Ik heb AK samengevat van het boek systeem aarde op vwo.
Ik heb hier zelf ruime voldoendes mee gehaald.
1.1: de actieve aarde: ontstaan en opbouw van de aarde
1.2: Het verhaal van de gesteenten
1.3: schuivende continenten
1.4 Plaatgrenzen en aardbevingen
1.5 vulkanen
1.6 Japan en IJsland on...
AK samenvatting + aantekeningen 5 vwo systeem aarde
1.1: de actieve aarde: ontstaan en opbouw van de aarde
Ouderdom aarde: ong 4,6 miljard jaar.
Hutton: Processen die zich nu afspelen hebben dat in het verleden op dezelfde manier gedaan.
Actualiteitsbeginsel: (het heden is de sleutel tot het verleden). Het uitgangspunt dat fysische processen zoals die
nu plaatsvinden in het verleden ook zo plaatsvonden
Kraamkamer van de aarde
Aarde is ontstaan uit heet gas en stof, samengetrokken door zwaartekracht.
Door zwaartekracht botsten planeetachtige lichamen de kleine hemellichamen steeds groter.
Niet alleen uniek, maar ook belangrijk voor processen (vorming continenten, oceanen, landschappen) op aarde:
1. Vloeibaar water op aardeopp.
2. Inwendige gelaagdheid.
Aarde bestaat uit diverse schillen/lagen (ziet niet overal zelfde uit)
Bij bestuderen eigenschappen schillen kijk naar chemische (welke materialen bestaat schil) + fysische (hardheid)
samenstelling
Chemische samenstelling: inslagen meteoriet veel warmte dat ophoopt in aarde (begin ontstaan aarde)
In gesmolten aarde zakte zware elementen (nikkel, ijzer) naar diepte ontstaan kern: van ijzer nikkel en een
mantel.
Buitenkant mantel vormde wrs al een dunne, harde laag van lichter gesteenten.
Later ontstond maan hemellichaam sloeg in op aardopp door klap smolt aarde.
Van binnen naar buiten:
Aardkern (5000/6000 graden) bestaat uit ijzer/nikkel Naar de buitenkant meer vloeibaar
Aardmantel
Belangrijk kenmerk: gedeeltelijk vloeibaar
Gesteente kan bewegen (convectiestromen)
Magma!
- Magnesium & IJzer
Aardkorst (vast gesteente) bestaat uit:
1. Continentale korst
(graniet) 30-70 km dik (lichter materiaal)
2. Oceanische korst
(basalt) 1-7 km dik (zwaarder)
-------
Lithosfeer (60 tot 150 km)
Aardkorst (oceanische en continentale korst) + buitenste deel van de aardmantel
Hard gesteente ; buitenlaag
, Asthenosfeer (60 tot 400 km) ligt onder lithosfeer
Zachte, vrij plastische laag in de aardmantel
Dan vloeibare buitenkern
Uit welke drie bronnen haalt de aarde haar inwendige warmte
De gasmassa's tijdens haar ontstaan
Uit de warmte die vrijkwam bij de meteorietinslagen (hoopte zich op i aarde)
Uit radioactiviteit van (sommige) gesteenten
Inwendige warmte
Aarde verwarmt door de zon (van buitenaf) geeft meer warmte dan inwendig
&
Aarde verwarmt door hitte van binnenuit (Aardwarmte of Geothermische energie)
Geologische tijdschaal
De geologische tijdschaal onderscheidt de diverse tijdvakken die er zijn geweest de voorbije 4.6 miljard jaar.
De grens van een periode was vaak een belangrijke gebeurtenis in het verleden.
Mantel=lithosfeer & asthenosfeer
zon aarde botsing aarde + planeten = maan
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BenteVWO. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.49. You're not tied to anything after your purchase.
