Summary
Samenvatting gerechtelijk recht (geslaagd met een 16)
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van gerechtelijk recht van 159 pagina's (inclusief de inhoudstafel)
[Show more]
7 reviews
By: yuliasalmon • 1 year ago
By: Seanke • 8 months ago
By: britney1 • 1 year ago
By: louizesmet4 • 1 year ago
I had a 14 first seat!!
By: ankeschoeters • 2 year ago
By: roxanat • 2 year ago
By: julieeroef133 • 2 year ago
Seller
Followmayalibaneesje
Reviews received
Content preview
InhoudDeel I. Algemene beginselen..................................................................................................................4
Hoofdstuk I. Wezen en functie van het gerechtelijk recht..................................................................4
Afdeling 1. Begripsomschrijving......................................................................................................4
Afdeling 2. Bronnen........................................................................................................................4
Afdeling 3. Karaktertrekken van het gerechtelijk recht..................................................................9
Afdeling 4. Basisbeginselen..........................................................................................................11
Afdeling 5. Toepassingsgebied......................................................................................................24
Titel II. Begrippen van het gerechtelijk recht....................................................................................28
Hoofdstuk 1. Rechtsvordering......................................................................................................28
Hoofdstuk 3. Het geschil...............................................................................................................42
Hoofdstuk 4. Het geding...............................................................................................................49
Hoofdstuk 5. Rechtsprekende handeling......................................................................................61
Titel III. Rechterlijke organisatie.......................................................................................................67
Hoofdstuk 1. Staatsmacht.............................................................................................................67
Hoofdstuk 2. Hoge Raad voor de Justitie e.a................................................................................67
Hoofdstuk 3. Leden van de rechterlijke macht.............................................................................70
Hoofdstuk 4. Gerechtelijke organisatie.........................................................................................73
Hoofdstuk 5. Medewerkers van het gerecht................................................................................77
Deel II. Bevoegdheid.............................................................................................................................78
Titel I. Begripsomschrijving...............................................................................................................78
Hoofdstuk 1. Rechtsmacht............................................................................................................78
Hoofdstuk 2. Bevoegdheid............................................................................................................78
Titel II. Rechtskarakter......................................................................................................................78
Hoofdstuk 1. Rechtsmacht............................................................................................................78
Hoofdstuk 2.Bevoegdheid............................................................................................................80
Titel III. Algemene beginselen...........................................................................................................81
Hoofdstuk 1. Materiële bevoegdheid...........................................................................................81
Hoofdstuk 2. Territoriale bevoegdheid.........................................................................................85
Titel IV Bevoegdheidsregeling..........................................................................................................88
Hoofdstuk 1. Materiële bevoegdheid...........................................................................................88
Hoofdstuk 2 Territoriale bevoegdheid........................................................................................103
Hoofdstuk 3. Bevoegdheidsincidenten.......................................................................................105
Deel III. Rechtspleging........................................................................................................................108
Titel I. Procesverloop......................................................................................................................108
, ....................................................................................................................................................108
Hoofdstuk 1. Rechtshulp en rechtsbijstand................................................................................108
Hoofdstuk 2. Dagvaarding..........................................................................................................110
Hoofdstuk 3. Rolstelling..............................................................................................................115
Hoofdstuk 4 Inleidende zitting....................................................................................................115
Hoofdstuk 5 Instaatstelling.........................................................................................................116
Hoofdstuk 6. Behandeling van de zaak op tegenspraak.............................................................117
Hoofdstuk 7. Rechtsdag en pleitzitting.......................................................................................119
