De theorie en denkwijze is per filosoof duidelijk en bondig samengevat.
De samenvatting kan ook gebruikt worden door studenten van architectuur en productontwikkeling
- Reductie= herleiden van een veelheid naar een eenheid als je
probleem bekijkt het proberen oplossen door te reduceren
- Gaat opzoek naar de archè (=oorsprong) = iets dat overal en altijd
aanwezig is (materiële oorsprong) zijn archè is water
gaat vaak naar Egypte, Nijl (water) brengt leven, doet bomen
groeien,…
als je water onderverdeeld krijg je altijd weer water zorgt voor in
stand houden en onderhouden van leven we zijn ontstaan uit water
- Hij wou komaf maken met Godenverhalen die voor alles verantwoordelijk
zijn, natuur moet verklaard worden vanuit de natuur (vb. bliksem komt niet
door een God er is een natuurlijke verklaring voor)
Niet alles is herleidbaar tot niveau van de natuurkunde
Fysicalisme= alles is herleidbaar tot de fysica
GEVAAR: demystificatie= moet niet alles te veel willen verklaren/wil je alles
weten? vb. vallende ster soms leuk om mysterie te behouden
Geen geschreven teksten meer van Thales (alles wat we weten is overgeleverde
kennis/geschreven door anderen)
Anekdotes: heeft zonsverduistering voorspeld
- Was eerste natuurfilosoof= Op samenhangende wijze zonder te
verwijzen naar goden of magische krachten de natuur (physis) verklaren
- Stelling van Thales: hoogte van een piramide berekenen: eens dat het
bewezen is geldt het altijd en overal
1
,Pythagoras (570 VC-500VC)
- Stelling van Pythagoras: (a²+b²=c²)
- Zegt dat als je de natuur wilt verklaren moet je dit via de wiskunde doen
- Indien de rechthoekzijden gelijk zijn, dan kan de schuine zijde niet worden
uitgedrukt als een verhouding van de rechthoekzijden
Toepassingen: reductie
- Argumentatief
Suggereert een diepere waarheid vb. tijdens een discussie
- Onderzoekend
Zet aan tot verder verkennen door op te delen en dieper te graven
- Ontwerpend
Herleiden van een object tot allemaal elementen die je op een bepaald
niveau niet meer verder kan opdelen je ontwerpt vervolgens door
combinatie van die elementen of vanuit 1 basisvorm/principe/grondstof
2. Principe van voldoende reden: Anaximander (610-
545 VC)
Redenering:
‘ alle richtingen zijn gelijk. Er is geen reden om in een bepaalde richting te
bewegen (want alle richtingen zijn gelijk) dus beweegt de aarde niet’ als iets
beweegt heeft het een goede reden/het heeft een doel de aarde heeft geen
doel want bewegen in alle richtingen is hetzelfde (aarde heeft onvoldoende reden
om te bewegen)
Iets dat bestaat heeft een reden om te bestaan Leibniz: wij menen
kunnen niet altijd de reden kennen, terwijl we die wel willen kennen
Reden en oorzaak niet hetzelfde en kunnen verschillen (vb. je bestaan
reden: liefde tussen ouders, oorzaak: bevruchte eicel
- De archè van Anaximander: apeiron (het onbegrensde) = datgene wat
onderliggend is aan alle dingen heeft zelf geen kenmerken: het is alles en
tegelijkertijd niets het heeft geen eigenschappen
= Er moet iets zijn dat alle dingen gemeen hebben, de ultieme oorzaak,
maar precies daarom is het zelf onbepaald en dus onvatbaar
2
, Komt weer neer op principe van voldoende reden alles heeft een
(materiële) oorzaak, maar die (materiële) oorzaak is (uiteindelijk)
onherkenbaar
- Het principe van voldoende reden betekent niet dat er noodzakelijk een
oorzaak is Voor alles wat je weet, het feit dat je bestaat, het feit dat je
verandert en voor alles wat je doet zal er voldoende reden zijn, maar niet
noodzakelijk een oorzaak (vb. waarom een cadeautje/waarom leef je?
heeft een reden maar niet per se een oorzaak)
Kritiek van Hume (18de eeuw)
- Hoe sterk het principe ook mag zijn, het valt niet te bewijzen (daarom is
het ook een principe dat je aanneemt of niet) kunt het principe niet
bewijzen
- Kunt verband tussen oorzaak en reden niet aanduiden
- kan niet bewijzen dat er een reden is voor de samenhang in de wereld
Toepassingen: principe van voldoende reden
- argumentatief
Elk onderzoek is gelegitimeerd: je leert niets bij door te stellen dat er geen reden
is voor iets te zijn zoals het is.
- Onderzoekend
Alles wat is heeft een reden, dat is zelf de reden dat je je steeds weer de vraag
stelt waarom iets het geval is. Alles moet dus een verklaring hebben. Het principe
van voldoende reden stimuleert als geen ander de zoektocht naar kennis
- Ontwerpend
Je onthoudt reden waarom je iets doet
Verwacht altijd vraag waarom?
De reeks van vragen kan je beëindigen wanneer je bij een evidentie aankomt
Als zich herhaaldelijk een probleem voordoet moet je opzoek gaan naar de reden
dat het zich voordoet, maar hoogstwaarschijnlijk niet wanneer het zich onder
dezelfde omstandigheden weer voordoet (ceteris paribus, ‘de andere dingen zijn
hetzelfde gebleven’). Dan moet er voldoende reden zijn voor die gebeurtenis.
3
, 3. Analogie: Anaximes (585-528 VC)
- Analogie= iets wat moeilijk te begrijpen is vergelijken met iets dat
makkelijker te begrijpen is
- Zijn archè is lucht (“Zoals onze ziel, die lucht is, ons in stand houdt, zo
omringen adem en lucht de gehele wereld”) lucht zit in ons lichaam +
hele wereld is omgeven door lucht het houdt alles in stand
Empedokles (5de eeuw VC)
- Zijn archè zijn de 4 elementen: aarde, water, lucht en vuur
- Wisselwerking tussen dingen houdt nooit op (vb. slijk wisselwerking
tussen aarde en water blijft samen omdat er aantrekking is liefde)
- Analogie: liefde en haat
Xenophanes (6de/5de VC)
- We stellen God voor zoals we zelf zijn want we kunnen niet anders er is
geen mens die de echte/hele waarheid gaat hebben over Goden en als
je zou weten zou je niet weten dat je de waarheid weet (we kunnen enkel
gissen)
Toepassingen: analogie
- Argumentatief
Complexe dingen uitleggen (vb. bomen en longen met elkaar vergelijken)
Atoom beschouwen als zonnestelsel
- Onderzoekend
Tot inzichten leiden omdat tot nieuwe waarnemingen duidt aan de hand van
bestaande kennis door te gaan vergelijken
- Ontwerpend
Je ontwerpt vanuit een voorbeeld dat niet behoort tot je discipline: je neemt de
structuur over. Je kijkt naar dieren of planten. Of je gebruikt de kunsten als
voorbeeld. Je kan het zo gek niet bedenken: laat je inspireren door een
muziekstuk (5de van Beethoven)
Drukt verhoudingen in je ontwerp uit als verhoudingen in andere zaken
Analogie zet je op weg
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentinterieurarchitectuur. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
