Endocrien stelsel = hormoonstelsel
o Communicatie tussen cellen, organen en weefsels
o Door chemische signaalstoffen (= hormonen)
o Op afstand en lokaal
o O.w.v. homeostase negatieve terugkoppeling
Homeostase
Streven naar intern evenwicht -> balans
Lichaam: behoud van relatief constant inwendig milieu
o Vb. hoeveelheid water, lichaamstemperatuur, zoutgehalte
Regulering homeostase
1) Receptor -> gevoelig voor verandering = prikkel of stimulus
feedback 2) Besturingscentrum of integratiecentrum
o Ontvangen + verwerken informatie receptor
3) Effector -> reactie op signaal besturingscentrum
Communicatie en coördinatie functies in het lichaam
Hormoonstelsel
o Chemische signaalstof -> hormonen
o Via bloedvatenstelsel
o Informatie aan specifieke doelcellen
o Actief zolang in circulatie:
Vrij opgelost (aantal min tot uren) -> korte reacties
Gebonden op transporteiwitten -> niet direct actief, voorraad voor enkele weken
Zenuwstelsel
o Chemische signaalstof -> neurotransmitters
o Specifieke berichten (prikkels) van ene naar ander plaats in lichaam (specifiek) -> axon
o Meestal kortere duur
o Snellere reacties
o Neuron = zenuwcel
o Axon = uitlopers
CAVE: endocriene cellen vs exocriene cellen
Endocriene cellen en weefsels
o = binnen
o Vormen hormoonstelsel
o Cellen die klierproducten (= hormonen) aan extracellulaire vloeistof afgeven
o Vb. cellen pancreas, schildklier, hypofyse,…
Exocriene cellen
o = buiten
o Geven klierproducten af aan oppervlak van dekweefsel/ buitenwereld
o Vb. enzymen spijsverteringstelsel, zweet, …
, Kenmerken hormonen
1. Coördinatie activiteiten van cellen, weefsels en organen gedurende langere tijd
2. Circuleren in bloed en binden aan receptoren of in doelcellen
3. Veranderen activiteiten van cellen door:
- doorlaatbaarheid van membraan te wijzigen
- activeren/remmen belangrijke enzymen
- activiteit van genen te wijzigen.
Structuur hormonen ( 3 groepen)
1) Aminozuurderivaten
Aminozuren -> bouwtenen eiwit
Epinefrine (= adrenaline) en norepinefrine (= noradrenaline)
o Toenemen hartactiviteit
o Stijging bloeddruk
o Stijging bloedsuikerspeigel
o Afgifte vetten door vetweefsel
Lichaam bereidt zich voor om snel te reageren/ te vluchten
Schildklierhormonen
2) Peptidehormonen
Ketens van aminozuren
Voorbeelden:
o ADH (antidiuretische hormoon)
o Oxytocine
o Prolactine
o Insuline
3) Steroïdhormonen en eicosanoiden (vetderivaten)
Steroïdhormonen: afgeleid van cholesterol
o Worden afgegeven door voortplantingsorganen en bijnieren
o Oplosbaar in water -> specifieke transporteiwitten
o Vb. testosteron, oestrogeen, …
Eicosanoiden : verbindingen op basis van vetzuren
o Coördinatie plaatselijke celactiviteit
o Invloed op enzyme processen in extracellulaire vloeistoffen (vb. bloedstolling)
Werkingsmechanisme hormonen
Receptoren:
a) Op plasmamembraan (PM)
Adrenaline, noradrenaline en peptide hormonen
o Niet in vet oplosbaar, kunnen niet door PM diffunderen
-> binden aan receptoren aan buitenkant van cel
Eicosanoiden
o In vet oplosbaar, diffusie door PM -> binden aan
receptoren binnenkant cel
b) Intracellulair
Steroïdhormonen
o Snelle diffusie door PM -> binden aan receptoren in
celkern of cytoplasma
Schildklierhormonen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jitseverachtert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.