Hoofdstuk 8 Sluiten van de debatten.........................................................................................120
Hoofdstuk 9 Mededeling aan OM...............................................................................................120
Hoofdstuk 10 Beraadslaging.......................................................................................................122
Hoofdstuk 11 Heropenen van de debatten.................................................................................123
Hoofdstuk 12. Uitspraak.............................................................................................................123
Hoofdstuk 13 Gedingkosten.......................................................................................................124
Hoofdstuk 14 Behandeling bij verstek........................................................................................126
Hoofdstuk 15 Eenzijdig verzoekschrift........................................................................................127
Hoofdstuk 16 Invordering van onbetwiste geldschulden...........................................................128
Titel II. Incidenten...........................................................................................................................130
Hoofdstuk 1 Wat zijn incidenten?...............................................................................................130
Hoofdstuk 2. Incidenten m.b.t. de eis.........................................................................................130
Hoofdstuk 3. Incidenten m.b.t. de partijen.................................................................................132
Hoofdstuk 4. Incidenten m.b.t. de procesactoren......................................................................133
Hoofdstuk 5. Incidenten m.b.t. de loop van het geding zelf.......................................................134
Titel III. Bewijsrecht........................................................................................................................135
Hoofdstuk 1. Problematiek van het bewijs.................................................................................135
Hoofdstuk 2. Bewijslast..............................................................................................................138
Hoofdstuk 3. Bewijsmiddelen.....................................................................................................140
Hoofdstuk 4. Bewijsprocedure...................................................................................................143
Titel IV. Rechtsmiddelen.................................................................................................................147
Hoofdstuk 1. Algemene beginselen............................................................................................147
Hoofdstuk 2. Verzet....................................................................................................................148
Hoofdstuk 3. Hoger beroep........................................................................................................149
Hoofdstuk 4. Cassatie.................................................................................................................154
Hoofdstuk 5. Derdenverzet.........................................................................................................156
Hoofdstuk 6. Herroeping van gewijsde.......................................................................................156
Hoofdstuk 7. Verhaal op de rechter............................................................................................157
, Hoofdstuk 8. Intrekking..............................................................................................................157
Titel V. Beslag en executie..............................................................................................................158
Afdeling 1 Kernbegrippen...........................................................................................................158
Afdeling 2 Het bewarend beslag.................................................................................................159
Afdeling 3 De gedwongen executie............................................................................................160
, Samenvatting Gerechtelijk recht
Deel I. Algemene beginselen
Hoofdstuk I. Wezen en functie van het gerechtelijk recht
Afdeling 1. Begripsomschrijving
Gerechtelijk recht = “het geheel van rechtsregels die betrekking hebben op de
effectuering van de materieelrechtelijke aanspraken van de rechtssubjecten”
> proces; ook rechtsvordering van de rechtssubjecten, de rechtsmacht en de
bevoegdheid van de rechtbanken en hoven, het geschil en het geding
> gerechtelijk privaatrecht; ook strafprocesrecht
= zijn private aanspraken. Het gerechtelijk recht bevat ook het privaatrecht, maar als het
vak zo zou noemen, dan gaan we ons beperken tot een bepaald recht. In het gerechtelijk
recht bespreken we ook het gemeen recht.
nauwe band met materieel recht
Afdeling 2. Bronnen
§1 Grondwet
- art. 13 GW: recht op toegang tot de rechter
- art. 23, 2° GW: recht op juridische bijstand (sociale grondrechten)
- art. 40, 144-159 GW: rechterlijk macht art. 151: onafhankelijkheid + paritaire
samenstelling en bevoegdheden Hoge Raad van Justitie
“De rechterlijke macht wordt uitgeoefend door de hoven en rechtbanken.
De arresten en vonnissen worden in naam des Konings ten uitvoer gelegd.”
§2 Verdragsrecht en recht van de Europese unie
- Art. 6 Europees Verdrag Rechten van de Mens en art. 14 BUPO
- Verordening nr.1215/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 12
december 2012 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en
de ten uitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (=
Brussel I bis Verordening)
Vb. er is een geschil tussen een Hongaarse koper en een Belgische verkoper.
Welke rechtbank is van toepassing voor het geschil? We moeten gewoon weten
dat dit in de verordening staat betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de
erkenning en de ten uitvoerlegging.
