Heuristiek
Doelstellingen van Heuristiek
Heuristiek of rechtsmethodologie is een wijze om juridische vraagstukken op te lossen.
Drie kernzaken in Heuristiek:
Hoe moet ik rechtsbronnen zoeken?
Hoe moet ik rechtsbronnen lezen, begrijpen en interpreteren?
Hoe kan ik rechtsbronnen gebruiken?
Positief recht is het recht dat op een bepaald ogenblik daadwerkelijk bestaat in onze
samenleving.
Terug te vinden in de formele rechtsbronnen
Zowel Belgisch, Europees als internationaal
Welke formele rechtsbronnen bestaan er?
Welke kenmerken hebben deze formele rechtsbronnen?
Onderscheid formele van materiële (rechts)bronnen:
1
, Geschreven versus niet-geschreven
Gepubliceerd versus niet-gepubliceerd
Officiële versus officieuze publicatie (of geen publicatie)
Bindend versus gezaghebbend
Hoe analyseer ik een juridische casus? Vijf cruciale stappen:
Begrijpen van de opdracht (‘wat’)
Juridische vertaling, selectie en afbakening van de opdracht (‘onderzoeksvraag’)
Feitelijke zoeken naar bronnenmateriaal (‘hoe’ en ‘waar’)
Analyse en beoordeling van het gevonden bronnenmateriaal (PAV)
Verwerking en functioneel reproduceren van de gevonden informatie
Iedere formele rechtsbron moet worden beoordeeld aan de hand van het PAV-principe.
P Pertinent
A Actueel
V Volledig
Opzoeken, analyse en verwijzen van/naar wetgeving
2
, Ø Nemo censetur ignorare legem = juridische fictie, zelfs illusie
Ø Formele, gepubliceerde, bindende en evoluerende rechtsbron
Ø Wetgeving sensu stricto versus wetgeving sensu lato
Ø Hiërarchie der normen is van groot belang
Ø Wetgevingstechniek is het geheel van regels om regelgeving op te stellen en de
rechtsregels zo goed mogelijk te formuleren.
Structuur van wetgeving:
Opschrift: rechtsregel volledig vermelden (geen titel en steeds uniek, uitgezonderd
wijzigende rechtsregels).
Aanhef: juridische grondslag en totstandkoming belsuit (legitimatie + eerste toetsting
door de rechter).
Dispositief: inleidend artikel, definities, algemene bepalingen, toezicht en boetes,
wijzigingsbepalingen, opheffing, overgangregeling, inwerkingstreding en
uitvoeringsbepalingen (voor minister die besluit regering moet uitvoeren).
Artikelen kunnen gebundeld worden onder een (sub)titel.
Algemene principes:
Lex posterior degrogat priori
Dura lex, sed lex
Lex specialis derogat generalis
Principieel verbod op retroactieve wijzigingen + tijdelijke handhaven vernietigde
regelgeving.
Ø Sommige regelgeving is statisch, andere dynamisch
Ø Sommige regelgeving is eenvormig, andere gediversifieerd
Ø Basis-, uitvoerings- en wijzigingsregelgeving
Ø Nut van zowel interne als externe rechtsvergelijking
Ø Meerwaarde van een grondig onderzoek naar regelgeving
Ø Normaliter bindend vanaf de 10de dag na publicatie BS
Waar en hoe vind ik wetgeving (in ruime zin)?
A. Officiële publicatie
3
, 1. Belgsisch Staatsblad:
Analoog of digitaal. Voor 01/06/1997 enkel analoog.
Vanaf 01/01/2003 enkel digitaal.
B. Officieuze publicatie
1. Geconsolideerde Wetboeken:
Dit is een systematisch geactualiseerde gebundelde uitgave van bepaalde
wetgevingen (in ruime zin) OF
Officiële bundeling van wetgeving door de wetgever in wetboeken
Geannoteerde of niet-geannoteerd
Voordelen van Wetboeken:
o Geconsolideerd
o Actueel
o Verwijzingen naar de officiële publicatie
o Er wordt weergegeven of een wet werd gewijzigd of werd opgeheven
dan wel wat de toekomstige tekst zal zijn
Nadelen van Wetboeken:
o Slechts een selectie van wetgeving
o Wetgeving wijzigt permanent
o Vaak geen verwijzing naar de parlementaire voorbereidingen
o Om de oude of opgeheven wetteksr te kennen moet he de oude wet
raadplegen
2. Chronologische wettencollecties
Lijsten van wetgeving die werden gepubliceerd in het jaar voor publicatie
Weergave van titels en de verwijzing naar de publicatiedatum en naar de
officiële vindplaats
Chronologisch op datum van afkondeging
Eventueel chronologische of analytische registers
De geselecteerde wetgeving is volledig, echter GEEN consolidatie
Enigszins verouderd, maar wel relevant voor historische opzoekingen
3. Andere hulpmiddelen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ellamestdagh19. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.55. You're not tied to anything after your purchase.