hoofdstuk 1: definiëring, historiek en verklaringsmodellen
hoofdstuk 2: classificatie, assessment (meten) en behandeling
hoofdstuk 3-4: angst- en stressorgerelateerde stoornissen
hoofdstuk 5: depressie en andere stemmingsstoornissen
hoofdstuk 6: schizofreniespectrumstoornis en middelgerelateerde stoornissen
hoofdstuk 7: persoonlijkheidsstoornissen en eetstoornissen
hoofdstuk 8: capita selecta
, HOOFDSTUK 1: definiëring, historiek en verklaringsmodellen
Inleiding
gezondheidsenquête 2018: adhv. General Health Questionnaire
- cijfers geven weer dat ⅓ personen van 15 jaar en ouder een psychisch onwelbevinden
ervaren (slecht in je vel voelen, ontevreden zijn over je leven)
- minst gunstig = 25-54 jaar (actiefste doelgroep)
- meest gunstig = 65-74 jaar
psychisch onwelbevinden is laatste 10 jaar toegenomen → baart ons zorgen
- kinderen: 30% heeft een vermoedelijke psychopathologie (echte diagnose van een bepaalde
problematiek: vb. aandachtsstoornis, gedragsstoornis, angststoornis), waarvan 18% hiervan
een enkelvoudige diagnose heeft en 12% een comorbiditeit met andere problematiek
definitie psychopathologie? psyche - pathos - logos (wetenschap of studie van het geestelijk of
psychisch lijden), abnormal psychology, maar heeft heel negatieve connotatie, discriminatie
definitie klinische psychologie? tak van de psychologie die verantwoordelijk is voor begrip en
behandeling van psychopathologie
psychiatrie ⇔ klinische psychologie ⇔ psychotherapie
- psychiatrie = discipline geneeskunde (dus arts), die als enige een diagnose kunnen stellen en
een (medische) behandeling van psychopathologieën uitvoeren
- klinische psychologie = discipline psychologie, masteropleiding met afstudeerrichting
klinische psychologie
- cliënten (geen patiënten), ook behandelingen die meer psychotherapeutisch gericht is
- psychotherapie = geen apart gezondheidszorgberoep, maar behandelvorm (geen apart
beroep), met bijkomende opleiding
→ psychopathologie is deelgebied van psychiatrie* en klinische psychologie** (dus diagnostiek en
medische behandeling* + psychotherapeutische behandeling**)
sinds 2017-2018: bijkomende postgraduate opleiding in psychotherapie (indien arts of klinisch
psycholoog): vier jaar durend + professionele stage gelopen in psychotherapie
biopsychosociaal model: naast biologische zijn ook psychologische en sociale factoren mee bepalend
bij ziekte en genezingsproces
- psychopathologie binnen kiné-praktijk: pathologieën herkennen bij patiënt → er zelf correct
mee om te gaan + doorverwijzing uitvoeren met psycholoog
- kinesitherapie binnen gezondheidszorg: vereist kennis van pathologieën en hun behandeling
- vb. spectrum stoornissen heeft uitval op motorisch vlak
- vb. multidisciplinaire behandeling ASS
- belang psychologie bij medische aandoeningen, MSK-klachten,... → het is moeilijk om een
diagnose te verwerken, vaak comorbiditeit kunnen vaak depressief of angstig zijn,
bewegingsangst na een operatie
- multidisciplinair werken!
, 1. historische visies
demonologie
- Middeleeuwen: afwijkend gedrag wordt gezien als “een persoon die bezeten is door demonen
en kwade geesten” → mensen zagen dat de persoon werd overgenomen door de kwade
geesten
- behandeling? duiveluitdrijving, fysieke straffen (handboeien, opsluiten, mishandeling)
→ psychopathologie verergerd want mate van stress/spanning vergroot
- Vandaag: nog steeds veel voorkomende verklaring voor psychopathologie in verschillende
culturen (vb. duiveluitdrijving bij hekserij en voodoo)
demonen zitten in het hoofd, dus zullen een boring in schedel uitvoeren om de geesten vrij te laten
medisch model
- idee van “ziekte” (biologische oorzaken) → geestesziek, mental illness
- biologische oorzaak als verklaring voor psychopathologieën
- invloeden voor dit model?