- Verordening nr. 2201/2003 van de Raad van 27 november 2003 betreffende de
bevoegdheid en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in
huwelijkszaken en inzake de ouderlijke verantwoordelijkheid
- Verordening nr. 1206/2001 van de Raad van 28 mei 2001 betreffende de
samenwerking tussen de gerechten van de lidstaten op het gebied van
bewijsverkrijging in burgerlijke en handelszaken
, - Verordening (EG) nr. 1393/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 13
november 2007 inzake de betekening en de kennisgeving in de lidstaten van
gerechtelijke en buitengerechtelijke stukken in burgerlijke of in handelszaken
- Verdrag van den Haag 15 november 1965 inzake de betekening en de
kennisgeving in het buitenland van gerechtelijke en buitengerechtelijke stukken
in burgerlijke en in handelszaken
- Verordening (EG) Nr. 1896/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 12
december 2006 tot invoering van een Europese betalingsbevelprocedure
o Vgl. Invordering van onbetwiste geldschulden (art. 1394/20 Ger.W.)
- Verordening (EG) nr. 861/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 11
juli 2007 tot vaststelling van een Europese procedure voor geringe
vorderingen
§3 Gerechtelijk Wetboek
- Wet 10 oktober 1967, in werking 1 november 1970
Ontwerp van Charles van Reepinghen, Koninklijke commissaris voor de
gerechtelijke hervorming (opgevolgd door Ernest Krings)
Betrachtingen:
modernisering van een drie eeuwen oud procesrecht (Ordonnance Civile
1667; Code de procedure civile 1806; Wet Rechterlijke Organisatie 1869; Wet
Bevoegdheid 1876)
- eenheid van rechtsmacht cfr. nu eenheidsloket of centrale inleidingskamer werd
eerst niet gerealiseerd. Aan zijn ontwerp kwamen nog vele wetswijzigingen.
- eenheid van rechtspleging
- vereenvoudiging en versnelling van rechtspleging (ook minder kosten)
bijv. afschaffing van verplichte procesvertegenwoordiging; minder formalisme;
kennisgeving bij gerechtsbrief; wijziging van eis; beslagprocedure; verdwijnen
pleitbezorgers
Amendering in het parlement (o.m. arr. rb.)
- Latere aanvullingen:
– Arbitragewet 4 juli 1972 (Deel VI)
– Nieuwe wet op de bemiddeling 25 februari 2005 (Deel VII)
– Collaboratieve onderhandelingen (wet 12 juni 2018, in werking getreden
op 1 jan. 2019)
- Verwaarlozing 1970 – 1995
– Wet van 3 augustus 1992 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek
nadien gewacht tot 2007 en 2014 om het civiel procesrecht te wijzigen.
Hier werd wel de nietigheidsverklaring grondig bijgeschaafd (later nog
vereenvoudigd in potpourri I)
- Nadien talrijke wetswijzigingen: vooral naar aanleiding van affaire Dutroux
– Octupuswetgeving met HRJ – 7 december 1998 8 partijen die samen
zijn komen te zitten. Dit heeft ervoor gezorgd dat de Hoge raad van
Justitie kan benoemd worden.
– Adviesraad magistratuur – 8 maart 1999
– Derde weg magistratuur – 7 april 2005
, – Coll. schuldenregeling – 13 december 2005
– Rechtsbijstand – 1 juli 2006
– Commissie modernisering – 20 juli 2006
– Feniks – 2005-2006 nu CHEOPS Justitie maar uitstel tot 2015 poging om
een volledig informaticasysteem in te voeren.
– Evaluatie korpschefs – 18 december 2006
– Instituut gerechtelijke opleiding – 31 januari 2007
- Belangrijke recente hervorming:
– Wet 21 april 2007 verhaalbaarheid erelonen advocaat + KB 26 oktober
2007
– Wet 26 april 2007 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met het oog
op het bestrijden van de gerechtelijke achterstand
– Wet 15 mei 2007 deskundigenonderzoek inmiddels “gerepareerd” door art.
