Taal- en spraakontwikkeling
H1: Inleiding
Taalverwerving in plaats van taalontwikkeling → het is niet altijd logisch dat de taal ontwikkeld wordt
Een vanzelfsprekend proces in te taalontwikkeling:
Begin:
o Bij de geboorte, er wordt tegen een baby gepraat
Eindigt:
o Nooit, je leert dagelijks (woorden) bij
o Basis afgerond rond 12 jaar → in staat om alle zinnen te maken
Stappen in de ontwikkeling:
o Wenen
o Brabbelen
o 1 woord
o 2 woorden
o Korte zinnen
o Lange zinnen
Enkelvoudige zinnen
Samengestelde zinnen
Onderschikking
Nevenschikking
Factoren die het proces beïnvloeden
o Pratende omgeving: kind leert wat het hoort
o Gehoorstoornis
o Mentale beperking
1
,1.1 Taalontwikkeling: een multidimensioneel
gebeuren
↳ een multifactorieel proces = voorbereidende processen tot het schijnbaar probleemloos leren
praten heeft heel wat basisvoorwaarden
Interne voorwaarden: aangeboren of ontwikkelingskenmerken (bovenste en middelste
rij)
Externe voorwaarden: kenmerken van de omgeving waarin het kind zich ontwikkeld
(onderste rij)
Externe modulariteiten
↳ taalaanbod groter maken bij een 2jarige kun je zeggen ‘grote vogel’ bij een 6jarige moet je dan al
‘arend’ zeggen
2
,1.2 Componenten van de taalontwikkeling
Taalbegrip / taalontwikkeling
o Meer begrijpen(begrip), dan spreken (ontwikkeling)
Vorm van taaluitingen
o Fonetiek/fonologie
Klanken
Tomaat/komaat
Helikopter/helitopter
o Flexiemorfologie
Woorden, verbuigingen en vervoegingen
Ik loopte
o Syntaxis
Zinnen
De koffer staat van de auto open
Betekenis van taaluitingen (semantiek – derivatie morfologie (=overextensie))
o Overextensie
Opa da’s ook een opa eh
o Onderextensie
Enkel mijn pop is een pop
o Neologismen
Spiegelpapier/aluminiumfolie
o Flexiemorfologie
Loop, lopen, loopte
o Derivatiemorfologie
Boer, boerin, boerderij
Gebruik van taaluitingen (pragmatiek)
o Hangt af tegen wie
Was het mooi gisteren? Ja mooie film
Kind opgepakt worden, kind handen omhoog
Kind op trein tegen vreemde man: jij bent kaal
Nadenken over taal (metalinguïstiek)
o Verklaring zoeken van een woord
Boterham is niet boter en ham
o Correctie in taal
Straks naar oma = we gaan nu vertrekken
We gaan buiten vliegen, maar we zitten al buiten
3
, 1.3 Fasen in de taalontwikkeling
Prelinguale fase (voortalige periode)
o 0 – 12 maand
o Eerste woordjes (9-18 maand)
Vroeglinguale fase (vroegtalige periode)
o 1 – 2,5 jaar
o Woorden, zinnetjes
Differentiatiefase
o 2,5 - 5jaar
o kleuterklas
Voltooiingsfase
o 5 - 10/12jaar
o Volledig afronden van alle componenten
Neurobiologische aspecten van de taalontwikkeling
Tot 7 jaar: vorming van verschillende functionele systemen in het centrale zenuwstelsel
Bij pasgeborene: neuronen aantal gelijk, neuronen worden groter, meer axonen en dendrieten, meer
synapsen.
De toename is afhankelijk van de stimulatie → door deprivatie (afzondering) kan er een structureel
abnormaal hersensysteem opgebouwd worden.
Hersensystemen bij de opbouw van het taalsysteem
1) Het systeem van bewustzijnsregulatie
Plaats: Mesencephalon
Vermogen aandacht te vestigen en te houden
2) Het opname-verwerkingssysteem
Plaats: 8ste deel van de hersenen
Verzorgt opname, verwerking, evaluatie en opslag van informatie die van de buitenwereld op
ons afkomt
8ste deel: primaire projectiegebieden van verschillende zintuigen, hierrond liggen
associatiegebieden
3) Het handelingssysteem
Plaats: vooraan de hersenen
Planning, structurering, regulering van het handelen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller justinetimmerman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.54. You're not tied to anything after your purchase.