Neurowetenschappen
1 Het zenuwstelsel
1.1 Inleiding
Algemene kennis van het uitzicht (= neuro- anatomie) en werking van zenuwstelsel (= neuro-
fysiologie) is noodzakelijk voor de toekomstige bachelor in de orthopedagogie.
Gedrag én werking van de hersenen hebben veel met elkaar te maken (= neuro-psychologie)
Toenemende kennis over het menselijk brein opent nieuwe deuren, nieuwe mogelijkheden,
nieuwe toepassingen
1.1.1 Hersenen aan het werk
Prefrontale cortex = plaats in de hersenen waar je brein de bewuste beslissing neemt om een taak
uit te voeren
Premotorische cortex = plaats in de hersenen waar je de instructies formuleert om de taak uit te
voeren
Motorische cortex = een station dat de instructies vanuit de premotorische cortex doorgeeft naar de
spieren van je arm en je hand
De kleine hersenen of het cerebellum = de plaats in de hersenen dat toezicht houdt over het ganse
proces
Dit gebeurt allemaal in een fractie van een seconde = complex orgaan
Wegen 1,5 kg = 2% van het lichaamsgewicht
20 – 25% van ons energiegebruik
Verschillende gebieden waarvan elk gebied een eigen takenpakket heeft
1.2 De anatomische positie
Vanuit welke richting kijken we naar een anatomische structuur?
1.2.1 Richting I
Craniaal: wanneer we ons bewegen naar het hoofd, dan bewegen we ons in craniale richting of
bewegen we ons naar de bovenliggende of superior gebieden van ons lichaam
Caudaal: wanneer we ons bewegen naar de voeten, dan bewegen we ons in caudale richting of
bewegen we ons naar de onderliggende of inferior gebieden van het lichaam
Ventraal: wanneer we ons bewegen naar de neus, bewegen we ons in ventrale richting of bewegen
we ons naar de voorste of anterior gebieden van het lichaam
Dorsaal: wanneer we ons bewegen naar de rug, dan bewegen we ons in dorsale richting of bewegen
we ons naar de achterste of posterior delen van het lichaam
,1.2.2 Richting II
Mediaal: wanneer we ons bewegen naar het midden van ons lichaam, dan bewegen we ons in
mediale richting
Lateraal: wanneer we ons bewegen naar de zijkant van ons lichaam dan bewegen we ons in laterale
richting
Proximaal: de positie op het lidmaat dichterbij de romp is proximaal gelegen
Distaal: de positie op het lidmaat verder van de romp is distaal gelegen
1.2.3 Richting III
Contralateraal: twee structuren liggen in tegenovergestelde lichaams- hersenhelften of het betreft
een richting die van de ene lichaams- of hersenhelft naar de andere loopt bv. elke hersenhelft is
verantwoordelijk voor de willekeurige motoriek van de contralaterale lichaamshelft
Ipsilateraal: twee structuren liggen in dezelfde lichaams- en of hersenhelft of het betreft een richting
die zich tot één lichaams- of hersenhelft beperkt
Bilateraal: structuren die in beide lichaams- of hersenhelften gelegen zijn
,1.2.4 Richting IV
Afferent: projectie: periferie centraal: sensorische neuronen: ontvangen info
Efferent: projectie: centraal periferie: motorische neuronen: sturen info
1.3 Algemene structuur van het menselijk zenuwstelsel
Het zenuwstelsel = het belangrijkste controle- en communicatiesysteem van het lichaam alle
handelingen en activiteiten zijn afhankelijk van de werking van het zenuwstelsel
Een ander controle- en communicatiesysteem = het endocrien stelsel
De functies van het zenuwstelsel:
Ontvangen van informatie uit de omgeving via adequate stimulus (= sensoriële input)
Verwerken en interpreteren van de ontvangen informatie en beslissen over een reactie (=
integratie)
Een reactie doen uitvoeren door effectorganen bv. skeletspieren, gladde spier, klieren,..
(=motorische input)
Functionele basiseenheid = zenuwcel/neuronen. Drie belangrijke eigenschappen:
1) Prikkels ontvangen en geleiden
2) Veel neuronen delen zich niet meer na de geboorte (= amitotisch) Toch kan celdeling in
sommige delen van de hersenen tot op hoge leeftijd doorgaan bv. het geheugen
(hippocampusdelen)
3) Neuronen vertonen permanent een hoge metabolische activiteit (dit vergt continue een hoge
toevoer van glucose en zuurstof) enkele minuten zuurstoftekort in de hersenen kan leiden tot
blijvende schade
Er bestaan ook steuncellen of gliacellen:
Ondersteunen op metabolische en mechanische manier de zenuwcellen
Vormen meer dan de helft van het totale hersengewicht
Er zijn naar schatting tien of vijftig keer zoveel gliacellen dan zenuwcellen
, 1.3.1 Centraal en Perifeer zenuwstelsel
Centraal zenuwstelsel Perifeer zenuwstelsel
Hersenen en ruggenmerg Hersenzenuwen en ruggenmergzenuwen
Centrale verwerkings- en beslissingseenheid van Verbinding CZS en alle lichaamsdelen
het organisme
Delicate organen met verpakkingen (schedel, 1) Willekeurig / somatisch
wervelkolom) = Activiteiten die onder de controle staan van de wil
en waarvan het bewustzijn intact moet zijn.
Bv. waarnemen, oefeningen maken, bewegen
2) Onwillekeurig / autonoom
= Verrichtingen die niet of niet rechtstreeks onder
invloed staan van de wil
Bv. hart, spijsvertering, temperatuur behoud
lichaam
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller daphnevanpamel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.83. You're not tied to anything after your purchase.