Summary
samenvatting praktisch bestuursrecht
- Course
- Institution
- Book
in deze korte samenvatting is het gehele boek te vinden
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
aniekboddeus
Reviews received
Content preview
Boek praktisch bestuursrechtHoofdstuk 1 kennismaking met het bestuursrecht
1.1 wat is bestuursrecht?
Openbaar bestuur: het uitvoeren van bestuurstaken
Het openbaar bestuur dient de samenleving zo te besturen dat burgers en organisaties daar
op een fatsoenlijke manier met en naast elkaar kunnen leven, wonen, werken en recreëren.
Het algemeen belang is dus datgene wat in ieders belang zou moeten zijn
Het bestuursrecht bevat regels, ook wel rechtsnormen genoemd, met betrekking tot:
o De organisatie van het openbaar bestuur
o Het verlenen van bestuursbevoegdheden aan bestuursorganen
o De rechtsnormen waaraan het openbaar bestuur zich moet houden bij de
uitoefening van die bestuursbevoegdheden
o Rechtsnormen die gelden voor de burger en regels voor de handhaving ervan
o De juridische bescherming voor de burger tegen het optreden van het openbaar
bestuur
In ons rechtssysteem worden rechtsregels onderscheiden in publiekrechtelijk en een
privaatrechtelijk deel, het eerste deel is de relatie tussen overheid en burger, deze staat
centraal.
Het bestuursrecht behoort tot het publiekrecht en neemt daarin naast het staatsrecht en
strafrecht een steeds belangrijke plaats in.
1.2 legaliteitsbeginsel en specialiteitsbeginsel
1.2.1 legaliteitsbeginsel
Het openbaar bestuur voert wetten uit, maar is ook zelf daaraan verbonden. Het openbaar
bestuur mag alleen als openbaar bestuur optreden als dit is vastgelegd in een wet.
Deze wetmatigheid wordt het legaliteitsbeginsel genoemd
Het opleggen van een dergelijke plicht mag het openbaar bestuur alleen als daarvoor
een wettelijke grondslag bestaat
Wetten die worden vastgesteld door de formele wetgever, dat wil zeggen de
volksvertegenwoordiging (de Staten-Generaal) en de regering samen, worden wet in formele
zin genoemd.
In de titel van een wet in formele zin zit altijd het woord ‘wet’
Elke wet die algemeen verbindende voorschriften bevat waaraan iedereen voor wie die wet
is bedoeld gebonden is, wordt wet in materiële zin genoemd.
Het optreden van B&W en GS
1
,1.2.2 specialiteitsbeginsel
tenzij de wet anders bepaalt, moet het openbaar bestuur bij alles wat het doet belangen
afwegen. Als behartiger van het algemeen belang moet het openbaar bestuur dit belang
afwegen tegen de belangen van individuele burgers.
Het specialiteitsbeginsel beperkt die afweging tot het kader van de belangen
waarvoor een speciale wet is bedoeld.
1.3 bronnen van bestuursrecht
Voor het bestuursrecht zijn drie rechtsbronnen van belang:
1. wet- en regelgeving en verdragen
2. jurisprudentie
3. ongeschreven recht, met name enkele algemene beginselen van behoorlijk bestuur
verdragen, beleidsregels en vergunningvoorschriften behoren niet tot de wet- en
regelgeving.
Bestuursrechtelijk normenstelsel
Verdrag Staat der Nederlanden
Wet- en regelgeving:
EU-verordening en EU-richtlijn Europees Parlement/Raad/Commissie
Grondwet Formele wetgever
Wet in formele zin Formele wetgever
Algemene maatregel van bestuur (AMvB) Regering
Ministeriële regeling Minister
Verdragen, EU-verordening en EU-richtlijn
Verdragen zijn afspraken tussen staten. Enkele belangrijke verdragen voor bestuursrecht zijn
het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens, het verdrag van de
Europese Unie en het verdrag betreffende de werking van de EU.
Deze verdragen en Europese verordeningen hebben een rechtstreekse werking, dat
wil zeggen dat de daarin opgenomen regels rechtstreeks in Nederland van toepassing
zijn.
Europese-richtlijnen zijn gericht tot lidstaten en hebben in beginsel geen
rechtstreekse werking.
Grondwet, wet in formele zin en AMvB
De grondwet bevat, afgezien van de belangrijke grondrechten, weinig regels voor
burgers.
Een algemene maatregel van bestuur is van lagere orde en wordt vastgesteld door de
regering. Ze bevatten hoofdzakelijk algemeen verbindende voorschriften voor
burgers maar ook voor overheden, en kennen daarnaast, net als de meeste andere
regelingen, ook bevoegdheden toe aan organen van het openbaar bestuur.
2
,Verordening/regelgeving
Ook ministeriële regelingen bevatten hoofdzakelijk algemeen verbindende
voorschriften voor burgers en kunnen daarnaast bevoegdheden toekennen aan
bestuursorganen
Hetzelfde geldt voor provinciale-, gemeentelijke-, en waterschapverordeningen.
