Burgerlijk recht:
Deel 1: Algemeen recht:
Hoofdstuk 1: algemene inleiding:
1) Wat is recht?
a) Het recht omvat een geheel van gedragsregels en normen
b) Deze hebben tot doel het maatschappelijk leven te ordenen
c) De regels worden opgelegd door de overheid
d) De regels zijn afdwingbaar
2) Indeling van het recht:
Privaatrecht Publiekrecht
= regelt de verhouding tussen burgers = regelt de algemene belangen en regelt de
verhoudingen van de overheidsorganen
Burgerlijkrecht Staatsrecht
Gerechtelijk privaatrecht Administratief recht
Internationaal privaatrecht Strafrecht
Strafprocesrecht
Fiscaal recht
3) De bronnen van het recht:
De bronnen van het recht kunnen we in grote lijnen onderscheiden in volgend bronnen:
- Wetgeving
- Rechtspraak: vonnis en arresten van advocaten
- Rechtsleer: artikels van profesoren die hun opinie geven
- Gewoonte: gewoonterecht
3.1) Wetgeving:
Hiërarchie der normen:
Trap 1: internationale verdragen en beslissingen van supranationale organisaties
(Europa)
- Een richtlijn (EU)
Regelgeving die nationale overheid verplicht moet opnemen in wetgeving
Overheid krijgt hiervoor een bepaalde termijn
- Een verordening (EU)
Algemene en volledige reglementering
Rechtstreeks van toepassing in ALLE lidstaten
(direct geldig geen wet meer uitvaardigen)
- Een beschikking (EU)
Regels toepasselijk op en bepaalde bestemmeling op 1 lidstaat geldig
- Internationale verdragen: overeenkomst tussen twee of meer staten over een
welbepaalde materie
Trap 2: de grondwet
1
, - Meest fundamentele (Belgische) wet
- Regelt inrichting van de machten (WM,RM,UM)
- Waarborgt de fundamentele rechten en vrijheden van de burgers
- Kan niet zomaar gewijzigd worden bijzondere procedure
o Kamer en senaat stellen nieuwe artikelen op.
o Nieuwe verkiezingen voor kamer en senaat
o Nieuwe kamer en senaat moeten artikelen bekijken en aanpassen (indien
nodig)
o Om goed te keuren:
2/3 aanwezig zijn
2/3 akkoord gaan met nieuwe artikelen
Trap 3: de wetten, decreten en ordonnanties
- Wet (federaal)
- Decreet (gemeenschappen en gewesten)
- Ordonnantie (Brussel hoofdstedelijk gewest)
- Hoofdbron: Burgerlijk Wetboek (BW)
- Overige bronnen:
Wetboek van de Belgische nationaliteit
Wet betreffende de aansprakelijkheid voor producten met gebreken
Decreet houden de bepalingen betreffende de huur van voor woning bestemde
goederen of delen ervan (woningshuurdecreet)
Trap 4: De KB’s (koninklijk besluit) en besluiten van de gemeenschaps- en
gewestenregeringen
- Handelingen van de uitvoerende macht die de uitvoering van een wet, decreet
ordonnanties mogelijk maken.
- Uitvoering door koning en aantal ministers
Trap 5: de MB’s (Ministerieel besluit) en besluiten van en lid van de gemeenschaps- en
gewestregeringen
- De ministers worden als vertegenwoordigers van de Koning belast met de technische
uitvoering van wetten, KB’s en besluiten van deelstaatregeringen
- Uitvoering door 1 minister (vb. minister economie)
3.2) Rechtspraak:
- Geheel van rechtelijke uitspraken
Toepassing van de wet op een concreet geval
(Vb. tussen 2 partijen, ik en media markt)
In principe alleen bindend tussen partijen
In praktijk kan het inroepen van een vroegere rechtelijke beslissing wel invloed
hebben op de besluitvorming van de rechter
3.3) Rechtsleer:
- Geheel van wetenschappelijke publicaties over juridische aangelegenheden
Boeken en artikels in juridische tijdschriften
2
, Kan gebruikt worden in een rechtszaak om zaken sterker te maken maar is niet
bindend
Kan evenwel bijdragen tot het vinden van een juridische oplossing in een
concreet geval
3.4) Gewoonte
- Algemeen geldende, openbare en herhaalde gedraging
Vb. op die specifieke manier werd vroeger betaald
- Subjectieve overtuiging dat deze gedraging geld als rechtsnorm
- Dat het via deze manier gedaan werd
- Minder belangrijk als bron in ons rechtsstelsel
Vb. overnemen van de familienaam
Hoofdstuk 2: Structuren en instellingen:
1) Algemene beginselen:
- België:
Een democratische staat
Principe van scheiding der machten
Rechtstaat (staat gebaseerd op recht en laten baseren op de wet)
Monarchie (= erfelijk en symbolische functie)
Federale staat
2) Enkele politieke instellingen:
- Federaal niveau:
Parlement, kamer en senaat = Wetgevende Macht (WM)
Regering, koning = Uitvoerende Macht (UM)
- Regionaal niveau:
Vlaams parlement = Wetgevende Macht (WM)
Vlaamse regering = Uitvoerende Macht (UM)
- Provincies en gewesten
, - Vredegerecht:
Algemene bevoegdheid: burgerlijke zaken ≤ 5000 euro
Specifieke bevoegdheid: huur, burengeschillen
Vb. overhangende boom
- Politierechtbank:
Overtredingen
Geschillen inzake verkeer
Vb. te snel rijden, door het rood rijden
- Rechtbanken van eerste aanleg:
Correctionele rechtbank: strafrechtelijke aangelegenheden (diefstal, slagen en
verwondingen, …)
Burgerlijke rechtbank: geschillen tussen burgers > 5000 euro,
beroepsprocedures tegen beslissingen vrederechter
Familie- & jeugdrechtbank:
Familiekamers: echtscheidingen, onderhoudsgelden, erfenisproblemen
Jeugdkamers: problematische opvoedingssituatie, misdrijven door
minderjarigen
Vb. kopen van een kapotte TV
Kamer voor minnelijke schikking
- Arbeidsrechtbank:
Geschillen tussen werkgever en werknemer
Vb. onterecht ontslagen
- Ondernemingsrechtbank:
Algemeen: geschillen tussen ondernemingen
Specifiek: faillissement, gerechtelijke reorganisatie
Vb. discussie tussen PXL en standaard boekhandel
- Hoven van beroep (5) en Arbeidshof:
- Hof van Cassatie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller karolinelutsch. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.