BEGRIPPEN DIERENETHIEK
1) Handelen, de relatie tussen mens en dier
1.1 Twee visies op dieren en aansluitende classificatie
scala naturae ladder van natuur/great chain of being
• mensen
• dieren
• planten
• levensloze zaken: aarde, water,
gesteente
orthogenese biologische hypothese dat organismen
evolueren in een duidelijke richting naar een
bepaald doel (teleologie) als gevolg van een
of ander intern mechanisme of drijvende
kracht
->verwerpen natuurlijke selectie
taxonomie indeling van het leven die de evolutionaire
verwantschappen zo goed mogelijk
weerspiegelt
paradigma verschuiving • wijziging van overkoepelend
wetenschappelijk denkraamwerk: op
een andere manier naar hetzelfde
kijken
• je ziet hetzelfde, maar door andere
blik kan je iets anders zien
• het ene vervangt het andere, je ziet
het andere niet meer
• wetenschappers kunnen door
nieuwe inzichten naar hetzelfde
kijken op een andere manier
tree of life geeft evolutionaire relaties binnen een
groep organismen weer via een
boomstructuur
phylogenetica beschrijving van hoe groep organismen is
ontstaan uit een andere groep
1.2 Samenleven met dieren
Oprichting eerste opleiding diergeneeskunde: verlichting, rijksveeartsenschool in 1821 na
runderpest (als gevolg van gebrek van kennis stond men machteloos hier tegenover)
1.3 De positie van dieren
antropocentrisme mens in centrum van de wereld
zoöcentrisme dieren hebben intrinsieke waarde en
worden meegenomen in ethische
overwegingen
ecocentrisme natuur heeft intrinsieke waarde en wordt
meegenomen in ethische overwegingen
, 1.4 Hoe kijken wij naar dieren
biophilia de drang om zich te verbinden met andere
levensvormen -> attracties en positieve
gevoelens
biophobia aversies en angsten die mensen hebben
van dingen in natuurlijke omgeving
cephalocaudale groei van hoofd naar voet
kindschenschema een schema bestaande uit de typische
fysieke kenmerken die de zorgreflex
activeren bij mensen
cuteness response we hebben natuurlijke aanleg om op baby-
achtige wezentjes te reageren, we worden
op een natuurlijke manier daardoor
aangetrokken -> we omringen ons de rest
van ons leven daarmee (bv.: honden en
katten)
antropomorfisme toekennen van menselijke eigenschappen,
gevoelens en beweegredenen aan niet-
menselijke wezens (dieren, goden,
voorwerpen)
brachycefaal obstructief syndroom benauwd door stompe schedel
1.5 Typologieën van mens-dier relaties
nutsdieren economisch nut: landbouw, proefdieren,
werkdieren
gezelschapsdieren gezelschapswaarde -> naam, deel van
gezin, in huis, heeft persoonlijkheid
hulpdieren nuts- en gezelschapswaarde -> mens is
afhankelijk van dier: blindegeleidehonden,
hulphonden voor mindervaliden
exotische dieren zeldzaamheidswaarde -> collectie of
pronkstuk
hobbydieren grotere aantallen, vroeger exotisch of
nutsdieren
->kip, schaap, paard, kanarie, siereend,
parkieten
sportdieren
schadelijke dieren bedreigingswaarde: als schadelijk
beschouwt door de mens -> meestal wel
goed/nuttig voor ecosysteem
wilde dieren geen directe relatie met de mens, mens
voelt zich niet individueel verantwoordelijk
voor de dieren
->leven zonder dat mensen hun leven stuurt
leefomgeving/voedselverdeling wel delen
cognitieve dissonantie het ongemakkelijke gevoel wanneer er een
conflict ontstaat tussen iemands overtuigingen
(waarden/normen) en gedrag
->gedrag veranderen
->de waarden/normen veranderen
->gedrag rationaliseren (goedpraten)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joliengommers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.