Dit document bevat een samenvatting van het onderdeel Jeugd en Recht binnen het vak Academic Professional. De samenvatting gaat vooral over het boek Jeugdrecht in de Praktijk - Ido Weijers, hoofdstuk 1-6. De samenvatting is ook zinvol voor studenten die dit boek moeten leren maar niet het vak Acade...
Hoofdstuk 1: Familie recht
Verticale relatie: afstamming en ouderlijk gezag
Horizontale relatie: huwelijk en geregistreerd partnerschap
Afstammingsrecht: wie juridisch de ouders zijn van een kind (gebonden aan naamrecht, erfrecht en
nationaliteitsrecht
Gezagsrecht: wie de opvoedverantwoordelijkheden voor een minderjarig kind draagt
Juridisch ouderschap
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
Artikel 8 – Recht op eerbiediging van privé-, familie-, en gezinsleven
- Een ieder heeft recht op respect voor zijn privé leven, zijn familie- en gezinsleven,
zijn woning en zijn correspondentie.
- Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit
recht, dan voor zover bij de wet is voorzien en in een democratische samenleving
noodzakelijk is in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het
economisch welzijn van het land, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare
feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of voor de bescherming
van de rechten en vrijheden van anderen.
Afstammingsrecht: de afstamming tussen ouders en kinderen, of wie volgens de wet familie van
elkaar zijn.
Dit is een dwingend recht: geen ruimte om dingen naar eigen inzicht te regelen
Twee punten waarop afstammingsrecht nu in beweging is:
Een kind heeft minimaal één ouder en maximaal twee ouders
De biologische afstamming vormt de grondslag voor juridisch ouderschap
Het internationaal recht is opgesteld door het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
(EVRM). Nederland valt onder het EVRM en het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het
Kind (IVRK).
Rechtsgevolgen van ouderschap
Gezag over het kind: Mogen het kind opvoeden en verzorgen, en hebben zeggenschap over
hen.
Omgang met het kind: Ouder en kind mogen elkaar ook na een eventuele scheiding van de
ouders regelmatig mogen blijven zien.
Onderhoudsplicht: De ouders zijn verplicht om de kosten te dragen van de verzorging en
opvoeding van hun kind tot het einde van diens minderjarigheid. (onderwijs tot 21).
Erfrecht: kinderen zijn erfgenaam van hun juridische ouders en andersom.
Familienaam: Ouders kiezen de voornaam, en het kind krijgt de achternaam van een van de
ouders.
De nationaliteit: Een buitenlands kind in Nederland geadopteerd krijgt een Nederlandse
nationaliteit.
Moeder door geboorte
Juridsche moeder: de vrouw uit wie het kind geboren is.
, De wet maakt geen onderscheid wat betreft de procedure die aan de geboorte is voorafgegaan:
de vrouw die het kind ter wereld brengt wordt eenvoudigweg als juridische moeder van
het kind gezien.
o Draagmoederschap: De draagmoeder wordt beschouwd als juridisch moeder. De
wensmoeder kan alleen een juridische moeder worden door adoptie.
o Homostel: (één draagmoeder, één vader door erkenning, tweede vader door proces
van adoptie en draagmoeder moet daarin juridisch ouderschap verliezen)
Ouderschap van rechtswege
1. Vaderschap van rechtswege
Huwelijksvaderschap: de vader van een kind is de man die op het moment van de geboorte van het
kind gehuwd is met de vrouw uit wie het kind is geboren. Dit geld ook voor een geregistreerd
partnerschap.
Als er een andere man / anonieme donor aan de conceptie van het kind te pas is gekomen doet
voor de wet niet ter zake
Als de vader niet gehuwd is of in een geregistreerd partnerschap is met de moeder, moet de
man het kind erkennen.
2. Moederschap van rechtswege
Dit is mogelijk onder twee voorwaarden:
Er moet sprake zijn van een formele relatie, zoals een huwelijk of geregistreerd partnerschap
van de meemoeder of duomoeder met de geboorte moeder op het moment van de geboorte
van het kind
Het kind moet verwekt zijn door kunstmatige inseminatie met behulp van een onbekende
donor.
o Een bekende donor zou op zijn biologische afstamming beroep kunnen doen op zijn
ouderschap, wat strijdig is met het uitgangspunt dat een kind maximaal twee ouders
heeft.
Ouder door erkenning
1. Juridisch vaderschap door erkenning
Komt tot stand wanneer de man bij de burgerlijke stand van de gemeente verklaart dat hij het kind
erkent.
De moeder moet toestemming geven.
o Als de moeder niet toestemt (tot 16 jaar kind) kan de rechter om vervangende
toestemming voor de erkenning vragen als:
De vader een biologische afstamming is
Ook een spermadonor, maar hier komt bij kijken dat hij in een nauwe
persoonlijke betrekking staat of heeft gestaan tot de moeder of het
kind.
Het belang van het kind niet wordt geschaad door de erkenning
Het kind (12 jaar en ouder) kan ook toestemming geven, tenzij:
o De jeugdige al twee ouders heeft
o Wanneer de man een nauwe verwantschap tot de moeder heeft (broer/vader/oom)
o Wanneer de man nog geen 16 jaar oud is
2. Juridisch moederschap door erkenning (duomoeder)
Wanneer is er sprake van erkenning door vrouwenparen?
