1) ATOMEN EN MOLECULEN: BASIS VAN BIOLOGISCHE
SYSTEMEN
1.1 Chemische elementen
Periodiek systeem
• horizontale perioden
• representatieve elementen: 2 groepen links (s-blok elementen), 6 groepen rechts
(p-blok elementen)
• transitiemetalen (d-blok elementen)
→ belang neemt toe, in beperkt aantal gebieden te ontginnen
• lanthaniden + actiniden (f-blok elementen)
• 83 stabiele atomen, vanaf 84 niet meer
• metalen en niet-metalen, grens: metalloïden (=halfmetalen, metaalachtigen)
metalen: neiging afstaan valentie-elektronen → vorming kationen (configuratie van
edelgas uit vorige periode)
niet-metalen: neiging opnemen valentie-elektronen → vorming anionen (configuratie
van edelgas uit dezelfde periode)
• vanaf Po, elk element radioactief: kern aangetast, raken in verval
• 94 in natuur voorkomende elementen (Th laatste), rest synthetisch in labo
gemaakt
Abundantie
• H en fusieproduct He maken 99% uit van atomen uit universum
→daling met atoomnummer: Li, Be, B lage abundantie → ondergaan gemakkelijk
transmutatie (overgang naar ander element) tgv kernreacties
• Fe hoge abundantie, kern is meest stabiel van allemaal
lichtere kernen: energie vrij door kernfusie
zwaardere kernen: energie vrij door kernsplijting
• even atoomnummers → meer abundant + meer stabiele isotopen
zuurstof: O2 (atmosfeer), H2O (oceanen), Si & Ca-mineralen (aardkorst)
silicium: zand, bodem, gesteenten
bruikbaarheid element afh van kostprijs: abundantie + vraag, meer actieve elementen
moeilijker geproduceerd
Essentiële elementen in het menselijk lichaam
=tabel 1.3
1. weke delen: basis, belangrijkst & meest voorkomend
koolstof C, waterstof H, zuurstof O, stikstof N
2. vaste structuren
calcium Ca, Fosfor P, Kalium K
Jood I → noodzakelijk voor normale werking schildklier (thyroxine)
, 1.2 Atomen
1.2.1 Algemene structuur van het atoom
=kern met daarrond elektronenwolk
Deeltje Massa (g) Lading Lading (C) Eenheidsla Locatie Symbool Aantal
(u)* ding
elektron 9,1094*10^-28 0,0005485 -1,6022*10^- 1- wolk 1p1 Z
9 19
proton 1,6726*10^-24 1,007276 +1,6022*10^- 1+ kern 1n0 Z
19
neutron 1,6749*10^-24 1,008665 0 0 kern 0e-1 A-Z
*= relatieve massa
• t.o.v. atoommassa-eenheid: /1,66*10^-27 kg
• t.o.v. elementaire lading: /1,6*10^-19 C
A= aantal nucleonen (kerndeeltjes)
= som van aantal neutronen + protonen
= atoommassagetal
Z= aantal protonen
= aantal positieve ladingen
= atoomgetal (atoomnummer)
#elektronen (-) = #protonen (+)
→atomen hebben geen lading, zijn neutrale deeltjes
isotopen: zelfde atoomnummer, verschillend massagetal → identiek aantal
protonen, verschillend aantal neutronen
• belang in kerngeneeskunde en medische beeldvorming
• chemisch gelijk, fysisch niet gelijk
• vaststelling: massaspectrometer
atoommassa van een element: gewogen gemiddelde van de in de natuur
voorkomende isotopen van dat element
→ massa * abundantie = atoommassa → atoommassa’s optellen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joliengommers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.96. You're not tied to anything after your purchase.