Summary
Samenvatting Ziektekunde ZKH Leerjaar 3
- Course
- Institution
Duidelijke samenvatting voor de leerstof van ziektekunde ziekenhuis leerjaar 3
[Show more]
Seller
Follow
Kellyvanduinkerken
Content preview
Ziektekunde ziekenhuis verdiepingLes 1: Zorgvragers met oncologische aandoeningen
Oncologie – het deel van de geneeskunde dat kanker bestudeert en probeert te
genezen. Mensen die met de ziekte kampen, worden op de afdeling oncologie
van het ziekenhuis opgenomen als er sprake is van complicaties door de zieke.
Celdeling en DNA
Het DNA speelt een belangrijke rol in de celdeling, maar een cel gebruikt alleen
dat deel van de erfelijke informatie die de cel voor haar functie nodig heeft. Bij de
ziekte kanker is het functioneren van de cellen verstoord.
Dysplasie – bij een orgaan of weefsel is een afwijking van de weefselstructuur.
Apoptose – het t proces van geprogrammeerde celdood. Waardoor er plaats
wordt gemaakt voor nieuwe ‘gezonde’ cellen.
Metastaseren – uitzaaiingen
Tumor – Gezwel. Ontaarding en woekering van weefsel, te onderscheiden in
benigne of maligne gezwellen.
Carcinoom – Kwaadaardig gezwel in dekweefsel (huid/slijmvliezen)
Sarcoom - kwaadaardig gezwel in de weke delen
Benigne en maligne tumoren
Benigne tumoren
‘Goedaardig’
Langzame groei
Geen metastasering
Goed gedifferentieerd (normale functie is nog grotendeels intact)
Ingekapseld
Drukt wel weefsel weg
Expansieve groei
Sommige gevolgen die de benigne tumoren veroorzaken kunnen wel
schadelijk of zelfs dodelijk zijn. Daarom is kan een benigne tumor wel gevaarlijk
zijn en is het soms noodzakelijk om deze te verwijderen. Dit komt door hun
expansieve groei.
Voorbeelden:
1
, - Poliepen (slijmvliesgezwellen)
- Lipomen (vetgezwellen)
- Fibromen (bindweefselgezwellen)
- Papilomen (huid- of slijmvliesgezwellen)
- Myomen (spiergezwellen)
Maligne tumoren
‘Kwaadaardig’
Snelle groei
Slecht gedifferentieerd (normale functies niet meer intact)
Niet ingekapseld
Infiltreert andere weefsels
Wel metastasering
Angiogenese het opnieuw vormen
van bloedvaten uit bestaande
bloedvaten
Kwaadaardige tumoren zijn afhankelijk van
het weefsel waarvan ze uitgaan worden
onderverdeeld in:
- Sarcomen (steunweefsels)
o Bindweefsel
Fibrosarcoom
o Kraakbeen
Chondrosarcoom
o Beenweefsel (botweefsel)
Osteosarcoom
- Carcinomen (dekweefsel)
o Huid
Basaalcelcarcinoom
o Slijmvliezen
Adenocarcinoom
Metastasering – Uitzaaiingen.
De maligne cellen laten zich los van de tumor en gaan zich verspreiden door de
rest van het lichaam. Dit kan op 3 manieren:
Via bloedbaan (hematogeen)
Via het lymfesysteem (lymfogeen)
Infiltratie (naar de naastgelegen organen)
Via de ader komen ze beide uit in het hart en deze kan het naar de longen
brengen (via de bloedbaan). Via de longen kan het ook naar de rest van het
lichaam verspreid worden (via het hart terug de bloedbaan in).
Kanker – Niet bij elke tumor is er sprake van een tumor. Dit is alleen het geval
bij maligne tumoren (kwaadaardige tumoren).
Algemene verschijnselen van kanker:
Aanhoudende heesheid of hoest (keelkanker)
Bloed in opgehoest slijm (longkanker)
Slikklachten (mond- of keelkanker)
Nieuw of veranderende moedervlekken (huidkanker)
2
, Schilferend plek of knobbel op de huid (huidkanker)
Een verdikking of knobbeltje ergens in het lichaam
(borstkanker/teelbalkanker)
Urinewegproblemen of veranderingen bij het plassen (kanker in
geslachtsorganen of nieren, blaas, etc.)