20 – 32 van de Wet van 30 december 2009 houdende diverse bepalingen
betreffende justitie II, BS 15 januari 2010, 1889
– Wet van 30 juli 2013 betreffende de invoering van een familie- en
jeugdrechtbank
– Wet van 1 december 2013 tot hervorming van de gerechtelijke
arrondissementen en tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met het
oog op een grotere mobiliteit van de leden van de rechterlijke orde
niveau waarop rechtbanken actief zijn, hebben ze fors opgeschaald. In elk
provincie zou er 1 rb van eerste aanleg moeten zijn. Er zijn hier wel wat
uitzonderingen op.
12 nieuwe gerechtelijke arrondissementen
Gebieden: niveau van hoven van beroep + ondernemings- en arbeidsrechtbanken
worden ook hierop georganiseerd
Voor de burger heeft deze schaalvergroting niet veel veranderd. De rechtbanken staan er
nog altijd, maar hebben gewoon een andere benaming gekregen vb. rechtbank van
,eerste aanleg in Turnhout noemt: rechtbank van eerste aanleg Antwerpen afdeling
Turnhout.
Gerechtelijk gebied Antwerpen:
- Gerechtelijk arrondissement Antwerpen met afdelingen te Antwerpen,
Mechelen en Turnhout
- Gerechtelijk arrondissement Limburg met afdelingen te Hasselt en Tongeren
Gerechtelijk gebied Bergen:
- Gerechtelijk arrondissement Henegouwen (Hainaut) met afdelingen te Bergen,
Charleroi en Doornik
Gerechtelijk gebied Brussel:
- Gerechtelijk arrondissement Brussel (Bruxelles) met afdelingen te Brussel en
Halle-Vilvoorde
- Gerechtelijk arrondissement Leuven met afdeling te Leuven
- Gerechtelijk arrondissement Waals-Brabant (Brabant wallon) met afdeling te
Nijvel
Gerechtelijk gebied Gent:
- Gerechtelijk arrondissement Oost-Vlaanderen met afdelingen te
Dendermonde, Gent en Oudenaarde
- Gerechtelijk arrondissement West-Vlaanderen met afdelingen te Brugge,
Ieper, Kortrijk en Veurne
Gerechtelijk gebied Luik:
- Gerechtelijk arrondissement Eupen met afdeling te Eupen
- Gerechtelijk arrondissement Namen (Namur) met afdelingen te Dinant en
Namen
- Gerechtelijk arrondissement Luik (Liège) met afdelingen te Hoei, Luik en
Verviers
- Gerechtelijk arrondissement Luxemburg (Luxembourg) met afdelingen te
Aarlen, Marche-en-Famenne en Neufchâteau
– Wet 26 maart 2014 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek en de wet
van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van de
betalingsachterstand bij handelstransacties met het oog op de toekenning
van bevoegdheid aan de natuurlijke rechter in diverse materies, BS 22 mei
2014 (Wet natuurlijke rechter)
– Wet van 25 april 2014 houdende diverse bepalingen betreffende Justitie
– Wet 8 mei 2014 houdende wijziging en coördinatie van diverse wetten
inzake Justitie
- Potpourri I: Wet van 19 oktober 2015 houdende wijziging van het burgerlijk
procesrecht en houdende diverse bepalingen inzake justitie, BS 22 oktober 2015:
“a reasonable justice, within reasonable delays at a reasonable cost”
vb. mogelijkheid om verzet (kan je aanhalen wanneer je bij verstek
veroordeeld bent) in te stellen is nu drastisch beperkt. De regel is nu dat je geen
verzet mag instellen, maar hoger beroep moet instellen.
collegiale rechtspraak in rechtbanken van eerste aanleg en hoven van beroep
verdween
, civiele procedure werd hervormd met oog op vereenvoudiging. De
alleenzetelende rechter werd veralgemeend + nietigheidsverklaring
vereenvoudigd.
