Summary
Samenvatting deontologie
- Course
- Institution
Volledige samenvatting
[Show more]
Seller
Follow
daphnevanpamel
Reviews received
Content preview
Deontologie1 Communicatieve rationaliteit
Jurgen Habermas (3 soorten argumenten in het vormen van een beroepsethisch standpunt:
Oriëntatie in de breedte (feiten) sociologische kijk
Oriëntatie in de hoogte (normen) juridische kijk
Oriëntatie in de diepte (waarden) ethische kijk
1.1 Sociologische kijk: oriëntatie in de breedte
= Feitelijk niveau (objectieve wereld)
Concreet: helikopterperspectief
Partijen en belangen
Complexiteit
o Micro = jijzelf als ortho + cliënt en zijn omgeving
o Meso = een groep, organisatie
o Macro = de samenleving
Belangen = wat een partij persoonlijk waardevol vindt
Positie van mensen
o Verworven positie met rolverwachtingen
o Interne rolconflicten – belangen op verschillende niveaus (conflicten tussen wat de
organisatie ‘vraagt’, wat de maatschappij ‘vraagt’ en wat de cliënt ‘vraagt)
Beroepspositie: sociaal-agogisch werker werkt ook vanuit een mandaat en finaliteit kans ons
op rolconflicten = tegenstrijdige verwachtingen
CONSEQUENTIALISTISCHE argumenten:
Als…dan-argumenten, gericht op gevolgen
Binnen de sociologische kijk zijn argumenten consequentialistisch omdat het gaat over een
onderscheiden en afwegen van belangen tegenover elkaar
De afweging moet altijd het verhogen van welzijn zijn van de cliënt
1.2 Juridische kijk: oriëntatie in de hoogte
Maatschappelijke en organisatorische normen:
Wetten en regels kunnen richting bieden
Privacy (vrijheid), discretieplicht/ambtsgeheim (discretie), beroepsgeheim (vertrouwen)
Intersubjectief: overeengekomen door meerdere mensen
De letter van de wet en de geest van een wet
Tegenstrijdige gedragsvoorschriften?
Groot belang aan beroepsgeheim (art. 458 SW): in deze cursus een absolute benadering (je moet
zwijgen) en een positieve interpretatie maar wat als je gevraagd wordt informatie te delen?
DEONTOLOGISCHE argumenten: principes als
basis van ons handelen (intentie)
,1.3 Ethische kijk: oriëntatie in de diepte
Centraal: beroepspersoon (zorgethiek)
o Gaat niet om persoonlijke ethiek
o Vanuit beroepspositie
Richtinggevende beroepsethische waarden
Meer-zinnigheid van waarden: zie bvb. invulling vrijheid
Negatieve vrijheid: vrij van… (obstakels)
Positieve vrijheid: vrij om… (mogelijkheden)
Aandacht voor zelfzorg!
