Algemeen
- Je moet niet als een soort robot de methode toepassen, maar kritisch erop reflecteren.
o Hoe kunnen methoden helpen bij planologische problemen?
o Wat zijn de impliciete veronderstellingen die in de methode zitten?
o Kritisch reflecteren op de methoden
Ex-ante = van te voren (vaak kwantitatief en geïnstitutionaliseerd)
- wil je een beeld maken met hoe die toekomst gaat zijn.
o In welke vorm komt de toekomst naar het nu?
Teksten/beelden/cijfers
o Namens wie evalueer je de toekomst? (vanuit geld)
Projectontwikkelaar/overheid
o Hoe ver ga je de toekomst in?
Tijdshorzion
o Hoe wordt de toekomst gewaardeerd?
Disconteren
Intergenationele gelijkheid
Een model is een vereenvoudigde weergave van een deel van de werkelijkheid.
- Waarom gebruiken we modellen?
o Wereld te complex voor ons brein
o Gewoontegedrag (gebruiken het al heel lang)
o Verwerking kwantitatieve informatie
o Ex ante inschatting, ‘grip’ op de toekomst
- Box’s law: All models are wrong, but some are useful.
- Typen kwantitatieve modellen in planologie
o Beschrijvend: gaat over de huidige situatie
o Voorspellend: Toekomst voorspellend en/of in kaart brengend
o Evaluerend: wat betekent een bepaalde interventie voor een bepaalt ruimtelijk
vraagstuk
- Gebruik modellen
o Instrumenteel: model geeft direct antwoord op wat je moet doen. (gaat dus alleen
om het antwoord)
o Conceptueel/Lerend: door gebruik van het model snap je beter hoe de werkelijkheid
in elkaar zit, hierdoor kan je beter beleid maken.
o Opportunistisch: gebruikt model om gelijk te krijgen.
o Symbolisch: lijkt op opportunistisch gebruik maar subtieler. ‘Er is onderzoek gedaan
naar’
Hoe worden toekomstconstructeis ingezet in de planologie?
Volgens Coucleslis en Pelzer: te weinig.
- Om de toekomst vorm te geven (visies)
- Om grip te krijgen op onvoorziene ontwikkelingen (scenario’s, prognoses)
- Als input voor diverse andere methoden (verkeersmodellen, MKBA)
- Als een continu ‘gesprek’ of discours dat articulatie behoeft (verhalen vertellen)
- Als politiek-strategisch middel
, Onderlinge samenhang en gebruik
- Interafhankelijk: methode hebben relatie met elkaar, hoe methode effect op elkaar hebben
o Verkeersmodel is soms input van milieumodel
o Scenarioanalyse (economische groei -> verkeer) kan effect hebben op MKBA
- Overlappend: lijken op elkaar, gaan deels over hetzelfde
o Hierdoor niet logisch om beiden te doen
Rollenspel en actoranalyse
- Onafhankelijk: methoden bestaan onafhankelijk van elkaar
Modellen
MKBA
- Utilisme: zo veel mensen zo gelukkig mogelijk maken
o MKBA rekent uit hoe er met een alternatief zoveel mogelijk geluk voor iedereen
georganiseerd kan worden.
Stappen MKBA
- Probleemanalyse
- Inschatten projecteffecten
o Afschrijftermijn van 30 (soms 50) jaar
o Pro Memorie: aspecten die we moeten onthouden, deze zijn niet te berekenen
- Monetariseren effecten
o Een financieel gewicht toekennen aan een effect
Value of time; de waarde die mensen aan (reis)tijd(winst) toekent.
- Disconteren
o Dingen die ver weg zijn in tijd of ruimte waardeer je minder dan dingen die dichtbij
zijn.
- Uitkomsten berekenen en interpreteren
o Contante waarde: de optelsom van gemonetariseerde baten en kosten.
o Baten-kostenverhouding: de ratio baten in verhouding tot de kosten (boven de 1 is
goed)
Maatschappelijke kosten kan je benoemen als ‘negatieve baten’
• Effect op contante waarde: blijft hetzelfde
• Effect op baten-kosten verhouding: wel effect, BKV lager.
Kritiek
- Mouter: Burgers worden als consument gezien; ben je als consument bereid om ervoor te
betalen?
- Mouter: Wanneer politici MKBA’s ontvangen voor transport projecten gebruiken ze dit
vooral in een opportunistische of symbolische manier. Ze gebruiken MKBA’s niet voor het
vormen van hun mening.
o Vertrouwen de onpartijdigheid niet, ontvangen het te laat
- Mouter: Burger beslist niet mee
PWE
Willingness to pay (WTP): wat heb je er als consument voorover
WTAPB: allocate public budget. Jezelf als burger in de rol van beleidsmaker zetten. Niet zozeer wat je
er als consument voor wilt betalen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LisavanDijk1999. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.