- Potpourri III: Wet van 4 mei 2016 houdende internering en diverse bepalingen
inzake Justitie, BS 13 mei 2016
- Potpourri IV: Wet van 25 december 2016 tot wijziging van de rechtspositie van
de gedetineerden en van het toezicht op de gevangenissen en houdende diverse
bepalingen inzake justitie, BS 30 december 2016
- Potpourri V: wet van 6 juli 2017 houdende vereenvoudiging, harmonisering,
informatisering en modernisering van bepalingen van burgerlijk recht en van
burgerlijk procesrecht alsook van het notariaat, en houdende diverse bepalingen
inzake justitie
- Potpourri VI: Wet 25 mei 2018 tot vermindering en herverdeling van de
werklast binnen de rechterlijke orde (BS 30 mei 2018)
- Waterzooiwet: Wet 18 juni 2018 houdende diverse bepalingen inzake burgerlijk
recht en bepalingen met het oog op de bevordering van alternatieve vormen van
geschillenoplossing (BS 2 juli 2018)
- Potpourri VII: Wet 21 december 2018 houdende diverse bepalingen betreffende
justitie (BS 31 december 2018)
Knelpunten waren/blijven:
- behoudsgezinde mentaliteit van rechtspractici
- inertie van de rechtspractici bij de receptie van nieuwe wetteksten inzake
gerechtelijk recht
- geen moderne infrastructuur: maar e-justice krijgt vorm
§4 Bijzondere wetteksten
Volgens C. Van Reepinghen kon de civiele procedure in één wetboek geregeld worden.
Daarom werd de echtscheidingsprocedure van het BW naar het Ger.W. overgeheveld.
Bijv. BW, WER (boeken XV-XVII Rechtshandhaving), talrijke bijzondere wetten (Wet 15
juni 1935 gebruik der talen in gerechtszaken) en decreten (bijv. Woninghuurdecreet -
leer van de impliciete bevoegdheden - GwH nauwe band materieel recht)
Gevolg: geen eenheid van rechtspleging
§5 Rechtspraak
- Feitelijk gezag van de cassatierechtspraak; zie nochtans art. 6 Ger. W. (geen
bindend precedentenrecht) Belangrijk artikel !
– “De rechters mogen in de zaken die aan hun oordeel onderworpen zijn,
geen uitspraak doen bij wege van algemene en als regel geldende
beschikking”
– oorspronkelijke invulling: toepassing van beginsel van scheiding
staatsmachten. Rechter mag geen uitspraken doen die toekomstgericht
zijn. Hij mag een vaste rechtspraak aanvoeren op voorwaarde dat hij
motiveert waarom hij zich bij die rechtspraak aansluit + hij moet de
woorden opnieuw uitspreken.
– thans: motiveringsplicht
- Erkennen van algemene rechtsbeginselen
, – algemeen rechtsbeginsel volgens hetwelk de partijen verplicht zijn mee te
werken aan de bewijsvoering
– autonomie van de procespartijen (beschikkingsbeginsel)
– verbod van eigenrichting
– onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechter
§6 Rechtsleer
Ger. W. stimulans voor nieuw wetenschappelijk onderzoek inzake gerechtelijk recht
- bijv. taak van de rechter, collectieve rechtsvordering (class action)
Rechtsvergelijking met Nederland en Frankrijk
- kort geding, dwangsom, contradictoir verzoekschrift, betekening van exploten
Afdeling 3. Karaktertrekken van het gerechtelijk recht
§1 Nationaal recht
Enkel lex fori (= nationaal recht van de geadieerde rechter) telt.
Historisch te verklaren: plaatselijke costuymen
Internationalisering van de rechtsbetrekkingen voornamelijk internationaal
privaatrecht
Europees procesrecht
- bijv. EEX (= versnelde uniformisering en wisselwerking tussen nationale en
Europese procesreht) en andere Europese Verordeningen
- verdragsautonome interpretatie Hof van Justitie te Luxemburg: bijv. “gewoon
rechtsmiddel”
Benelux procesrecht
- bijv. dwangsom (in het gerechtelijk recht)
- verdragsautonome interpretatie: “hoofdveroordeling” = elke veroordeling waaraan
een dwangsom gekoppeld aan kan worden. In Belgisch recht heeft dit een andere
interpretatie.
