Summary
Samenvatting Differentiële psychologie
- Course
- Institution
De samenvatting bevat de lesslides (zwart) + eigen nota's (blauw). Met deze samenvatting heb ik 20/20 behaald op het examen.
[Show more]
Seller
Follow
MarilynVanB
Reviews received
Content preview
DIFFERENTIËLE PSYCHOLOGIEINLEIDING PERSOONLIJKHEIDSPSYCHOLOGIE
Klassieke theorieën
• De meeste ‘grote’ klassieke theorieën vertrekken vanuit een universele benadering: fundamentele
psychologische processen en kenmerken die gelden voor alle mensen, of hoe mensen in het
algemeen kunnen beschreven worden
Hedendaags onderzoek naar de persoonlijkheid
• Legt meestal (in tegenstelling tot de klassieke theorieën) de nadruk op individuele en
groepsverschillen (=> niet universeel)
• Elke onderzoeker vertrekt vanuit zijn eigen perspectief. Elk van de bestaande perspectieven omvat
delen van de waarheid.
Kennis domein
• Is een gespecialiseerd gebied binnen de wetenschap van de psychologie van waaruit psychologen
zich richten op het leren over specifieke en beperkte aspecten van de menselijke natuur
• Integratie nodig om “volledig beeld” van de persoonlijkheid te krijgen
Zes kennis domeinen
• Dispositionele
• Biologische
• Intrapsychische
• Cognitief en ervarings-
• Sociale en culturele
• Aanpassing
Dispositionele domein
• De aandacht wordt vooral gericht op manieren waarop individuen verschillend zijn van elkaar. Dit
domein doorkruist daardoor alle andere domeinen.
• Het centrale doel is om fundamentele disposities te identificeren (i.e. meest belangrijke manieren
waarop individuen verschillend zijn)
Biologische domein
• Mensen zijn in de eerste plaats verzamelingen van biologische systemen
• Die systemen zijn de bouwstenen voor gedrag, denken en emoties
Intrapsychische domein
• Mentale mechanismen van de persoonlijkheid, vaak niet op ‘bewust niveau’
• Persoonlijkheidspsychologie : Freud’s klassieke theorie en meer moderne benaderingen van de
psychoanalyse (onderdrukking, ontkenning, projectie etc.); Motieven voor behoeften (power,
achievement, intimacy) (TAT)
Cognitieve en ervaringsdomein
• Aandacht voor cognitie en subjectieve ervaringen zoals bewuste gedachten, gevoelens,
overtuigingen, verlangens
- Zelf en zelfconcept
- Streefdoelen
- Emotionele ervaringen
- Intelligentie
1
,Sociale en culturele domein
• Persoonlijkheid beïnvloedt en wordt beïnvloed door cultuur en sociale contexten
• Onderzoek naar culturele verschillen tussen groepen (bv. naar agressie)
• Individuele verschillen in culturen — Hoe komt persoonlijkheid tot uiting in een sociale context?
Domein van aanpassing
• Persoonlijkheid heeft een sleutelrol bij onze manier van ‘copen’ en aanpassen aan gebeurtenissen
in het dagelijks leven
• Persoonlijkheid staat in verband met gezondheid en staat in verband met problemen bij coping en
aanpassing
• Persoonlijkheidsstoornissen
2
,PERSOONLIJKHEIDSTREKKEN OVER DE TIJD: STABILITEIT VERSUS VERANDERING
Belangrijke vragen
• Hoe evolueert persoonlijkheid doorheen iemands leven?
• Hoe stabiel zijn verschillen tussen mensen doorheen de tijd?
• Wat verandert er, wat blijft stabiel?
• Kan je van kleinsaf al in verschillen tussen kinderen, latere verschillen zien in volwassenheid?
Bij stabiliteit kan je spreken over coherentie: uw trek blijft gelijk, maar uw gedrag wordt verschillend.
DEMO
Denk terug aan de tijd dat je 12/16 jaar was (tiener, middelbare school)
- Wie is helemaal dezelfde persoon als toen?
- Wie is totaal “een ander persoon” als toen?
Noteer twee kenmerken (trek, interesse, wat je belangrijk vond/vindt) van jezelf die je toen had, en
nu niet meer, en twee die je toen niet had, maar nu wel.