Abnormaal vaginaal bloedverlies of abnormale afscheiding (kanker in
vrouwelijke geslachtsorganen)
Aanhoudende verandering in de defecatie (darmkanker)
Afvallen zonder een duidelijke aanleiding (alle soorten kanker)
Risicofactoren kanker:
- Leeftijd
- Leefstijl Carcinogenen:
- Roken - Chemische stoffen
- Tabak (asbest +
- Onvoldoende tabaksrook) beweging
- Ongezonde voeding - Straling
- Alcohol (UV-licht + röntgen)
- Leefomgeving - Chronische
- Beroep ontsteking
- Infectie ziekten - Virale infecties
- Erfelijkheid
- Voeding
Tumorclassificatie (TNM-classificatie)
Met dit classificatiesysteem kunnen artsen wereldwijd de eigenschappen en het
gedrag van bepaalde tumorsoorten bij zorgvragers in kaart brengen. Waar
rekening mee gehouden moet worden is dat deze classificatie voor elke
tumorsoort bestaat en specifiek is voor bepaalde kankersoorten.
De verschillende combinaties TNM worden gegroepeerd in 4 stadia I t/m IV.
T Tumorgrootte (de diameter of mate van ingroei)
N Node (lymfeklier), aantal/plaats van lymfeklieruitzaaiingen
M Metastasen (uitzaaiingen) op afstand van de tumor in bijv. andere
organen, botten.
Diagnostiekmethoden om tumoren te kunnen opsporen
Palpatie
Tumoren die aan de oppervlakte of dichtbij de oppervlakte liggen, zijn eenvoudig
te onderzoeken door met de vingers de plek af te tasten. Zo kan de grootte,
locatie, vorm en structuur van de tumor worden vastgesteld.
Cytologisch/histologisch onderzoek
Bij cytologisch onderzoek wordt lichaamsmateriaal (urine, sputum of tepelvocht)
op celniveau onderzocht. Dit wordt afgenomen d.m.v. een punctie.
Bij histologisch onderzoek wordt lichaamsmateriaal op weefselniveau onderzocht.
Hierbij gaat het om kleine stukjes lichaamsweefsel die chirurgisch verwijderd
(biopsie) moeten worden.
3
, Scopie
Door een flexibele buis en een scoop kunnen inwendige organen worden
bekeken. Via deze methode is het ook mogelijk om een stukje weefsel te
verwijderen voor onderzoek.
Röntgenonderzoek
Inwendige organen kunnen zichtbaar gemaakt worden.
Angiografie
De bloedvaten worden zichtbaar gemaakt door contrastvloeistof. De arts kan zo
de vaten onderzoeken op afwijkingen. Dit is nodig, omdat zorgvragers met
kanker een verhoogd risico hebben op diepe veneuze trombose (DVT).
Echografie
Met geluidsgolven worden organen op een scherm zichtbaar gemaakt.
Scanning
- CT-scan: er worden dwarsdoorsneden gemaakt van organen en/of
weefsels.
- MRI-scan: de ligging en de structuur van allerlei organen kunnen zo
nauwkeurig worden onderzocht.
- PET-scan: wordt meestal toegepast om uitzaaiingen op te sporen. Met dit
onderzoek wordt er gebruikgemaakt van radioactieve stof die gekoppeld is
aan suikermoleculen.
De meeste kankercellen hebben een verhoogde stofwisseling en zullen
hierdoor meer suikermoleculen opnemen in vergelijking met gezonde
cellen.
Doelen van de volgende behandelingen
Curatieve behandeling - Is erop gericht om iemand te genezen.
Adjuvante behandeling – Er kan bijvoorbeeld chemo gegeven worden als
behandeling. De bedoeling hiervan is om eventuele metastasen te vernietigen.
Neo-adjuvante behandeling – Gericht op een beter eindresultaat. Deze
behandeling kan worden gegeven vóór een curatieve behandeling. (bijv. een
bestraling voor een operatie om de tumor te verkleinen).
Palliatieve behandeling – Gericht op het afremmen van de ziekte en/of het
verminderen van klachten als de ziekte niet meer te genezen is.
Behandelmethoden
- Chirurgische therapie:
De tumor wordt met een dikke laag omgevend gezond weefsel uit het
lichaam verwijderd. Het kan ook zijn dat het hele orgaan weggehaald
wordt.
- Radiotherapie:
De kwaadaardige cellen worden vernietigd met radioactieve straling. Het is
ook mogelijk om stoffen die radioactiviteit afgeven tijdelijk in het lichaam
in te brengen (bachytherapie).
- Chemotherapie:
Behandelmethode van kanker waarbij gebruikgemaakt wordt van
cytostatica (celgroeiremmers). Dit zijn medicijnen die de groei van
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Kellyvanduinkerken. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $71.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now