, Als ze samen een kind krijgen met een bekende donor die geen ouderschap claimt
Als er een onbekende donor is maar beide vrouwen geen formele relatie hadden op het
moment van de geboorte van het kind.
Voor juridisch moederschap geldt:
De moeder moet toestemming geven
o Als de moeder niet toestemt (tot 16 jaar kind) kan de rechter om vervangende
toestemming vragen als:
Het belang van het kind niet wordt geschaad door de erkenning
Ouder via gerechtelijke vaststelling
Twee situaties:
Ouders die geen juridische ouder willen worden (de geboorte moeder kan
vaderschap/moederschap afdwingen tot 16 jaar kind)
Een ouder overlijdt voordat hij het kind heeft erkend
Voor vaderschap draait het hier om het belang van een vaststelling van verwekkerschap: de man moet
een biologische afstamming zijn.
Voor moederschap is biologische afstamming niet van belang, maar ‘een levensgezel dat ingestemd
heeft met een daad die de verwekking van het kind tot gevolg kan hebben gehad’.
Adoptie
1. Adoptie waarbij een Nederlands kind in Nederland geadopteerd wordt.
Voorwaarden:
Adoptie moet in het belang van de jeugdige zijn
Het kind heeft niets meer te verwachten van zijn biologische ouders in de rol van ouder
Het kind is onder de 18 jaar oud
Een kind van 12 jaar of ouder moet zelf ook instemmen met de adoptie
o Als een kind onder de 12 jaar uitdrukkelijk bezwaar heeft kan de rechter hier ook
gewicht aan toekennen
Grootouders kunnen hun kleinkinderen niet adopteren
Voorwaarden voor de biologische ouder
De biologische ouder moet instemmen met de adoptie
o Als ouder het kind mishandelt, verwaarloost of nauwelijks in gezinsverband samen
hebben gewoond kan de rechter tegen eventueel bezwaar ingaan
De biologische moeder moet tenminste 16 jaar zijn
De biologische moeder moet geen gezag over haar kind meer uitvoeren
Voorwaarden voor de adoptieouders
De adoptieouders moeten ten minste 18 jaar ouder zijn dan het kind dat ze willen adopteren
De ouders moeten al ten minste drie jaar samenwonen
Voordat de adoptie plaatsvindt moet het kind al een jaar bij hen thuis wonen en door hen
worden verzorgd en opgevoed
2. Adoptie waarbij een kind uit het buitenland door ouders uit Nederland geadopteerd wordt.
Lange procedure:
1. Een verzoek wordt ingediend bij het ministerie van Justitie en Veiligheid
, 2. Onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming naar de geschiktheid van de ouders voor
adoptie
3. Ouders volgen een verplichte voorlichtingscursus
4. Een bemiddelingsbureau gaat op zoek naar een adoptiekind
a. De gegevens over de afkomst en achtergrond van het adoptiekind wordt verborgen
gehouden
Voorwaarden
Adoptie is toegestaan voor getrouwde en niet-getrouwde stellen, homostellen, en voor
alleenstaanden.
Adoptie is pas mogelijk na een jaar zorg en opvoeding van het kind bij twee adoptieouders
Adoptie is pas mogelijk na drie jaar zorg en opvoeding van het kind bij een adoptieouder
Minderjarigheid
Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind (IVRK)
Artikel 1 – definitie ‘kind’
Voor de toepassing van dit Verdrag wordt onder een kind verstaan ieder mens
jonger dan achttien jaar, tenzij volgens het op het kind van toepassing zijnde
recht de meerderjarigheid eerder wordt bereikt.
Artikel 5 – Rol van ouders bij ontwikkeling kind
De Staten die partij zijn, eerbiedigen de verantwoordelijkheden, rechten en
plichten van de ouders of, indien van toepassing, van de leden van de familie
in ruimere zin of de gemeenschap al naar gelang het plaatselijk gebruik, van
wettige voogden of anderen die wettelijk verantwoordelijk zijn voor het kind,
voor het voorzien in passende leiding en begeleiding bij de uitoefening door
het kind van de in dit Verdrag erkende rechten, op een wijze die verenigbaar
is met de zich ontwikkelende vermogens van het kind.
Er botsen twee aspecten in minderjarigheid.
Minderjarigheid als kinderen tot 18 jaar
“Evolving capabilities of the child”
Strafbare feiten
o Onder 12 jaar kunnen kinderen niet vervolgd worden
o Tussen 12 en 18 jaar geldt een apart jeugdstrafrecht
o Voor 18 jaar en ouder geld het gewone strafrecht
Procedures over ouderlijk gezag
o 12 jaar en ouder moeten hun mening kenbaar maken
o Onder 12 jaar mag maar is niet verplicht
Aansprakelijkheid voor schade
o Risicoaansprakelijkheid: ouders zijn aansprakelijk voor de schade dat
een kind onder de 14 jaar aanricht
o 14- en 15-jarigen zijn zelf aansprakelijk, tenzij de ouder aanwezig was en
dit gedrag niet heeft verhinderd
o Vanaf 16 jaar zijn kinderen zelf verantwoordelijk voor de schade die ze
aanrichten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MarieVelden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.83. You're not tied to anything after your purchase.
