit heeft later niet voor problemen gezorgd. Van
juni 2021 tot januari 2022 zijn wij bezig geweest met het onderzoek en het schrijven van dit
profielwerkstuk. In dit profielwerkstuk is onderzoek gedaan naar de wateroverlast in Zuid-
Limburg en naar hoe we deze in de toekomst zo veel mogelijk kunnen beperken.
Het onderwerp van dit profielwerkstuk is ‘Wateroverlast in Zuid-Limburg’ en dit is gebaseerd
op de wateroverlast in Zuid-Limburg van afgelopen zomer. Hier hebben zowel wij, als de
lezer, mee te maken gehad.
Daarnaast willen we de volgende personen bedanken:
- Mevrouw Weijers, onze begeleider bij dit profielwerkstuk en docente aardrijkskunde.
Ondanks dat we mevrouw Weijers voor het maken van dit profielwerkstuk nog niet zo goed
kenden, heeft ze ons goede hulp gegeven bij het maken van dit werkstuk. We willen haar
graag bedanken voor de goede begeleiding tijdens het profielwerkstuk.
- Jeroen de Leeuw, Groepsleider Technisch Management at Witteveen+Bos en tevens de
bedenker van de Hoogwater tunnel onder Valkenburg. Jeroen heeft ons erg goed geholpen
door meer te vertellen over zijn plan/voorstel om een Hoogwater tunnel onder Valkenburg
aan te leggen om op deze manier de kans op wateroverlast in dit gebied te verkleinen.
- Frank Heijens, Adviseur Watersysteem en -keten bij Waterschap Limburg. Frank heeft ons
geholpen om een beetje dieper in te gaan op onze deelvragen.
- Dees Heuts, Beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid bij gemeente Eijsden-
Margraten.
- Gerard Wijnands, Beleidsmedewerker Wonen en Leefkwaliteit bij gemeente Maastricht.
- Peter van Dijck, LLTB Belangenbehartiging en Water in Balans
Met dit profielwerkstuk willen wij proberen mensen te motiveren om zelf ook maatregelen te
treffen om wateroverlast zo veel mogelijk te beperken, want alleen door samen te werken
kunnen we dit probleem tegengaan.
Wij wensen u veel leesplezier toe.
Bente Philippens en Melanie Drummen
Gulpen, 21 januari 2022
, 4
Inleiding
Het onderwerp dat wij voor ons profielwerkstuk gekozen hebben is wateroverlast en in dit
onderzoek richten wij ons vooral op hoe de wateroverlast in Zuid-Limburg in de toekomst zo
veel mogelijk beperkt kan worden. Het onderwerp dat wij hebben gekozen is gebaseerd op
de wateroverlast in Zuid-Limburg die afgelopen zomer veel schade heeft veroorzaakt.
Afgelopen zomer werden de stroomgebieden van de Rijn en de Maas dagen lang geteisterd
door langdurige extreme neerslag in de periode van 13 tot 15 juli 2021. Op sommige plaatsen
viel wel 150-250 millimeter aan regen. De bodems raakten al snel verzadigd en de
regenwaterbuffers raakten overvol. Het water stroomde al snel de heuvels af richting het
Zuid-Limburgse Heuvelland.
De gevaarlijke waterstromen verwoestten alles wat op hun pad kwam en veroorzaakten in
een korte periode vooral in de Eifel en de Ardennen miljoenen euro’s aan schade, maar naast
materiële schade waren er in deze gebieden helaas ook vele dodelijke slachtoffers. In
Limburg werden vooral de dalen van de Geul en de Gulp hard getroffen. In Zuid-Limburg en
de rest van Nederland waren er gelukkig geen dodelijke slachtoffers, maar net zoals in de
Eifel en de Ardennen is er in Zuid-Limburg wel miljoenen euro’s aan schade veroorzaakt
door de wateroverlast. Mensen moesten geëvacueerd worden en hun huizen achterlaten
zonder dat ze er op voorbereid waren.
Deze extreme neerslag werd veroorzaakt door een lagedrukgebied dat al lange tijd over
hetzelfde gebied circuleerde. We hebben nog nooit zo'n extreme neerslag meegemaakt in
een zomer in Zuid-Limburg. Door de opwarming van de aarde komt er meer waterdamp in
de lucht. Uit metingen blijkt dat de intensiteit van extreme neerslag de afgelopen decennia
met zo'n 20 procent is toegenomen. De gebeurtenissen in Zuid-Limburg confronteren ons
met onze kwetsbaarheid voor wateroverlast door hevige regenval en de ernstige gevolgen
daarvan. Deze situatie is in de praktijk een stresstest en daar kunnen en moeten we van
leren. Op korte termijn vereist het optreden van "flash floods" in bergdalen speciale aandacht.
Deze crisis heeft aangetoond dat onze aanpak van waterzekerheid, watervoorziening en
klimaatadaptatie effectief is en niet in belang is afgenomen en krachtig moet worden
voortgezet (Deltaprogramma, 2022).
De onderzoeksvraag die wij bij dit profielwerkstuk hebben opgesteld is: Hoe kan binnen 10
jaar de wateroverlast in Zuid-Limburg beperkt worden? We hebben gekozen voor een
periode van 10 jaar omdat dit overeenkomt met het Klimaatakkoord van Parijs. Het
Klimaatakkoord van Parijs richt zich voornamelijk op 3 dingen: de opwarming van de aarde
beperken, de capaciteit van landen verhogen zodat deze zich kunnen aanpassen aan de
gevolgen van klimaatverandering en investeren in projecten zodat landen zich kunnen
aanpassen. Daarnaast wordt met het Klimaatakkoord van Parijs gestreefd naar het
verminderen van de uitstoot van broeikasgassen (Federale Overheidsdienst Buitenlandse
Zaken, 2020). Het is belangrijk dat we ons aanpassen aan de gevolgen van
klimaatverandering omdat klimaatverandering een van de grootste oorzaken van
, 5
wateroverlast is. Naast klimaatverandering zijn ook bodemgebruik, vegetatie en reliëf
factoren die bijdragen aan wateroverlast. Dit onderzoek is zinvol omdat veel mensen niet
begrijpen wat nu eigenlijk de oorzaken van de wateroverlast in Zuid-Limburg zijn. Deze
hevige regenval was er niet zomaar maar werd veroorzaakt door klimaatverandering en als
wij de wateroverlast willen beperken zullen wij ons hieraan moeten aanpassen. Ons verslag
is opgebouwd uit 4 deelvragen en middels deze deelvragen hebben wij het volgende
onderzocht:
- welke factoren wateroverlast in Zuid-Limburg veroorzaken
- de maatregelen die in het verleden zijn getroffen
- de maatregelen die nu worden getroffen, naar aanleiding van de wateroverlast van
afgelopen zomer
- de maatregelen die in de toekomst getroffen zullen worden.
Hier vertellen we in het kopje ‘Doelstelling en vraagstelling’ meer over.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Bentephilippens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.69. You're not tied to anything after your purchase.
