Summary
Samenvatting Ethiek
- Course
- Institution
Samenvatting van 23 pagina's voor het vak Ethiek aan de HoGent (Samenvatting ethiek)
[Show more]
Seller
Follow
celienscheerlinck
Content preview
Celien Scheerlinck Samenvatting EthiekHoofdstuk 1-moraal, ethiek en
grondhouding
1. Het verhaal van de alligator – rivier
Abigail is verliefd op Gregory en woont aan de andere kant van de rivier. Abigail kan er niet naartoe
omdat de brug kapot is en de rivier vol alligators zit. Ze vraagt aan Sinbad haar te brengen met de
boot, hij wil dit doen op voorwaarde dat Abigail met hem in bed gaat. Ze trekt naar Ivan, hij wil zich
niet moeien met de situatie. Abigail accepteert het voorstel van Sinbad en Gregory dumpt Abigail. Ze
trekt naar Slug om haar verhaal te doen en hij slaat Gregory blauw. Abigail is hier blij om.
2. Moraal en ethiek
Moraal en ethiek betekenen elk iets anders, het zijn GEEN synoniemen van elkaar!
Moraal = wat goed, juist of rechtvaardig is en wat slecht, verkeerd en onrechtvaardig is
(gewoonten en zeden)
Afkomstig van Latijn: mos/mores
Via onze opvoeding en cultuur maken we onze eigen normen, waarden en deugden die
ons handelen motiveren
De moraal verwijst naar het geheel aan normen, waarden en deugden van een persoon
Ethiek = systematische reflectie op de moraal, het houdt ons bezig met de vraag naar de
fundering van moraal
Afkomstig van Grieks: ethos
Domein van de filosofie dat zich bezig houdt met de vraag naar het goede, het juiste en
het rechtvaardige
3 belangrijke elementen bij het vak ethiek:
1) Waarden = wat we waardevol vinden, waar we waarde aan hechten, het wordt beschouwd
als fundamentele richtsnoeren van ons gedrag
2) Normen = manieren waarop waarden gerealiseerd worden (geboden of verboden)
3) Deugden = goed ervaren morele eigenschappen, het zijn uitingen waarop het goede zich
uitdrukt in onze dagdagelijkse omgang met elkaar (karaktereigenschappen of kwaliteiten)
! onderscheid kan je vergelijken met het behalen van je rijbewijs !
De normen zijn de regels die vastliggen, wat wel en niet mag. De waarden kan je
vergelijken met de veiligheid waar je veel belang aan hecht omdat het belangrijk is. De
deugden zijn dat je door genoeg oefening goed auto leert rijden.
Een moreel probleem = vragen naar wat de beste manier is om het goede te realiseren in een
bepaalde situatie, je moet kiezen tussen verschillende mogelijke handelingsalternatieven
1
,Celien Scheerlinck Samenvatting Ethiek
Een moreel dilemma = specifieke vorm van een moreel probleem, het gaat over een keuze tussen
twee verschillende mogelijkheden of waarden, wat je ook kiest je verliest wel telkens iets
Concept morele nood = je bent je ervan bewust dat iets niet behoort, maar niemand hoort je
3. Kort overzicht van enkele belangrijke ethische stelsels
Bij ethiek zijn vooral zorgethiek en deugdenethiek de belangrijkste!
Zorgethiek = Hume (morele sentimenten en sympathie)
Deugdenethiek = Aristoteles
4. Kernwaarden en grondhouding
4.1. Inleiding
De grondhouding is de basis, het is datgene waarmee we in het leven staan!
Basale grondhouding = elke relatie met elke medemens
Synoniem hiervoor: Presentie van Andries Baart = er zijn voor, aanwezig en aandachtig
zijn (te vinden bij programma’s zoals gentle teaching of mindfulness)
Er zijn 2 manieren te onderscheiden om de grondhouding te vatten:
1) Kernwaarden
2) Transpersoonlijk mensbeeld
4.2. Kernwaarden
Kernwaarden = vormen een brug tussen het absolute en het relatieve, ze zijn essentieel in ons leven!
Ze geven betekenis en zin aan ons leven. Het is datgene van waaruit je ten diepste handelt, ze staan
ten dienste van iedereen, niet alleen van jezelf
Waarden die het individu overstijgen (transcendent) die verwijzen naar de mooiste
verworvenheden van de mens
Komen vanuit een innerlijke bron en zijn gericht op het algemeen welzijn
Zijn niet ego – gerelateerd
Ze zijn onbaatzuchtig en transcendent
Daarnaast zijn er ook waarden in ons afgescheiden zelf roem, macht, carrière, genot, bezit…deze
zijn wel ego – gerelateerd en daar krijgen we nooit genoeg van
Tibetaanse Boeddhisme gebruikt men het beeld van de diamant om naar de essentie of zijnskern
van innerlijke goedheid of deugdzaamheid te verwijzen
Elke kernwaarde of deugd is te beschouwen als een facet van de diamant. Wanneer er
licht op schijnt differentieert het licht zich in verschillende kleuren.
2
, Celien Scheerlinck Samenvatting Ethiek
Die kleuren zijn de waarden die we nastreven of de deugden die we hebben ontwikkeld
(vertrouwen, begrip, respect,…)
4.3. Een transpersoonlijk mensbeeld
Een positief mensbeeld gaat ervan uit dat mensen van nature geneigd zijn om het goede te doen en
zorg te dragen.
Metafoor die hiervoor wordt gebruikt: oceaan en de golf
We zijn als een golf die niet beseft dat ze deel uitmaakt van de oceaan, de golf is
onwetend
Het afgescheiden zelf ligt aan de basis van 2 uitersten angst en verlangen (2 universele drijfveren)
Angst = gedachte dat het lichaam eindig is en zal sterven
Verlangen = gedachte dat je niet volledig bent of iets tekort komt, je voelt je niet goed
genoeg
Wijze waarop we onszelf en anderen beoordelen:
De veroordeling van onszelf schuldgevoel, zelfverwijt en schaamte (Vb. ik ben niet goed
genoeg, ik had dit anders moeten doen)
Positieve waardering van onszelf constant opnieuw bevestigen, een manifestatie van het
achterliggend lijden (Vb. ik ben beter dan jij)
Het oordeel manier waarop we anderen de schuld geven als iets verkeerd loopt (Vb. je
had het anders moten doen)
Het puur gewaar-zijn wordt ervaren als vrede en heeft geen tekort. Het wordt ervaren als geluk en
kent geen grenzen, het wordt ervaren als vrijheid. Het voelt zich niet afgescheiden en wordt ervaren
als liefde.
4 kwaliteiten van het puur gewaar-zijn:
Vrede
Vrijheid
Geluk
Liefde
4.4. Sympathie, empathie, compassie (medelijden en mededogen)
Al deze termen hebben iets te maken met voelen, lijden en ondergaan:
Sympathie (samenvoelen) = dezelfde gevoelens van een ander delen en die herkenning zorgt
voor een band die positief ervaren wordt je vind iemand sympathiek wanneer je bepaalde
eigenschappen of aspecten van die persoon als positief ervaart
Empathie (invoelen) = ook al deel je niet dezelfde gevoelens met een ander, je begrijpt ze
wel en je kunt je inbeelden wat de ander voelt, het in de ander kunnen plaatsen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller celienscheerlinck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
49768 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now