- meer inzicht in biologische oorzaken van fysieke aandoeningen
- vb. Descartes: scheiding lichaam en geest (geest is voorbehouden voor Kerk
en het lichaam mag wetenschappelijk onderzocht worden)
- gedrag typisch voor psychopathologie als gevolg van medische aandoeningen
- vb. syfilis leidt tot gegeneraliseerde parese waarbij kenmerken ontstaan van
dementie (gerelateerd aan syfilis maar meer in het spectrum van
psychopathologie lagen)
, - somatogene hypothese: de hypothese dat de oorzaken of verklaringen van psychologische
problemen terug te vinden zijn in fysieke of biologische defecten
voordelen?
- introductie van wetenschappelijk denken
- opkomst van psychiatrie (medicatie of operatie): naast pure geneeskunde wordt er ook
aandacht geschonken aan psychopathologie
nadelen?
- verklaart niet complexe psychologische en emotionele processen
- houdt geen rekening met socio-economische status
- focus op dysfunctie (“fix what’s broken”) → mentale problematiek? persoon is broken…
- psychopathologie vaak extreme vorm van normaal functioneren (dimensioneel
denken ipv. categorisch denken): persoon met problematiek wilt niet wijzen op
abnormaal functioneren, maar wijst op een teveel functioneren
- stuurt stigma (second class citizens)
- belangrijk model, maar niet correct en volledig
van gestichten naar ambulante behandelingen
- 18e eeuw: gestichten voor mensen met psychische problemen (vnl. privé-initiatief die zeer
mensonterend waren, interventies uit vb. overvloedig bloed trekken, vastgeketend worden,
afwisselend warmte-koude baden
- mensen uit verschillende klassen, zwangere vrouwen, jongens → zaten allemaal
samen opgesloten (niet ingedeeld volgens psychopathologieën)
- “normale” burgers kunnen tijdens de Victorian Times gaan kijken naar deze mensen
in het gesticht
- vanaf 19e eeuw: ondersteuning en aandacht voor geestelijke gezondheidsproblemen vanuit
de overheid → afwijkend gedrag is een ziekte en verdient een behandeling (humaan)
- vb. krankzinnigengestichten opgericht door Dr. Guislain → plaats waar
geestesziekten behandeld kunnen worden
- jaren ‘50: behandelmethoden verbeteren, van residentieel (levenslang) naar meer ambulant
(opgenomen in residentieel: korte verblijven met focus op herintegreren in maatschappij,
behandeling terwijl je kan deelnemen aan maatschappij)
2. definiëring
heel moeilijk te definiëren, want er is geen “medium” of “biologisch substraat”
- vb. medische sector: lichaam kan onderzocht worden, testen afgenomen, spierkracht
afnemen, medische beeldvorming, bloedonderzoek,...
- vb. psychologie: op psychisch vlak kan men moeilijk onderzoeken uitvoeren (wel op
biologisch vlak), maar ze gebruiken het klinisch oordeel
weinig gekend over etiologie en beïnvloedende processen van psychopathologie
- dus definitie wordt onafhankelijk van etiologie gemaakt → heeft implicatie op diagnostiek (een
groot handboek over diagnostiek: alle diagnostische criteria en alle mogelijke pathologieën,
wat ook afhankelijk is van een etiologie → heel symptomatologisch, heel beschrijvend →
houdt geen rekening met achterliggende pathologie)
psychopathologie: studie van afwijkingen* van normale of alledaagse psychologische of
gedragsmatige functioneren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vanosselaersofie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.79. You're not tied to anything after your purchase.