Politicologie hoofdstuk 1: politiek en de politieke wetenschap
Belang van politiek:
- Heeft invloed op het dagelijkse leven van mensen ondanks het vele verzet ( staat in
tegenstrijdigheid met onze persoonlijke vrijheid)
o Ideologie linkse zijde: overheid moet veel invloed hebben op samenleving
o Ideologie rechtste zijde: overheid moet zo min mogelijk invloed hebben op
samenleving
- Politiek bepaalt de impact op samenleving maar heeft een beperkte maakbaarheid
van de samenleving.
voorbeeld: fake news; politiek staat er een beetje machteloos over en kan er
weinig tegen doen
(zie verdere groene voorbeelden op slide)
Verlies van politieke macht:
- Wordt vaak veroorzaakt door zaken die beloofd worden maar niet werkelijk kunnen
worden.
Bouwstenen van politiek
- SZ = sociale zekerheid. Vakbonden liggen mee aan de basis van de sociale zekerheid.
Wanneer mensen geen werk meer hadden werd er uit de grote pot geld uitgehaald
voor de werkloze. Dit werd vroeger gedaan, maar nu wordt het gewoon op nationaal
niveau gedaan, door die sociale zekerheid.
- Comparatieve politiek: belangrijke tak in de politieke wetenschappen die zich focust
op het vergelijken van de binnenlandse politiek.
Voorbeeld: Belgische ministers verdienen veel meer dan buitenlandse ministers.
Door te vergelijken met andere landen krijg je verstand over het systeem. (Quote van
Lipset)
o ‘if you only know one country, you do not know any country at all’ – Lipset
Voorbeeld: opkomstplicht bij stemmingen: wij hebben opkomstplicht en hierdoor
zie je dat er in ons land meer niet-geschoolde mensen deelnemen aan de
stemmingen dan in landen waar dit niet verplicht is.
Hoofdstuk 1: politiek en politieke wetenschap
1.1. Politiek
- Politiek: alles wat te maken heeft met het besturen van de (één) samenleving
o Afspraken als mensen iets samen willen doen.
o Grotere groep = meer afspraken => moet je het formeel vastleggen (wetboeken)
om onenigheid te voorkomen
voorbeeld: als je gaat afspreken met vrienden is dat ook politiek.
- Politika (grieks): dat wat met de staat (polis: stedelijke samenleving bij de oude
Grieken) te maken heeft en is ook het sturen van conflicten over de samenleving.
- Politiek is er overal waar er afspraken zijn
1.2. Variaties in de politiek
1) Territorium: politiek die beslist voor iedereen die in een bepaald territorium leeft. Je
kan er niet uitstappen (verschil met niet-terroriaal)
1
Politicologie_28/09/2021
, Politicologie hoofdstuk 1: politiek en de politieke wetenschap
Voorbeelden: politiek die heerst binnen een gemeente, provincie, regio, landen, …
o Als je eruit wilt stappen: verhuizen.
o Een staat of land heeft een grondgebied waar geen macht/niveau boven staat
= soevereiniteit
- Niet-terroriaal: je bent niet gebonden aan één plaats, gemeente, stad, … Denk hierbij
aan verenigingen. Je wordt lid als je dit wenst en kan ook op elk moment vertrekken
uit de vereniging.
- Staat: grondgebied die zowel intern als extern hoort bestuurd te worden. Het is de
hedendaagse structuur waarin zich de sturing van samenlevingen afspeelt.
- Politiek kan verschillen per territorium maar ook naargelang de inhoud en reikwijdte
2) Cultureel:
- Wat wordt er bedoelt met de reikwijdte van de politiek?
o Politiek is niet enkel bestaand in het parlement, regering of bij verkiezingen.
Het gaat ook om economische veranderingen, maar ook sociale rechten.
Politiek treedt ook op bij het onderwijs, cultuur, milieu en nog veel meer. Het
heeft dus een brede waaier waarin het ‘macht’ heeft.
o Voorbeeld: 19de eeuwse nachtwachtersstaat was niet zo beschermend als dat
de politiek vandaag de dag is (domein: defensie en veiligheid). In onze
politieke situatie nu zouden we kunnen zeggen dat de linkse partij enorm veel
aan macht heeft gewonnen.
Vandaag de dag zijn er steeds meer vragen om ‘politieke’ bescherming.
Ons politiek tekort komt grotendeels door de grote vraag van de
samenleving uit.
- Hoe kwam er een evolutie in onze politieke cultuur?
o Elke samenleving heeft zo zijn eigen (meestal ongeschreven) regels over wat
politiek hoort te zijn en wat het niet hoort te zien. Die regels worden vaak
gemaakt op grond van behoeften die in de samenleving zelf ontstaan.
o Voorbeeld: in onze Westerse samenleving wordt veel belang gehecht aan het
onderscheid tussen privé (politiek niet aanwezig) -en publiek (politiek wel
aanwezig).
o Voorbeeld: vinmonopolet. Een door de overheid beheerde detailhandelaar
in alcoholische dranken en het enige bedrijf dat in Noorwegen dranken mag
verkopen hoger dan 4,75%.
3) Vormen: hoe wordt die territoriale politiek aangenomen? (=> hoofdvraag)
- De vormen worden bepaald aan de hand van regimes. Regimes zijn regeringsstelsels
die ontstaan door allerlei vragen die gesteld worden vanuit de
maatschappij/regering.
Verschillende vormen van territoriale politiek:
o Democratisch vs. autoritaire regimes
Democratische regimes: macht is tijdelijk en verspreid over verschillende
groepen. De toestemming om regels te maken en op te leggen wordt
verleend door het verkiezen van vertegenwoordigers door de
samenleving op wie die regels van toepassing zullen zijn.
Autoritaire regimes: staatsvorm gebaseerd op ondergeschiktheid
tegenover de staat waarbij er ingeperkte mogelijkheid is vanuit de
2
Politicologie_28/09/2021
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vinojathevarajah. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.70. You're not tied to anything after your purchase.