Summary

Samenvatting Inleiding Rechtswetenschap

0 purchase

Course
Inleiding Recht

Institution
Maastricht University (UM)

Samenvatting belangrijkste hoofdstukken Inleiding Rechtswetenschap (eerste blok). Goede basis voor de studie. Heeft me geholpen een onderscheiding te halen voor dit vak.

[Show more]

Preview 3 out of 31 pages

View example

Uploaded on May 31, 2015
Number of pages 31
Written in 2013/2014
Type Summary

Institution
Maastricht University (UM)
Education
Rechtsgeleerdheid
Course
Inleiding Recht

$3.23

Add to cart

Add to wishlist

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Overheid, staat en soevereiniteit
Staten bestaan uit een territorium, waarbinnen bevolking woonachtig is,
waarover effectief gezag wordt uitgeoefend.
Nationale staat: met volk (homogene groep personen die bepaalde
gemeenschappelijke kenmerken hebben.
Overheid is organisatie die gezag uitoefent over bevolking namens of in
opdracht van de staat (dit is een feitelijke omschrijving, niet juridisch)
Ze maakt rechtsregels, handhaaft ze en verricht rechtshandelingen.
Soevereiniteit
Extern: staten beschikken over hun eigen aangelegenheden, zonder
inmenging v andere staten.
Intern: Staten-Generaal en Regering heeft de hoogste bevoegdheid
binnen de staat. Zij maken de grondwet (Kompetenz-Kompetenz of
bevoegdheidsbevoegheid).
Waarom zou je een overheid willen?
Thomas Hobbes: natuurtoestand is negatief -> maatschappelijk verdrag ->
bescherming i.p.v. vrijheid.
John Locke: natuurtoestand is positief -> maatschappelijk verdrag ->
bescherming + grondrechten.
Life, Liberty & Property
Staatsvormen
Eenheidsstaten: met een primair centralistische overheidsorganisatie.
Naast de centrale overheid heb je ook vaak decentrale (onderliggende)
overheidslagen met een hiërarchische relatie. (Nederland)
Federatie: geen hiërarchie, dus rechtsregels door nationale overheid zijn
niet van hogere rang dan die van de deelstaten. (Verenigde Staten)
In Nederland is er sprake van een gedecentraliseerde eenheidsstaat: lagere
overheden beschikken over een gedeeltelijke zelfstandigheid ten aanzien van hun
eigen taken.
Er zijn twee belangrijke regelingen.
Autonomie: gemeenten en provincies besturen hun eigen huishouding.
(art 124 GW)
Medebewind: verplichting van provincie-en gemeentebesturen om mee
te werken aan uitvoering van nationale wetgeving en nationaal beleid. (art
124 GW)
Er geldt ook een repressief toezicht door de regering, waardoor vernietiging in
lagere regeling kan.
Ontzetting uit Kiesrecht

1

,Het gebeurt niet vaak, want kiesrecht is een grondrecht (art 28 Sr), maar er zijn
dus 3 voorwaarden:
 het is een bij wet bepaalde straf
 er moet minsten 1jaar gezeten worden
 het is door de rechter verklaard

De hoofdgedachte is dat de gepleegde daad altijd tegen de veiligheid van de
staat moest zijn gericht.

Democratie
Regeringsvorm waar het volk invloed heeft op bestuur van een land.
Directe democratie: het volk kiest zelf rechtstreeks welke besluiten de
overheid neemt of die het zelf neemt.
Voordelen: mensen zijn meer betrokken en mensen zijn niet gebonden aan een
partij.
Nadelen: mensen zijn niet slim genoeg, het algemeen belang is weg en het is niet
praktisch.
Indirecte democratie: burgers zijn niet rechtstreeks betrokken bij
besluitvorming, maar ze kiezen vertegenwoordigers die namens hen deelnemen
aan besluitvormingsprocessen.
Voordelen: slimme bestuurders en pluralisme (democratie is platform om door
middel van discussie tot compromissen te komen die goed zijn voor zo groot
mogelijke groep; ipv middel om tot algemene wil te komen)
Nadelen: afstand tussen burger en vertegenwoordiger
Bij Indirecte Democratie zijn periodieke verkiezingen kenmerkend. Dat zijn
verkiezingen die zich om de zoveel tijd herhalen en dus de politieke
samenstelling van de overheid bepaalt.
Referenda
Raadgevend (van volk) / raadplegend (van overheid)
Correctief (als er al concreet plan is) / preventief (als er nog niets concreet is,
voorstel dus)
Bindend / niet-bindend (juridisch)
Nederland
Geen leer van volkssoevereiniteit, wel van indirecte democratie. Het
parlement wordt door het volk verkozen en is ook de volksvertegenwoordiger.
Deze vertegenwoordiging wordt samengesteld door dmv verkiezingen. De naam
van het Nederlandse parlement is de Staten-Generaal.
Tweede Kamer
Eerste Kamer
Leden van de Tweede Kamer worden rechtstreeks verkozen door het volk (via de
partijverkiezingen meestal). De leden van de Eerste Kamer worden (volgens art.
55 Gw) gekozen door de leden van provinciale staten. Dit is een indirecte
verkiezing kan men zeggen, want de burgers hebben die leden van de provinciale
staten gekozen. De democratische legitimatie (invloed v burgers) is dus groter in

2

, de Tweede Kamer dan in de Eerste Kamer, daarom wordt hij ook eerder genoemd
van de twee.
Er is naast indirecte democratie, evenwel sprake van referenda.
Kiesrecht
Actief kiesrecht is recht om te kiezen en passief kiesrecht is het recht om
gekozen te worden. Ontzetting uit Kiesrecht kan gebeuren maar is heel zeldzaam.
Zie: ‘Ontzetting uit het kiesrecht’.
Kiesrecht in de Staten-Generaal
Actief kiesrecht Passief kiesrecht
Tweede Kamer Nederlander & 18 & niet Nederlander & 18 & niet
ontzet ontzet
Eerste Kamer Leden Provinciale Staten Nederlander & 18 & niet
ontzet

Kiesstelsels
De verkiezingen van de Tweede Kamer en de Eerste kamer gebeuren op basis
van evenredige vertegenwoordiging: als een partij 20% van de stemmen
heeft, dan heeft het ook 20% van de zetels.
Er bestaat ook een enkelvoudig districtenstelsel, wat veel
voorkomt in de wereld: het land wordt opgedeeld in
verschillende districten (aantal is gelijk aan aantal te
verkrijgen zetels). In elk district zijn er verkiezingen van de kandidaten van dat
district. Wie het district, krijgt een zetel in het parlement.

Voordelen Directe Democratie

 Bij directe democratie stemmen we voor wat we willen.

 In onze huidige representatieve democratie stemmen we voor wie we willen, in de hoop dat zij

enkele van de door hun beloofde standpunten zullen doorvoeren.

 Met DD vermindert de dure personencultus van politici. DD laat ons toe om, indien gewenst, over

elk voorstel apart te stemmen. We zijn niet verplicht om alle programmapunten van een bepaalde

partij aan te nemen.

 DD laat ons toe om een veto te stellen tegen wetgeving die de overheid probeert in te voeren maar

waar we het niet mee eens zijn.

 DD laat ons toe om zo vaak als nodig te stemmen, bijv 4 keer per jaar. Met DD maken de burgers

de overheid duidelijk wat ze willen.

 Met DD bestaat er geen twijfel meer over genomen beslissingen.

 Ze vertegenwoordigen steeds de wil van de burgers en niet meer van enkele politici.

3

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ThibaultVandeRyse1. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

67479 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling