De Plancyclus in het sociaal
agogisch werk
De plancyclus als model
Als SPH’er krijg je te maken met tamelijk eenvoudige problematiek, maar ook
met complexe problematiek. Je gaat samen met de cliënt en diens omgeving op
zoek naar een oplossing of aanpak voor de problemen, om mensen volwaardig
en menswaardig te laten functioneren in hun primaire leefsituatie en sociale
omgeving.
Om tot zorgvuldig en effectief handelen te komen, gaat er een heel denk- en
onderzoeksproces aan vooraf. Proces is een onlosmakelijk onderdeel van
methodisch hulpverlenen.
Sommige SPH’ers werken ambulant, dus individueel uitvoerend (geen 24 uur
zorg). De meeste werken samen in een multidisciplinair team van verzorgenden,
hulpverleners, maatschappelijk werkers en verpleegkundigen. Elke beroepsgroep
heeft een eigen deskundigheid, eigen bevoegdheden en een eigen manier van
kijken.
Een SPH’er:
- Zoekt samen met anderen naar oplossingen
- Is een generalist
o Ondersteunt niet alleen de cliënt, maar betrekt ook diens omgeving
erbij
o Is vaak aanwezig of betrokken bij de primaire leefsituatie van de
cliënt, hierdoor kun je het gedrag van de cliënt in de context
bekijken. Je ziet de mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. Je
bent de ogen en oren van andere hulpverleners.
o Handelt altijd uit een ethische en normatieve kant
Helpt cliënten hun plannen en wensen kenbaar te maken
Plancyclus
De plancyclus bevat verschillende, opeenvolgende fases. Het is een iteratief
proces, want je kunt steeds weer terug (kijken) op het deel dat je al hebt
doorlopen van het proces. Het zorgt ervoor dat je doelgericht, systematisch,
bewust en procesmatig gaat handelen = methodisch handelen.
- Oriënteren: probleemanalyse maken en probleemdefinitie formuleren
o Wat is het probleem?
- Onderzoeken/diagnosticeren: conclusie of diagnose maken aan de hand
van observaties en gesprekken die je hebt geordend, geanalyseerd en
hebt geïnterpreteerd
o Wat is de oorzaak?
- Plannen: doelen vaststellen en een concreet werkplan maken
o Hoe gaan we het oplossen?
- Uitvoeren: aan de slag met het werkplan, je blijft observeren
o Aan de slag!
- Evalueren: doel gehaald ja/nee? Waar succes, waar gefaald?
o Wat hebben we bereikt en hoe?
, Het denkmodel is simpel en geordend. De werkelijkheid is ingewikkeld en
ongeordend.
1 Basismodel in handen waarmee je het hulpverleningsproces richting kunt
geven
2 Model geeft aan welke stappen je moet nemen
Dankzij de plancyclus kun je eigen handelen sturen:
1 je weet welke fasen je moet doorlopen
2 je weet waarom je iets doet
3 je weet waar je naartoe wilt werken en waarom
4 kritisch kijken naar je eigen handelen
Het geeft je dus handvatten om te analyseren hoe het hulpverleningsproces in de
praktijk verloopt.
Diagnosticeren
Voor een SPH’er houdt dit in vaststellen welk ziektebeeld of welke stoornis van
toepassing is. Dit is diagnostiek, want we delen de cliënten in een categorie in
(bijv. een stoornis, ziektebeeld of afwijking). Dit doen we door probleemgedrag
op gestandaardiseerde manier met vaste instrumenten te beschrijven,
bijvoorbeeld de DSM IV bij psychische stoornissen.
Binnen de psychologie en hulpverlening wordt de term op een andere manier
gebruikt:
- Rispens: “Diagnostiek in engere zin betekent een veel verder doordringen
in en beschrijven van het individuele geval.”
- Rigter: “De diagnose is een aanzet tot het verklaren en begrijpen van
datgene wat is waargenomen”
- Kars: “De diagnose is een inzicht gevende verklaring voor
probleemgedrag”
Het gaat om het diepgaand beschrijven van een probleem of van
probleemgedrag, het plaatsen van dit gedrag in een breder perspectief van de
mogelijkheden en beperkingen van degene die de problemen ondervindt en het
vinden van een verklaring voor het probleem.
De plancyclus als denkmodel
- Model van de werkelijkheid: de plancyclus is gebaseerd op de manier
waarop de menselijk geest werkt. Het beschrijft wat mensen van
nature doen als ze een probleem tegenkomen. Het is goed om als
hulpverlener inzicht te hebben in de eigen sterke en zwakke kanten ten
aanzien van de plancyclus.
- Model voor de werkelijkheid: het denkmodel geeft handvatten om te
analyseren hoe het hulpverleningsproces in de praktijk verloopt. Het
schrijft voor welke stappen je moet nemen.
Het denkmodel is een instrument om samen met je collega’s en andere
deskundigen kritisch naar het eigen handelen en de effecten daarvan te kijken.
Hierdoor kun je gerichter hulp bieden. Je maakt gebruik van theoretische
inzichten en actueel wetenschappelijk onderzoek, hierdoor word je professioneler.
Ook word je geacht kritisch te zijn over wetenschappelijk onderzoek.
Methodisch werken: nadenken over de manier van werken.
Professionele hulpverleners onderscheiden zich doordat zij:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller NAB40. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.23. You're not tied to anything after your purchase.