Postconventioneel
ZORGETHISCHE argumenten: betrokkenheid en waarden van sociaal-agogische beroepen
,2 Privacy en vrijheid
2.1 Inleiding
Kenmerken privacy:
Vaak omschreven als een complex begrip
o Behoort enkel tot jezelf, de informatie die je een ander ontzegt
o Persoonlijke vrijheid om te gaan en staan waar je wil
o Een plek voor jezelf en de vrijheid om te denken en zeggen wat je wil
Een individueel recht: het recht om geen last te hebben van anderen en ongestoord te leven
Bevat waarden en overtuigingen
Filosofische/sociologische argumenten:
Er is geen ‘ik’ zonder iets te verbergen Recht op het private
Sociale relaties zijn niet mogelijk zonder iets te verbergen Socialisatie en ‘rollenspel’
We verbergen sowieso al van alles Vaak onze ‘oneffenheden’
Normatieve/juridische argumenten:
Je weet niet wat fout is Wat fout is, is niet in elke context hetzelfde
Het foute verandert Dynamisch karakter van normen in een samenleving
Niemand doet nooit niks fout ‘Stel je me geen vragen, dan vertel ik je geen leugens’
Je weet niet waarnaar ze zoeken Veiligheid vs. schending privacy
Je weet wat allemaal illegaal is
De overheid is niet te vertrouwen en maakt fouten
Je kent de toekomstige machthebbers niet
2.2 Oorsprong en wettelijke verankering
Oorsprong privacy:
Amerikaanse juristen
19e eeuw: ‘the right to be let alone’
Aanleiding: de opkomst van de pers die de private rust bedreigde (roddels, verhalen, sappige
details om hun kranten te vullen)
Stroomversnelling eind 20e eeuw
o Nieuwe technologieën zoals het fototoestel of tapapparatuur voor telefoons en
telegrafen
o Ontstaan wetgeving om persoonsgegevens en privacy te beschermen in België:
privacywetgeving in 1992
Privacy tegenover collectief belang (veiligheid of volksgezondheid):
Bv. op vlak van veiligheid zorgde 9/11 voor meer controle om de openbare veiligheid te
garanderen (bewakingscamera’s, elektronische vingerafdrukken, afluistertechnieken,
databanken,…)
Bv. op vlak van volksgezondheid leidt corona tot contact tracing
Groeiende tolerantie en grotere bereidheid om privacy op te geven
Voortdurende afweging
Evolutie in België: meer bevoegdheden voor Staatsveiligheid en Algemene Dienst voor
Inlichtingen en Veiligheid
, Individueel niveau:
‘Big data’: digitale profielen en persoonsgegevens
Bv. we geven in een handomdraai en meestal zonder verpinken ons e-mailadres en
facebookprofiel om een app te gebruiken
Bv. we aanvaarden cookies en gebruiksvoorwaarden zonder die ooit te lezen
Bv. we raken er aan gewoon dat we na het internet af te zoeken naar nieuwe schoenen, we
overal gebombardeerd worden met advertenties voor schoenen en vooral die schonen waar je
nog over twijfelde
2.3 Juridische kijk
2.3.1 Privacy als mensenrecht
Privacy als grondrecht (mensenrecht):
Art. 12 UVRM: ‘Niemand zal het voorwerp zijn van willekeurige inmengingen in zijn privaat leven,
zijn familie, zijn woning, of zijn briefwisseling, noch van een aanslag op zijn eer en zijn faam.
Eenieder heeft het recht op de bescherming van de wet tegen dergelijke inmengingen of
aanslagen.’
Art. 8 EVRM:
o 1: ‘Eenieder heeft recht op eerbiediging van zijn privé-leven, zijn gezinsleven, zijn huis en
zijn briefwisseling.’
o 2: ‘Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan met betrekking tot de
uitoefening van dit recht dan voor zover bij de wet is voorzien en in een democratische
samenleving nodig is in het belang van 's lands veiligheid, de openbare veiligheid, of het
economisch welzijn van het land, de bescherming van de openbare orde en het
voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden,
of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.’
Art. 22 Belgische grondwet: ‘Ieder heeft recht op eerbiediging van zijn privéleven en zijn
gezinsleven, (…)”.’
Onderbouwende wetten (kinderrechten, explicitering van privacy in andere weten zoals
beroepsgeheim,...)
Dimensies van privacy:
Informationele privacy: betreft informatie aangaande iemands persoon of zijn of haar
persoonlijke levenssfeer en de aanspraak van een individu om naar eigen inzicht te bepalen
wanneer, hoe en tot op welke hoogte informatie kenbaar wordt gemaakt aan anderen
Communicatieve privacy: communicatieve vrijheid en aangaan van communicatie (relationeel)
Fysische en psychische privacy: individuele zelfbeschikking over lichaam en verstand bv. vrije
keuze over medische behandeling of verbod tot fouilleren
Zelfbepaling, de individuele autonomie: ‘the right to be alone’ en keuzes maken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller daphnevanpamel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now