- Toen: 1. Nu: 1.
2. 2.
Noteer twee kenmerken die je toen, en nu hebt.
- Toen & Nu: 1.
2.
Sommige aspecten blijven dezelfde, “kern” blijft dezelfde, andere aspecten gaan (soms grote)
veranderingen door
Besluit wat betreft persoonlijkheid: sommige dingen veranderen, anderen blijven
1. Conceptuele begrippen
• Persoonlijkheidsontwikkeling
• Stabiliteit
• Verandering
1.1 Wat is persoonlijkheidsontwikkeling?
• De samenhang, consistentie en stabiliteit van eigenschappen van mensen doorheen de tijd, EN de
wijzen waarop mensen veranderen over de tijd:
- Zie eigen voorbeeld
• Er zijn veel verschillende vormen van zowel stabiliteit als verandering
1.2 Twee vormen van stabiliteit
• Rangorde stabiliteit
• Gemiddelde niveau stabiliteit
Rangorde stabiliteit
• Je relatieve positie t.o.v. anderen blijft dezelfde doorheen de tijd (positie behouden)
- Bv. lengte
- Bv. agressie
- Als niet: rangorde wijziging
Gemiddelde niveau stabiliteit
• Bevolking blijft doorheen de tijd op hetzelfde niveau, ook al wordt de bestudeerde populatie
bijvoorbeeld wel ouder
- Bv. gemiddelde niveau van agressie verandert niet
3
, Voorbeeld stabiliteit:
Mohandas (Karamchan) Gandhi (1869-1948)
- Officieuze leider van geweldloze opstand van Indiase volk tegen Britse koloniale heerschappij
- Eenvoudig, bescheiden, zelfontzeggend, verzoenend als kind en jongvolwassene
- Was een van de grote wereldfiguren en een van de grondleggers van de moderne Indiase
staat
- Bleef bescheiden, zelfontzeggend, verzoenend als volwassene, ondanks tumultueuze
gebeurtenissen rondom hem
- Werd met drie kogels vermoord in 1948 door fanatieke Hindoe
Voorbeeld verandering:
Stanley “Tookie” Williams
- Oprichter van de straatbende “Crips” in Los Angeles
- Verantwoordelijk geacht voor verschillende moorden en geweldplegingen
- Gevat en ter dood veroordeeld
- Ook in gevangenis mededader van geweld: gewelddadig, koel, impulsief
- Maar werd vanaf 1992 vreedzaam, en werd een grote activist tegen straatbendes en geweld
- Auteur van verschillende kinderboeken die waarschuwen voor straatbendes en geweld:
vredelievend, gewetensvol, minzaam
- Geëxecuteerd in december 2005
1.3 Persoonlijkheidsverandering: Twee definiërende kwaliteiten
• Intern: de veranderingen zijn intern in de persoon, niet uitsluitend in de omgeving (in een andere
kamer gaan is geen verandering
- Bv. Andere omgeving, andere groep mensen, verschillend gedrag, maar intern geen
verandering:
o Autoritaire PH stijl: dominant en agressief t.o.v. minderen, onderdanig en meelopend
t.o.v. meerderen
• Aanhoudend: de veranderingen houden aan doorheen de tijd, zijn niet tijdelijk
- Bv. Wel tijdelijk
o Als dronken: meer extravert, agressief
o Als goed nieuws: uitgelaten
o Bij slecht nieuws: somber, terneergeslagen
2. Drie niveaus van analyse
• Stabiliteit en verandering in PH kunnen bekeken worden op drie verschillende niveaus:
- Populatie niveau: veranderingen of constanties (stabiliteit) over de tijd die voor iedereen min
of meer gelden
o Seksuele motivatie: neiging tot stijgen tijdens de puberteit bij zo goed als iedereen
o Er is een algemene afname in impulsiviteit en risicogedrag naarmate men ouder
wordt
DUS: algemene trends
- Niveau van groepsverschillen (groepen in de populatie) : veranderingen (of stabiliteit) die
anders of specifiek zijn voor bepaalde groepen mensen
o Puberteit: mannen (risicogedrag) en vrouwen (empathie)
o Cultuurverschillen: in Amerika Europese vrouwen risico eetstoornissen, minder risico
voor Afrikaanse vrouwen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MarilynVanB. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67232 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now