Inhoud
4. taalbeschouwing (in- en uitzoomen).....................................................................................................................1
1) wat is taalbeschouwing?...................................................................................................................................2
Voorbeelden..........................................................................................................................................................3
2) waarom inzetten op taalbeschouwing?............................................................................................................7
3) hoe leren leerlingen taal beschouwen?............................................................................................................8
A. HOUD REKENING MET DE BEGINSITUATIE....................................................................................................9
B. VANUIT DOELEN VERTREKKEN....................................................................................................................10
C. KIES DOODRDACHTE DIACTIEK....................................................................................................................10
D. TAALBESCHOUWELIJKE ACTIVITEITEN ONTWERPEN..................................................................................15
Ontwerp je activiteit................................................................................................................................................17
oriëntatiefase......................................................................................................................................................17
verwervingsfase..................................................................................................................................................17
verwerkingsfase (1).............................................................................................................................................17
verwerkingsfase (2).............................................................................................................................................18
afrondingsfase.....................................................................................................................................................18
Oefening: LVB bekijken en volgende vragen beantwoorden..............................................................................18
4) mythes en misverstanden...............................................................................................................................19
4. TAALBESCHOUWING (IN- EN UITZOOMEN)
1
,1) WAT IS TAALBESCHOUWING?
Taalbeschouwing = stilstaan bij zinsstructuur, nadenken over betekenis van bepaalde woorden, nadenken
welke schrijfstrategie ik gebruik
-> Je verwacht dat er ‘dan’ staat
Kinderen zijn van nature ‘taalbeschouwers’: denken spontaan na over fascinerende fenomeen (dat
taal is)
Onderstaande voorbeeldzinnen laten zien dat kinderen alle aspecten van taal onderzoeken: de vorm –
hoe taal gebruiken – wanneer + waarom sommige dingen beter niet zeggen, …
VB: ‘Doe de groentjes aan je werk, mama!’, ‘Kijk, dat is de letter van mijn naam’, …
Geleidelijk aan: kinderen steeds bewuster van aspecten + verwerven ook meer en meer begrippen die
helpen om taaluitingen te beschrijven
Taalaspecten die we beschouwen
1. Taalsysteem
= Meest concrete domein dat ook het makkelijkst ‘meetbaar’ is
= Gaat over: letters + klanken – woordsoorten – hoe zinnen gebouwd worden – wat zinsdelen
zijn – hoe tekst in elkaar zit, … -> bewust nadenken
= Gebruikt om: ‘iets’ doen met taal
2. Taalgebruik + taalgedrag
= Taal ontstaat pas als er een bedoeling is (meestal communicatie: taalgebruik)
= Gebruikt niet steeds dezelfde woorden + zinsbouw (in verschillende gesprekken): bewaken
ons taalgebruik + taalgedrag voortdurend bijsturen
= Onderscheid: zijn respectievelijk verbonden met vragen hoe mensen taal gebruiken +
waarom ze dat doen
Taalbeschouwing concreet – relevant – functioneel – boeiend maken: taalsysteem – taalgebruik – taalgedrag
tijdens taalbeschouwelijke momenten met elkaar verbinden
Lln krijgen meer inzichten in taalgedrag van individuen + groepen
Lln begrijpen talige nuances beter
Lln ontwikkelen taalgevoel -> meer grip krijgen op concept ‘taal
Taalbeschouwing is nadenken over/beschouwen van:
2
, 1. Taalsysteem
Klanken (fonologie)
-> Standaardnederlands, dialect, thuistaal
-> VB: klanken in het Nederlands vergelijken met vreemde talen
Woorden (morfologie)
-> Woordsoort en woordopbouw (samenstelling, afleiding, voor- en achtervoegsel)
Woordenschat (lexicologie)
-> de wetenschap van de woordenschat, onderzoek naar de woordenschat van taal
2. Taalgebruik en taalgedrag
o Taalgebruik: hoe iemand taal gebruikt…
o Taalgedrag: … waarom iemand dat doet en binnen welke communicatieve context
Nadenken over het eigen taalgebruik: bewust bepaalde spreek-, luister-, lees- en
schrijfstrategieën inzetten en daarop reflecteren, en nadenken over het taalgebruik van anderen
Nadenken over taalgedrag : Wie zegt/schrijft iets? Wat? Aan wie? Waarom? Met welke
bedoeling? Hoe? In welke context? Via welke weg/middelen? Met welk effect?
-> 9 vragen van het communicatiemodel
Verschillen en gelijkenissen tussen talen en taalvariëteiten
-> Standaardtaal, dialect, … (ook ‘taalsysteem’ en ‘taalgedrag’)
VOORBEELDEN
1. Taalsysteem: Onomatopee = ik verzin en maak een taal, een klanknabootsing
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisedemey10. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.50. You're not tied to anything after your purchase.