§2 Gemengd karakter
Deels publiek- en deels privaatrecht
- publiek: rechterlijke organisatie
- privaat: conflictoplossing / effectuering van materiële belangen private personen
§3 Dynamisch karakter
Invloed van de evolutie van het materieel recht (bijv. versoepeling echtscheiding)
Invloed van maatschappelijke evolutie (bijv. informatisering): door corona zijn wij
allemaal omgeschakeld naar telewerking
Vb. consumentenrecht: wie hierin pleit, moet oog hebben voor een optimale beslechting
van consumentengeschillen. Een rechtssysteem werkt pas goed als de consument zijn
subjectieve rechten kan effectueren dankzij een snelle, goedkope, en accurate
rechtspleging. De toegang tot de rechter werd vereenvoudigd in het WER.
Omgekeerd: het gerechtelijk recht kan ook het maatschappelijk gedrag beïnvloeden
(bijv. sturen met gerechtskosten: verhoging griffierechten, rechtsplegingsvergoeding, …)
, §4 Formalistisch karakter
Proceshandelingen zijn slechts geldig mits het naleven van de door de wet opgelegde
vormvereisten – meestal op straffe van nietigheid (handtekening, datum, bepaalde
vermeldingen, aantal exemplaren)
Wanneer de sanctie bij de niet-naleving van één van die vormen quasi- automatisch
de nietigheid tot gevolg heeft, spreekt men van formalisme
Positief: rechtszekerheid; indien de vorm wordt nageleefd, heeft men de zekerheid dat
de proceshandeling gevolgen teweegbrengt zonder nog andere voorwaarden te moeten
nakijken
Negatief: wanneer bij het niet-naleven van één van de vormen de proceshandeling geen
gevolgen teweegbrengt – zelfs als het doel, waarvoor de vorm is ingevoerd werd bereikt
Deformalisering door vereiste van belangenschade en mogelijkheid tot regularisatie
§5 Dwingend karakter?
Bepalingen van aanvullend-, dwingend recht en openbare orde (OO: art. 2 BW)
Finaliteit van de regel
openbare orde:
1. rechterlijke organisatie (art. 58-555quater Ger. W.)
2. materiële bevoegdheid (art. 9 Ger. W.)
3. enkele bepalingen inzake territoriale bevoegdheid (art. 631-633 Ger. W.)
4. kwaliteitseisen (art. 148 en 149 GW en 6 EVRM), …
Niet alle wetsbepalingen waar het woord “ambtshalve” voorkomt, behoort tot de OO. Het
biedt alleen aan de rechter om een actief procesbeleid te voeren.
§6 Dienende functie
Een dubbel dienende functie: bijdragen tot een draaglijke en humane oplossing van
individuele conflictsituaties + verder creatief scheppen van nieuwe en betere
rechtsordening.
Probleem
- eerste fase: bij elk materieel recht staat vermeld hoe dat recht kan worden
gerealiseerd
de dienende functie – bekomen van materieel recht – ligt voor de hand
- tweede fase: alle bepalingen van procesrechtelijke aard worden samengebracht
tot één groot procesrechtelijk geheel
de dienende functie – bekomen van materieel recht – ligt niet meer voor de hand
– een wetboek kent zijn eigen dynamiek
- laatste fase: het gerechtelijk recht verwerft een eigen betekenis, waarde en
ontwikkeling (one size fits all)
o begrippen worden verzelfstandigd (autonomie van de rechtstak)
o het wetboek wordt toegepast in alle gevallen, waarbij men geconfronteerd
wordt met gevallen die men eigenlijk niet wil
de dienende functie – bekomen van materieel recht – is teloor gegaan door de
verzelfstandiging van het begrippenarsenaal
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mayalibaneesje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.37. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78998 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now