Beleidsregels en vergunningvoorschriften
Beleidsregels zijn eigen richtlijnen voor het openbaar bestuur en gelden alleen voor
het orgaan van het openbaar bestuur dat ze heeft vastgesteld of waarvoor ze zijn
bedoeld.
Vergunningsvoorschriften zijn normen die gelden in het individuele geval, namelijk
voor degene aan wie de vergunning is verleend.
Gelede normstelling: normen voor een bepaald geval worden bepaald door normen in
verschillende regelingen die dikwijls in een hiërarchische verhouding tot elkaar staan.
1.4 algemeen en bijzonder bestuursrecht
het algemene bestuursrecht bevat regels die op alle terreinen van het bestuurlijk optreden
van toepassing zijn.
dit zijn bijv. regels voor de toekenning van bestuursbevoegdheden en
bestuursorganen en voor de handhaving van rechtsnormen en besluiten
het bijzonder bestuursrecht bevat regels die speciaal zijn opgesteld voor de bijzondere
gebieden waarop het openbaar bestuur actief is.
het kan daarbij gaan om ordenende overheidstalen zoals; politie, defensie,
waterstaat, milieu beheer, ruimtelijke ordening en economische ordening.
Het openbaar bestuur heeft ook verzorgende overheidstaken; onderwijs, cultuur,
wetenschap, gezondheidszorg en sociale zorg.
In een coördinatiewet worden bepalingen die in alle regelingen op een bepaald gebied van
het bestuursrecht voorkomen, bij elkaar gebracht. Voorbeelden daarvan zijn:
o Sociale zekerheid
o Belastingen
o Omgevingsvergunning
o Fysieke leefomgeving
1.5 de algemene wet bestuursrecht
1.5.5 de AwB
In de Awb zijn algemene regels opgenomen die van toepassing zijn op het hele
bestuursrecht en in beginsel op elke bestuurstaak. De basis voor de AwB is gelegen in art.
107 lid 2 Gw, dat aan de wetgever de opdracht geeft om een wet te maken met algemene
regels van het bestuursrecht, met als doel:
o het bevorderen van eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving
o de vereenvoudiging van bestuursrechtelijke wetgeving
o het opnemen in de wet van ontwikkelingen in de bestuursrechtelijke uitspraak
o het treffen van algemene voorzieningen voor onderwerpen die zich niet lenen voor
regeling in een bijzondere wet
3
, De AwB is een aanbouwwet die in vier fasen (tranches) tot stand is gebracht door er steeds
meer inhoudelijke onderdelen aan toe te voegen.
1.5.2 relatie tot het bijzonder bestuursrecht
De regels van het algemeen bestuursrecht zijn in beginsel steeds van toepassing op die van
het bijzonder bestuursrecht. De algemene regel voor de zorgvuldige voorbereiding van
besluiten geldt voor alle besluiten in het bijzonder bestuursrecht.
In de AwB zijn nog niet alle gemeenschappelijke regels opgenomen
Indien de regel in de bijzondere wet afwijkt van die in de AwB, dan gaat de regel in de
bijzondere wet voor, tenzij de afwijking onnodig is.
Hoofdstuk 2 spelers in het veld van het bestuursrecht
2.1 organisatie van het openbaar bestuur
Openbaar bestuur
Overheidsorganisaties Andere organisaties/personen
met overheidstaken
2.1.1 overheidsorganisaties
Er zijn twee soorten overheidsorganisaties:
1. Openbare lichamen
2. Publiek rechtelijk vormgegeven zelfstandige bestuursorganen
Openbare lichamen
De Nederlandse rechtstaat is een gedecentraliseerde eenheidsstaat.
De centrale overheid een deel van haar taken zelf uitvoert (centraal) en een ander
deel heeft overgedragen aan lagere overheden (decentraal) die deze taken met eigen
bevoegdheden en op eigen gezag uitvoeren.
De overheidsorganisaties heten openbare lichamen, deze openbare lichamen vormen
het openbaar bestuur voor het grondgebied of taakgebied waarvoor zij zijn ingesteld.
Zij worden territoriale of functionele openbare lichamen genoemd.
Volgens art. 134 Gw kunnen in een bijzondere wet nog andere openbare lichamen
worden ingesteld, namelijk openbare lichamen voor beroep en bedrijf en andere
openbare lichamen. Deze openbare lichamen maken ook deel uit van de overheid.
Art 2:1 BW kent aan openbare lichamen rechtspersoonlijkheid toe. Openbare
lichamen zijn dus rechtspersonen die ‘krachtens publiekrecht’, dat wil zeggen door
een wet of lagere regeling, zijn ingesteld.
In de grondwet worden vier openbare lichamen genoemd:
1. De staat
2. De provincies
3. De gemeenten
4. De waterschappen
Rechtshandelingen: zijn gericht op het rechtgevolg waardoor er rechten of plichten ontstaan
of worden gewijzigd.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aniekboddeus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.83. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now